Báo Hoa học trò tổ chức cuộc thi viết với chủ đề “Tác phẩm văn học, từ góc nhìn so sánh”. Hãy viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ cùng phong cách hoặc khác phong cách sáng tác mà bạn yêu thích để tham gia cuộc thi.
Lựa chọn hai tác phẩm thơ cùng phong cách hoặc khác phong cách làm chủ đề. Dựa trên bố cục bài văn và những tiêu chi đánh giá ở 2 câu hỏi trên, xây dựng một bố cục hoàn chỉnh và viết bài.
Đề tài:So sánh và đánh giá hai bài thơ “Tràng giang” của Huy Cận và “Nhớ rừng” của Thế Lữ
A. Mở bài:
Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, hai tác phẩm "Tràng giang" của Huy Cận và "Nhớ rừng" của Thế Lữ nổi bật với phong cách và cảm hứng sáng tác đặc biệt. Cả hai bài thơ đều phản ánh tâm trạng của con người trước thời cuộc, nhưng mỗi tác phẩm lại thể hiện điều đó qua lăng kính khác nhau.
B. Thân bài
So sánh về nội dung và chủ đề
- "Tràng giang" của Huy Cận: Bài thơ thể hiện nỗi buồn man mác, sự cô đơn trước không gian mênh mông của thiên nhiên. Qua hình ảnh sông nước mênh mông, Huy Cận đã gửi gắm cảm giác lạc lõng, mất phương hướng trong cuộc sống thời kỳ mất nước.
- "Nhớ rừng" của Thế Lữ: Bài thơ lại là tiếng lòng của con hổ trong cảnh bị giam cầm, nhớ về thời oanh liệt của mình trong rừng xanh. Đây là biểu tượng cho sự khao khát tự do và sự phẫn nộ trước thực "bị cầm tù" của dân tộc Việt Nam dưới ách thống trị của thực dân.
So sánh về hình ảnh và bút pháp
- Huy Cận: Với "Tràng giang," tác giả sử dụng những hình ảnh thiên nhiên rộng lớn, bất tận như sóng nước, bờ bãi để diễn tả nỗi buồn cô quạnh. Bút pháp của Huy Cận mang đậm chất cổ điển, với những câu thơ dài, từ ngữ gợi cảm.
- Thế Lữ: Trong "Nhớ rừng," Thế Lữ sử dụng những hình ảnh đối lập giữa cảnh hoang vu, hùng vĩ của núi rừng và sự tù túng trong không gian nhỏ hẹp để bày tỏ nỗi lòng của con hổ. Bút pháp của Thế Lữ mạnh mẽ, sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng.
So sánh về tâm trạng và cảm xúc
- Huy Cận: Cảm xúc trong "Tràng giang" là nỗi buồn man mác, chậm rãi, thấm đẫm trong từng câu thơ. Đó là nỗi buồn của một người yêu quê hương đất nước nhưng lại cảm thấy mất mát, lạc lõng.
- Thế Lữ: Ngược lại, "Nhớ rừng" bộc lộ một tâm trạng mãnh liệt, nỗi nhớ về tự do và sự phản kháng đầy phẫn nộ. Tâm trạng này được thể hiện qua từng câu thơ dồn dập, mạnh mẽ.
C. Kết bài
Cả "Tràng giang" và "Nhớ rừng" đều là những tác phẩm tiêu biểu của phong trào Thơ mới, mang đậm dấu ấn cá nhân của hai tác giả. Dù khác nhau về phong cách và cảm xúc, nhưng cả hai đều thành công trong việc truyền tải những tâm trạng sâu sắc của con người Việt Nam trước bối cảnh lịch sử đầy biến động.
Các bài tập cùng chuyên đề
Thế nào là văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ?
Vẽ sơ đồ bố cục của bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ.
Dùng Bảng kiểm kĩ năng viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ để đánh giá ngữ liệu tham khảo “Phong vị cổ điển trong bài thơ Giang tuyết (Liễu Tông Nguyên) và tính hiện đại trong bài thơ Mộ (Hồ Chí Minh)” trong sách giáo khoa. Từ đó, rút ra những điều cần lưu ý khi viết đề đáp ứng yêu cầu của kiểu bài này.
Kiểu bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ có điểm gì giống và khác với kiểu bài nghị luận về một vấn đề mà bạn đã học ở lớp 11?
Đọc lại ngữ liệu tham khảo Trách nhiệm người trẻ với Tổ quốc, đối chiếu với Bảng kiểm kĩ năng viết bài văn nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ để trả lời các câu hỏi sau:
a. Bài viết đã sử dụng cách nào để tạo ấn tượng cho phần mở bài?
b. Người viết đã trình bày những nội dung gì để thực hiện thao tác giải thích vấn đề cần bàn luận?
c.Phân túch tính thuyết phục của lí lẽ và bằng chứng được sử dụng trong bài viết.
d. Người viết đã phê phán biểu hiện tiêu cực nào của vấn đề?
đ. Chỉ ra yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự (nếu có) và tác dụng của chúng trong bài viết.
Tình huống: Để tham gia buổi tọa đàm “Tuổi trẻ với sử Việt” do Thành đoàn địa phương tổ chức, anh/ chị hãy viết bài nghị luận để trình bày suy nghĩ của bạn về vấn đề tuổi trẻ với lịch sử dân tộc
Văn bản thư trao đổi công việc cần đáp ứng những yêu cầu cơ bản nào về đặc điểm kiểu bài?
Thực hiện đề bài sau:
Đề bài: Nhân Hội trại truyền thống hằng năm của trường, lớp bạn cần hợp tác với một lớp khác tổ chức gian hàng và tham gia các cuộc thi thể thao, văn nghệ. Hãy viết thư cho ban cán sự lớp đó để trao đổi về việc này.
Dựa vào mục Tri thức kiểu bài, hãy điền các từ ngữ thích hợp vào chỗ trống để xác định khái niệm kiểu bài viết thư trao đổi công việc (làm vào vở):
Thư trao đổi công việc là kiểu văn bản thư tín của cá nhân hay………., không ràng buộc………., được viết dưới hình thức thư tay hoặc ………., gồm nhiều loại, tùy mục đích ………., nhằm ………. mà hai bên cùng quan tâm
