Chủ đề chung 1. Các cuộc đại phát kiến địa lí - Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức

Chủ đề chung 1: Các cuộc đại phát kiến địa lí

1. Nguyên nhân và những yếu tố tác động đến các cuộc đại phát kiến địa lí

- Từ giữa thế kỉ XV, do sự phát triển nền sản xuất ở các nước Tây Âu nên nhu cầu tìm kiếm vàng bạc, thị trường và hương liệu ngày một tăng.

- Trong thời kì này, các con đường buôn bán truyền thống từ châu Âu sang phương Đông qua Địa Trung Hải,… bị người Ả Rập và Thổ Nhĩ Kì độc chiếm, chính vì vậy đã thôi thúc người châu Âu tìm đường sang phương Đông.

- Họ đã có quan niệm đúng đắn hơn về hình dạng Trái Đất, biết vẽ bản đồ, hải đồ đi biển, có khái niệm dòng chảy hay hướng gió…

- Cuối thế kỉ XV, la bàn nam châm được sử dụng rộng rãi để di chuyển trên sông, biển, khi không có Mặt Trời, trăng, sao.

- Đặc biệt sự ra đời của những con tàu có bánh lái, cánh buồm lớn, buồm hình tam giác đủ điều kiện vượt đại dương.

2. Một số cuộc đại phát kiến địa lí

- Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha là hai nước đi đầu trong quá trình tìm kiếm những vùng đất mới.

a) Cuộc phát kiến địa lí của C. Cô-lôm-bô và cuộc thám hiểm tìm ra châu Mỹ (1492-1520)

- Tháng 8-1492, đoàn thủy thủ của Cô-lôm-bô đã đi về phía tây, băng qua Đại Tây Dương.

- Tháng 10-1492, họ đặt chân lên một hòn đảo, sau được đặt tên là Xan Xan -va-đô.

- Vài tháng sau, họ khám phá ra bờ biển phía đông bắc của Cu-ba và bờ biển phía bắc của Hi-xpa-ni-ô -la, đây chính là vùng đất mới-châu Mỹ.

- Cô-lôm-bô đã tiến hành thêm ba chuyến thám hiểm đến châu Mỹ vào các năm 1493, 1498 và 1502.

b. Cuộc thám hiểm vòng quanh Trái Đất của Ph. Ma-gien-lăng (1519-1522)

- Năm 1591, đoàn thám hiểm của Ma-gien-lăng đã tìm đến quần đảo Gia vị (thuộc In-đô-nê-xi -a).

- Tháng 9-1519, họ tiếp tục đi về phía tây Đại Tây Dương, qua mũi cực Nam của châu Mỹ và tiến vào một đại dương trong cảnh sóng yên biển lặng mà Ma-gien-lăng gọi là Thái Bình Dương.

- Cuối năm 1520, họ tới được đảo Mac-tan (Phi-lip-pin) nhưng tại đây Ma-gien-lăng đã qua đời trong một cuộc đụng độ với thổ dân trên đảo.

- Những thủy thủ đoàn còn lại tiếp tục cuộc hành trình tới quần đảo Gia vị, họ chất đầy nhục đậu khấu và đinh hương lên thuyền và trở về bằng cách đi qua Mũi Hảo Vọng.

- Năm 1522, 18 thành viên cuối cùng đã về đến Tây Ban Nha, kết thúc chuyến đi vòng quanh thế giới đầu tiên.

3. Tác động của các cuộc đại phát kiến địa lí

- Tác động tích cực:

+ Về kinh tế, các cuộc đại phát kiến địa lí đã góp phần mở rộng phạm vi buôn bán trên phạm vi thế giới, thúc đẩy nhanh chóng sự phát triển của thương mại và công nghiệp. Nhờ vậy tầng lớp thương nhân và chủ xưởng sản xuất,… trở nên giàu có.

+ Về xã hội, các cuộc phát kiến địa lí đã đem lại cho con người những hiểu biết về những con đường mới, vùng đất mới,… Từ đó, tăng cường sự giao lưu văn hóa giữa các dân tộc, quốc gia, châu lục.

Va-xcô đơ Ga-ma cập bến cảng Ca-li-cút (Ấn Độ)

- Tác động tiêu cực:

+ Sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế, người lao động (nhất là người nông dân) bị bần cùng hóa.

+ Các cuộc phát kiến địa lí dẫn đến nạn buôn bán nô lệ, nảy sinh các quá trình cướp bóc thuộc địa.

Nạn buôn bán nô lệ (tranh vẽ)

Loigiaihay.com