Câu hỏi
Cho nửa đường tròn đường kính \(AB = 2R\) và điểm \(C\) thay đổi trên nửa đường tròn đó, đặt \(\angle CAB = \alpha \) và gọi \(H\) là hình chiếu vuông góc của \(C\) lên \(AB\). Tìm \(\alpha \) sao cho thể tích vật thể tròn xoay tạo thành khi quay tam giác \(ACH\) quanh trục \(AB\) đạt giá trị lớn nhất.
- A \(\alpha = {30^0}\)
- B \(\alpha = {45^0}\)
- C \(\alpha = \arctan \dfrac{1}{2}\)
- D \(\alpha = \arctan \dfrac{1}{{\sqrt 2 }}\)
Phương pháp giải:
- Tính \(AH,\,\,CH\) theo \(R\) và \(\alpha \).
- Thể tích khối nón có đường cao \(h\), bán kính đáy \(r\) là \(V = \dfrac{1}{3}\pi {r^2}h\).
- Sử dụng phương pháp hàm số để tìm GTLN của hàm số.
Lời giải chi tiết:
Khi quay tam giác vuông \(ACH\) quanh trục \(AB\) ta nhận được khối nón có chiều cao \(h = AH\), bán kính đáy \(r = CH\).
Ta có \(\angle ACB = {90^0}\) (góc nội tiếp chắn nửa đường tròn) nên \(\Delta ABC\) vuông tại \(C\).
\( \Rightarrow AC = AB.\cos \alpha = 2R\cos \alpha \).
\( \Rightarrow AH = AC.\cos \alpha = 2R\cos \alpha .cos\alpha = 2Rco{s^2}\alpha \), \(CH = AC.\sin \alpha = 2R\cos \alpha \sin \alpha \).
Thể tích khối nón tạo thành là:
\(V = \dfrac{1}{3}\pi {r^2}h = \dfrac{1}{3}\pi {\left( {2R\cos \alpha sin\alpha } \right)^2}.2R{\cos ^2}\alpha \)
\( = \dfrac{{8\pi }}{3}{R^3}{\cos ^4}\alpha {\sin ^2}\alpha \)\( = \dfrac{{8\pi {R^3}}}{3}{\cos ^4}\alpha \left( {1 - {{\cos }^2}\alpha } \right)\).
Đặt \(t = {\cos ^2}\alpha \), do \(0 < \alpha < {90^0}\) nên \(0 < t < 1\).
Khi đó \({\cos ^4}\alpha \left( {1 - {{\cos }^2}\alpha } \right) = {t^2}\left( {1 - t} \right)\).
Xét hàm số \(f\left( t \right) = {t^2}\left( {1 - t} \right) = {t^2} - {t^3}\) với \(0 < t < 1\) ta có: \(f'\left( t \right) = 2t - 3{t^2}\)
\(f'\left( t \right) = 0 \Leftrightarrow \left[ \begin{array}{l}t = 0\\t = \dfrac{2}{3}\end{array} \right.\)
BBT:
Từ BBT suy ra \({V_{\max }} \Leftrightarrow t = \dfrac{2}{3}\)
\( \Rightarrow {\cos ^2}\alpha = \dfrac{2}{3}\)\( \Leftrightarrow 1 + {\tan ^2}\alpha = \dfrac{1}{{{{\cos }^2}\alpha }} = \dfrac{3}{2}\)\( \Leftrightarrow {\tan ^2}\alpha = \dfrac{1}{2}\)\( \Leftrightarrow \tan \alpha = \dfrac{1}{{\sqrt 2 }}\) (Do \(0 < \alpha < {90^0}\) nên \(\tan \alpha > 0\))
Vậy \(\alpha = \arctan \dfrac{1}{{\sqrt 2 }}\).
Chọn D.