Phân tích hai dòng thơ cuối để làm rõ nội dung (tư tưởng và tình cảm) mà tác giả muốn thể hiện.
Đọc kĩ văn bản, đưa ra nhận xét
Cách 1
Hai câu thơ cuối thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ đến cùng nền độc lập, chủ quyền ấy. “Nghịch lỗ” chỉ giặc xâm lược (kẻ đi ngược lại với lẽ phải, với đạo trời). Hai câu thơ như lời cảnh cáo đanh thép: Bọn giặc dám sang xâm phạm vào bờ cõi và chủ quyền của nước Nam thì sẽ chuốc lấy bại vong thảm hại. Đó chính là kết cục xứng đáng cho những kẻ phạm vào sách trời, phạm vào đấng linh thiêng, coi thường chân lí, lẽ phải. Có thể nói, đây chính là đòn tấn công mạnh mẽ dành cho kẻ thù xâm lược, vừa có ý nghĩa khích lệ tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm của nhân dân với Tổ quốc.
Cách 2- Hai câu thơ cuối thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ đến cùng nền độc lập, chủ quyền ấy.
- Hai câu thơ như lời cảnh cáo đanh thép: Bọn giặc dám sang xâm phạm vào bờ cõi và chủ quyền của nước Nam thì sẽ chuốc lấy bại vong thảm hại.
- Là đòn tấn công mạnh mẽ dành cho kẻ thù xâm lược, vừa có ý nghĩa khích lệ tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm của nhân dân với Tổ quốc.
Cách 3|
Phiên âm |
Dịch thơ |
|
"Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư" |
“Cớ sao lũ giặc đến xâm phạm Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời” |
- "Nghịch lỗ" nghĩa là quân mọi rợ làm trái lại với ý trời - chỉ kẻ dám đem quân sang xâm lược nước ta, ở đây chính là quân Tống.
→ Hành động của quân Tống là phi nghĩa, không thể chấp nhận, là vi phạm lại ý trời.
→ Vì thế chúng nhất định phải chuốc lấy bại vong.
- Câu thơ cuối là một lời khẳng định và cảnh cáo về số phận của những kẻ làm việc sai trái, nhưng đồng thời còn thể hiện sự tự tin vào sức mạnh của dân tộc ta, thể hiện niềm tin vào chiến thắng tất yếu của phe chính nghĩa.
Các bài tập cùng chuyên đề
Qua các tài liệu đã tìm hiểu, hãy trình bày hoàn cảnh xuất hiện bài Sông núi nước Nam và cho biết: Vì sao bài thơ được gọi là Thơ thần?
Bài Sông núi nước Nam được viết theo thể loại nào?
A. Thơ Nôm Đường luật tứ tuyệt
B. Thơ Nôm Đường luật thất ngôn xen lục ngôn
C. Thơ Đường luật tứ tuyệt viết bằng chữ Hán
D. Thơ Đường luật thất ngôn bát cú viết bằng chữ Hán
Hai dòng thơ đầu bài thơ Sông núi nước Nam khẳng định điều gì? Các từ ngữ “Nam quốc”, “Nam đế”, “tiệt nhiên”, “định phận”, “thiên thư” đóng vai trò như thế nào trong việc khẳng định điều đó?
Tìm những từ ngữ ở hai dòng thơ cuối bài thơ Sông núi nước Nam thể hiện quyết tâm bảo vệ độc lập và niềm tin tất thắng của nhân dân ta
Theo em, hai dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối bài thơ Sông núi nước Nam có mối liên hệ như thế nào? Vì sao bài thơ được coi là “bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên” của nước ta?
Em ấn tượng nhất với một hoặc hai dòng thơ nào trong bài thơ Sông núi nước Nam? Vì sao?
Ai là tác giả của Nam quốc sơn hà?
Từ “Nam quốc sơn hà” là từ thuần Việt, đúng hay sai?
Tác phẩm được viết trong cuộc chiến chống quân?
Nam quốc sơn hà được mệnh danh là?
Thể thơ tác giả dùng để viết Nam quốc sơn hà là gì?
Giọng điệu nổi bật trong “Nam quốc sơn hà” là gì?
Nam quốc sơn hà khẳng định điều gì?
Nội dung nào không xuất hiện trong bài Sông núi nước Nam?
Từ “đế” trong bài thơ có ý nghĩa gì?
Từ “thiên thư” ở câu thứ hai có ý nghĩa là gì?
Xét về mục đích nói, câu thơ Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm thuộc kiểu câu gì?
Chọn câu trả lời đúng nhất.
Kết cấu câu hỏi ở câu thơ "Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm" nhằm mục đích gì?
Câu thơ Chúng mày nhất định phải tan vỡ muốn khẳng định điều gì?
Chú ý yếu tố khẳng định chủ quyền trong một “bản tuyên ngôn độc lập”
Qua các tài liệu đã tìm hiểu, hãy trình bày bối cảnh xuất hiện bài Sông núi nước Nam và cho biết: Vì sao bài thơ được gọi là Thơ thần?
Nêu đặc điểm hình thức thể loại của bài thơ (số chữ, số dòng, niêm, luật và cách hiệp vần ở bản phiên âm bài thơ)
Hai dòng thơ đầu khẳng định điều gì? Các từ ngữ “Nam quốc”, “Nam đế”, “tiệt nhiên”, “định phận”, “thiên thư” đóng vai trò gì trong việc khẳng định điều đó?
Theo em, hai dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối có mối liên hệ như thế nào?
Em có suy nghĩ gì sau khi học bài Sông núi nước Nam? Theo em, nội dung tư tưởng bài thơ có ý nghĩa như thế nào đối với thế hệ trẻ ngày nay?
Tình cảm và thái độ của người viết thể hiện trong bài thơ Sông núi nước Nam?
Bài thơ Sông núi nước Nam ngoài việc biểu ý, thì có biểu cảm, đúng hay sai?
