Bài 25. Acetic acid trang 67, 68, 69 SBT Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo

25.1

Giấm ăn là dung dịch acetic acid có nồng độ khoảng

A. 1%                    B. 4%                    C. 10%                  D. 40%

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Đáp án B

25.2

Chất nào sau đây có nhiệt độ sôi cao nhất?

A. Ethylic alcohol

B. Ethylene

C. Acetic acid

D. Methane

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Đáp án C

25.3

Mùi tanh của cá là do một hợp chất chứa nitrogen tạo ra, hợp chất này có tính acid. Để khử mùi tanh này, người ta có thể dùng dung dịch nào sau đây?

A. Giấm ăn

B. Nước vôi

C. Cồn

D. Dung dịch HCl

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Đáp án A

Vì hợp chất tạo ra mùi tanh có tính base nên ta chọn giấm ăn. Giấm ăn có thành phần chính là acetic acid (có tính acid) để trung hòa hợp chất có mùi tanh.

D sai vì không dùng dung dịch HCl cho vào thực phẩm.

25.4

Phát biểu nào sau đây đúng?
A. Hợp chất hữu cơ chứa carbon, hydrogen, oxygen và có khối lượng phân tử bằng 60 amu là acetic acid

B. Acetic acid dùng làm nguyên liệu để điều chế chất dẻo, giấm ăn và các loại tơ

C. Một số loại quả (nho, táo, lê, ...) có chứa acetic acid

D. Acetic acid có nhiều ứng dụng trong các ngành công nghiệp như sơn, mực in, sản xuất rượu, sản xuất chất diệt côn trùng, ...

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Đáp án C

A sai vì khối lượng phân tử bằng 60 amu có thể không là acetic acid, ví dụ như C3H8O.

B sai vì có nhiều loại tơ không điều chế từ acetic acid, ví dụ như tơ olon, tơ nylon,…

D sai vì acetic acid không dùng để sản xuất rượu.

25.5

Nhiều ấm đun nước lâu ngày có thể có một lớp chất cặn màu trắng bám vào đáy ấm, lớp cặn đó có thành phần chủ yếu là hỗn hợp MgCO₃, CaCO₃ do nước cứng gây ra. Dung dịch có thể làm sạch lớp cặn đó là 

A. Giấm ăn            B. Cồn 70^o             C. Nước vôi trong            D. Xà phòng

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Vì acetic acid hòa tan được các muối carbonate

Đáp án A

25.6

Acetic acid và ethylic alcohol đều được dùng

A. làm nhiên liệu cho một số động cơ

B. pha chế đồ uống, pha chế thuốc

C. để sản xuất chất diệt khuẩn, chống nấm mốc và làm dung môi pha sơn

D. trong công nghiệp thực phầm, dược phẩm

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

A sai vì acetic acid không dùng làm nhiên liệu cho động cơ.

B sai vì acetic acid không dùng để pha chế đồ uống, pha chế thuốc.

C sai vì ethylic alcohol không dùng để sản xuất chất diệt khuẩn, chống nấm mốc và làm dung môi pha sơn.

Đáp án D

25.7

Cho các phát biểu sau

(a) Giấm ăn có thể làm sạch gỉ sét

(b) Acetic acid, ethylic alcohol đều là các dẫn xuất của hydrocarbon

(c) Từ ethylic alcohol có thể điều chế trực tiếp acetic acid

(d) Từ ethylic alcohol và acetic acid có thể tạo ra hợp chất hữu cơ có mùi thơm dễ chịu được dùng trong thực phẩm

(e) Acetic acid có nhiều trong một số quả có vị chua như chanh, cam, quýt, cà chua, ...

(g) Giấm có thể được tạo ra từ trái cây. Giấm nho, giấm táo, giấm lê, giấm dứa và đều có chứa acetic acid

Số phát biểu đúng là

A. 2                       B. 3                        C. 4                        D. 5

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Đáp án D

a) Đúng

b) Đúng

c) Đúng

d) Đúng

e) Sai vì acetic acid không có nhiều trong các loại quả mà đề bài cho

g) Đúng

25.8

Hãy cho biết nhận định nào đúng, nhận định nào sai trong các nhận định sau đây về acetic acid:

a) Chất lỏng, màu vàng nhạt, có vị chua, nặng hơn nước

b) Dễ bay hơi và tan vô hạn trong nước, nhiệt độ sôi cao hơn nước

c) Làm nguyên liệu sản xuất như giấm ăn, thuốc diệt côn trùng, ...

d) Có khả năng làm sạch gỉ sét bám trên một số dụng cụ làm bằng kim loại

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

a) Sai. Acetic acid không màu

b) Đúng

c) Đúng

d) Đúng

25.9

Hãy cho biết phát biểu nào đúng, phát biểu nào sai trong các phát biểu sau đây:

a) Acetic acid dùng để điều chế dược phẩm, thuốc diệt cỏ, phẩm nhuộm, tơ sợi nhân tạo

b) Từ tinh bột có thể điều chế được ethylic alcohol và acetic acid

c) Cồn sinh học và acetic acid được dùng để pha chế các loại xăng sinh học (E5, E10, E100, ...)

d) Thành phần chính của giấm ăn là acetic acid

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid

Lời giải chi tiết:

a) đúng

b) đúng vì từ tinh bột có thể điều chế được ethylic alcohol và từ ethylic alcohol sẽ điều chế được acetic acid.

Từ tinh bột có thể điều chế được ethylic alcohol:

(C₆H₁₀O₅)_n + n H₂O \( \to \)n C₆H₁₂O₆

C₆H₁₂O₆  2C₂H₅OH + 2CO₂

Từ ethylic alcohol sẽ được điều chế được acetic acid:

c) sai vì các loại xăng sinh học (E5, E10, E100,…) được sản xuất từ xăng thông thường A92 và cồn sinh học.

d) sai vì giấm ăn là dung dịch acetic acid có nồng độ khoảng 2 đến 5%.

25.10

Hãy cho biết nhận định nào đúng, nhận định nào sai trong các nhận định sau đây về acetic acid và ethylic alcohol:

a) Đều có cùng số nguyên tử carbon trong phân tử nên có cùng hàm lượng %C theo khối lượng

b) Đều phản ứng được với sodium và giải phóng khí hydrogen

c) Ethyl acetate được sản xuất từ ethylic alcohol và acetic acid. Ethyl acetate là hợp chất có mùi đặc trưng được sử dụng trong ngành thực phẩm, mĩ phẩm, ...

d) Ethylic alcohol và acetic acid đều có thể được sản xuất từ nguyên liệu thiên nhiên (một số loại quả, hạt, ...)

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất của acetic acid và ethylic alcohol.

Lời giải chi tiết:

a) sai vì chỉ cùng số nguyên tử carbon nhưng do khối lượng phân tử của ethylic alcohol và acetic khác nhau nên %C theo khối lượng sẽ khác nhau.

b) đúng

c) đúng

d) đúng

25.11

Hãy điều vào chỗ trống bằng các từ hoặc cụm từ thích hợp trong bảng dưới đây để được các nhận định đúng

a) Acetic acid và ethylic alcohol đều là (1) ... tan tốt trong (2) ..., riêng ethylic alcohol còn hòa tan được (3) ...

b) Acetic acid và ethylic alcohol đều phản ứng được với (4) ..., đồng thời cả hai cùng có phản ứng với (5) ... trong không khí và đều tạo ra (6) ...

c) Acetic acid có tính (7) ... nên làm quỳ tím (8) ...; ethylic alcohol dễ cháy và khi cháy (9) ... nên ethylic alcohol được dùng làm (10) ... còn acetic acid không có đặc điểm này.

Phương pháp giải:

Dựa vào đặc điểm của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Đáp án

1) chất lỏng

2) nước

3) xăng

4) sodium

5) oxygen

6) carbon dioxide

7) acid

8) hóa đỏ

9) tỏa nhiều nhiệt

10) nhiên liệu

25.12

Hãy cho biết acetic acid được sử dụng như thế nào trong ngành công nghiệp thực phẩm

Phương pháp giải:

Sử dụng ứng dụng của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Trong công nghiệp acetic acid được điều chế giấm ăn, là phụ gia điều chỉnh độ chua, làm chất tẩy rửa và muối các loại fillet cá

25.13

Acetic acid được sử dụng trong ngành công nghiệp dược phẩm, công nghệ dệt nhuộm như thế nào?

Phương pháp giải:

Sử dụng ứng dụng của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Trong ngành dược phẩm, acetic acid được sử dụng làm thuốc giúp giảm lượng đường và ổn định đường huyết, cũng được dùng để điều chế ra thuốc mỡ.

Trong ngành công nghệ dệt nhuộm, acetic acid dùng để tạo ra một số loại thuốc nhuộm, rayon.

25.14

Giấm ăn là dung dịch acetic acid loãng, có nhiều ứng dụng trong đời sống.

a) Hãy cho biết một số ứng dụng của giấm ăn

b) Theo em, từ 1 lít rượu 23^o có thể điều chế được bao nhiêu lít dung dịch acetic acid 4% (giấm ăn), biết khối lượng riêng của giấm là 1,06 g/mL, nước tinh khiết, men giấm và các thiết bị cần thiết coi như có đủ.

Phương pháp giải:

Dựa vào điều chế ethylic alcohol.

Lời giải chi tiết:

a) Giấm ăn được sử dụng trong dụng trong ngành thực phẩm và dược phẩm

b) V_rượu = 1000.23/100 = 230 (mL) => n_rượu = 230.0,789/46 = 3,945 mol.

Phương trình hóa học: C₂H₅OH + O₂  CH₃COOH + H₂O

=> n_{acetic acid} = 3,945 (mol) => m_{giấm 4%} = 3,945.60.100/4 = 5917,5 (g)

=> V_{giấm 4%} = 5917,5/1,06 = 5582,5 (mL) = 5,58 (L)

25.15

Giấm ăn có thể làm từ một số loại trái cây như nho, táo, lê, ... Các loại giấm này thường có hương vị thơm ngon và tốt cho sức khỏe khi sử dụng hợp lí. Quá trình biến táo thành giấm tương đương với quá trình chuyển đường (C₆H₁₂O₆) trong quả táo thành acetic acid, quá trình này được biểu diễn theo sơ đồ sau:

C₆H₁₂O₆ \( \to \) C₂H₅OH \( \to \) CH₃COOH

Từ 10 kg một loại táo có chứa 12% lượng đường (C₆H₁₂O₆) sẽ điều chế được bao nhiêu lít giấm táo có nồng độ acetic acid 5%. Biết khối lượng riêng của giấm là 1,06 g/mL, hiệu suất của quá trình làm giấm đạt 80% và 88% các chất còn lại trong táo không chuyển hóa thành acetic acid.

Lời giải chi tiết:

n_đường= \(\frac{{{{10.10}^3}.0,12}}{{180}}\)6,67 (mol) => n_rượu = 6,67.2.0,8 = 10,672 (mol)

=> n_giấm = 10,672.0,88 = 9,39 (mol) => m_giấm = 9,39.60 = 563,4 (g)

=> m_{giấm 5%} = 563,4.100/5 = 11268 (g) => V_{acid 5%} = 11268/1,06 = 10630 (mL) = 10,63 (L)

25.16

Một số đồ dùng làm bằng sắt – thép (kéo tỉa cây) khi để lâu trong không khí sẽ bị gỉ sét trên bề mặt. Người ta có thể dùng giấm ăn để tẩy lớp gỉ sét trên bề mặt này. Em giải thích và viết phương trình hóa học minh họa

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Vì acetic acid có thể hòa tan gỉ sét theo phương trình hóa học sau:

2CH₃COOH + Fe₂O₃ \( \to \)(CH₃COO)₂Fe + H₂O