Lý thuyết Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) - Lịch sử 7 Kết nối tri thức

Bài 12: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077)

1. Cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ nhất (1075)

- Bối cảnh lịch sử:

+ Giữa thế kỉ XI, vua Tống lại âm mưu đưa quân xâm lược Đại Việt.

+ Trước tình hình đó, triều đình nhà Lý cử Lý Thường Kiệt làm tổng chi huy cuộc kháng chiến và chủ động tiến hành các biện pháp đối phó với nhà Tống.

Tượng đài Thái úy Lý Thường Kiệt (Bắc Ninh) (Nguồn: bacninhtv.vn)

- Diễn biến:

+ Tiến đánh Chăm-pa, làm thất bại ý đồ phối hợp của nhà Tống với Chăm-pa.

+ Tháng 10/1075, Lý Thường Kiệt chỉ huy hơn 10 vạn quân, chia làm hai đạo tiến vào đất Tống, thực hiện chủ trương “tiến công trước để tự vệ”.

+ Sau khi hạ thành Ung Châu của nhà Tống, Lý Thường Kiệt nhanh chóng rút quân về chuẩn bị phòng tuyến chặn giặc.

2. Cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ hai (năm 1077)

a) Chuẩn bị kháng chiến

- Lý Thường Kiệt tích cực chuẩn bị kháng chiến:

+ Hạ lệnh cho các tù trưởng dân tộc ít người ở gần biên giới bố trí quân đánh chặn để kiềm chế, tiêu hao sinh lực địch khi chúng vừa tiến sang.

+ Bố trí lực lượng thủy binh ở vùng Đông Bắc để chặn thủy binh địch, phá vỡ kế hoạch phối hợp thủy - bộ của chúng.

+ Xây dựng phòng tuyến kiên cố bên bờ nam sông Như Nguyệt và bố trí bộ binh đóng giữ.

b) Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến sông Như Nguyệt

* Diễn biến:

- Năm 1077, quân Tống tiến vào xâm lược Đại Việt theo hai đường thủy, bộ.

+ Cánh quân bộ do Quách Quỳ chỉ huy vượt qua biên giới vùng Đông Bắc Việt Nam. Trên đường tiến vào Thăng Long, đã bị chặn trước phòng tuyến sông Như Nguyệt.

+ Cánh quân thủy do Hoà Mâu chỉ huy tiến vào vùng ven biển Đông Bắc, nhưng bị chặn đánh liên tiếp nên không thể tiến sâu vào nội địa để hỗ trợ cho quân bộ.

- Quách Quỳ nhiều lần cho quân tìm cách vượt sông Như Nguyệt nhưng đều bị đẩy lùi.

- Nhân cơ hội địch gặp khó khăn, Lý Thường Kiệt cho quân phản công, khiến quân Tống thất bại nặng nề.

- Lý Thường Kiệt chủ động đề nghị “giảng hòa”. Quân Tống rút quân về nước.

* Kết quả, ý nghĩa:

- Cuộc chiến trên sông Như Nguyệt  thắng lợi đã giáng một đòn vào ý chí xâm lược của quân Tống.

- Nền độc lập, tự chủ của Đại Việt được giữ vững.

- Thể hiện tinh thần đoàn kết, quyết tâm chống ngoại xâm của nhân dân và sự lãnh đạo sáng suốt, tài ba của Lý Thường Kiệt.

Sơ đồ tư duy bài học: