Viết bài văn nghị luận về vở kịch Đổi tên cho xã lớp 10

Dàn ý chi tiết

1.Mở bài

- Đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ đã cho người đọc hiểu được tác hại của bệnh sĩ diện cùng với sự ảnh hưởng của nó tới cộng đồng, xã hội chỉ thông qua một sự việc đó là đổi tên của xã Hùng Tâm.

2. Thân bài

- Tình huống ở trong đoạn trích là gì? Có những ai tham gia vào?

+ Xã Hùng Tâm đã mở cuộc họp thông báo về những đổi mới của xã

Hùng Tâm từ tên xã tới chức vụ của một vài người.

+ Nhân vật: Ông Nha, ông Độp, bà Độp, Văn Sửu, ông Thìn.

Các nhân vật ấy có đặc điểm gì hay đại diện cho kiểu người như thế nào?

+ Nhân vật ông Chủ tịch xã Toàn Nha đại diện tiêu biểu cho kiểu người thích sống lối sống giả dối ở trong xã hội. 

+ Ông Nha là một người sống vô cùng giả dối và tham vọng một cách quá mù quáng. 

+ Ông muốn phát triển nền kinh tế nhưng lại vứt bỏ đi những thứ vốn là cần câu cơm của toàn bộ người dân nơi đây. 

+ Ông nói những cái rất cao siêu nhưng thực tế thì thật phũ phàng bởi những lời mà ông nói chỉ toàn là sáo rỗng.

- Hành động cùng với lời thoại của các nhân vật đã được khắc họa ra sao?

+ Nhân vật ở trong đoạn trích có điêm không tương xứng giữa thực chất bên trong với hình thức bên ngoài, giữa suy nghĩ và hành động khiến cho việc làm trở nên vô cùng lố bịch hài hước.

- Có những chi tiết nào vô lý và gây cười đã thể hiện tính hài kịch ở trong đoạn trích?

+ Ngôn ngữ của ông không hề phù hợp với một cuộc họp có tính chất trang nghiêm.

+ Lời nói có rất nhiều từ ngữ không rõ ý.

+ Ông Nha càng có nói những từ ngữ khoa học, thì càng để lộ ra nhiều sự thiếu hiểu biết của chính mình như Trung tâm Công nghệ mà lại chỉ sản xuất mỗi pháo.

- Có những xung đột nào ở trong đoạn trích? Kết quả giải quyết ra sao?

+ Văn bản có sự mâu thuẫn giữa cái xấu với cái tốt. Ông Nha đã vẽ ra một viễn tường vô cùng cao đẹp về một xã phát triển và giàu mạnh nhưng thực tế thì những gì mà ông làm được đều chỉ đầy cho người dân vào cái nghèo đói. Đó chính là sự tương phản giữa ảo tưởng với thực tế.

+ Kết quả là một loạt những chức danh mới đã được tạo ra nhưng không có sự khoa học và vô cùng rối loạn.

3. Kết bài 

- Văn bản Đổi tên cho xã đã nêu ra và phê phán một hiện tượng vô cùng nhức nhối xuất hiện trong xã hội Việt Nam, đó chính là thích sĩ diện.

- Đoạn trích cũng sử dụng đến thủ pháp trào phúng và phóng đại. 

Bài siêu ngắn Mẫu 1

Lưu Quang Vũ là một nhà soạn kịch nổi tiếng. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông có thể kể đến Bệnh sĩ rất thú vị. Đặc biệt phải kể đến cảnh mở đầu - Đổi tên cho xã được trích trong vở kịch “Bệnh sĩ”.

Nội dung của đoạn trích Đổi tên cho xã đã tái hiện lại lễ đổi tên xã Cà Hạ thành Hùng Tâm. Xã Cà Hạ vốn là một làng quê nghèo, người dân sống hiền lành, chân chất nhưng ông Toàn Nha - chủ tịch xã lại là người háo danh, sĩ diện. Thay vì chăm lo, đổi mới để cuộc sống của người dân được no đủ, ông Toàn Nha chỉ quan tâm đến việc đặt ra những cái tên sang trọng. Việc đổi tên xã khiến chính quyền xã đã phân công lại nhiệm vụ cho từng người. Sau khi nghe phân công nhiệm vụ, chưa ai hiểu rõ được nhiệm vụ mình được giao là gì, mọi người bàn tán rất nhiều.

Rõ ràng ở đây có sự mâu thuẫn giữa hình thức bên ngoài và nội dung bên trong, giữa nhận thức và hành động của các nhân vật đã làm bật lên tiếng cười hài hước. Những tưởng việc đổi tên xã là vinh dự, là sẽ đem đến lợi ích cho cuộc sống của người dân. Nhưng tất cả đều chỉ là sự ảo tưởng, kéo theo vô vàn những thay đổi trớ trêu, chẳng hạn như ông Độp, một người không được xem trọng, lại được phong làm Chủ nhiệm Trung tâm Triệt sản gia súc xã Hùng Tâm. Ông Thình, người làm công việc phụ trong xã, lại được phong làm Chủ nhiệm Trung tâm Công nghệ. Điều này làm cho việc làm của họ trở nên trái ngược với hiểu biết và năng lực thực tế.

Có thể thấy rằng, văn bản “Đổi tên cho xã” đã nêu lên và phê phán hiện tượng háo danh, thích khoe khoang, sĩ diện. Truyện đã gửi gắm bài học giá trị trong cuộc sống.

Bài siêu ngắn Mẫu 2

Văn bản Đổi tên cho xã (trích vở kịch Bệnh sĩ) của Lưu Quang Vũ gửi gắm một bài học giá trị trong cuộc sống.

Nội dung của văn bản kể về việc xã Cà Hạ được đổi tên thành xã Hùng Tâm. Cùng với đó, các chức danh của những cán bộ trong xã cũng được thay đổi. Những cái tên như “Chủ nhiệm Trung tâm Công nghệ”, “Chủ nhiệm công ty dịch vụ Thương nghiệp”, “Chủ nhiệm Trung tâm Chăn nuôi gia súc” ra đời. Ngay cả ông Độp - một người chuyên đi hoạn lợn dạo cho cả hợp tác xã và xã khác cũng được làm Chủ nhiệm Trung tâm Triệt sản gia súc. Ông Nha yêu cầu người dân bỏ hết nghề cũ - những chiếc “cần câu cơm” của bà con nơi đây như tết thảm bẹ ngô, đan sọt, làm phấn viết bảng,... vì cho rằng chúng không “công nghệ”. Thay vào đó, ông ta bắt mọi người “bung ra pháo”, nghĩa là đi vào sản xuất pháo mặc dù nó chẳng mang lại lợi ích kinh tế.

Nổi bật trong vở kịch là nhân vật ông Toàn Nhà - một chủ tịch xã. Nhân vật này được xây dựng với tính cách sĩ diện, háo danh. Dù là một chủ tịch xã nhưng không chú trọng thay đổi cuộc sống của người dân mà chỉ quan tâm đến vẻ bên ngoài. Sự tương xứng giữa hình thức và thực chất, suy nghĩ và hành động của ông Chủ tịch Toàn Nha tạo nên tình huống hài hước và trớ trêu. Văn bản cũng đã phản ánh một cách hài hước và lố bịch tác hại của hiện tượng “sĩ diện” trong xã hội. Tác phẩm cũng nhấn mạnh về sự tương phản giữa cái xấu và cái tốt, giữa áo tưởng và thực tế, và tạo ra những tình huống trớ trêu và gây tiếng cười trào phúng.

Như vậy, văn bản Đổi tên cho xã trong vở kịch Bệnh sĩ đã gửi gắm đến người đọc thông điệp giá trị.

Bài siêu ngắn Mẫu 3

Trong đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ, chúng ta được làm quen với xã Hùng Tâm, nơi diễn ra một cuộc họp quan trọng để thông báo về những thay đổi của xã. Điều này giúp ta hiểu rõ tình huống của đoạn trích. Đoạn trích này cũng giới thiệu một số nhân vật quan trọng, trong đó ông Chủ tịch xã Toàn Nha nổi bật như một biểu tượng cho kiểu người thích sống giả dối trong xã hội.

Ông Toàn Nha là một người sống giả dối và tham vọng mù quáng. Ông ta có khao khát xây dựng và phát triển một xã khoa học để tỏ vẻ vang vọng và thể hiện vị trí của mình. Tuy nhiên, ông ta lại chỉ tìm hiểu một cách hời hợt, chưa có sự phân tích tình hình thực tế của xã mình. Ông Toàn Nha muốn phát triển kinh tế nhưng lại vứt bỏ những thứ vốn là cần thiết cho cuộc sống của người dân nơi đây. Ông nói những từ ngữ khoa học, lố bịch như “Bây giờ làm ăn mới rồi, quy mô khoa học… Đâu muốn hoạn phải mang lợn đến tận trụ sở.” Tuy nhiên, những lời ông nói chỉ là sáo rỗng và không có giá trị thực tế. Ông thường phong chức một cách tràn lan, nhưng thực tế thì ông không có khả năng thực hiện những gì ông nói.

Trong đoạn trích này, ta thấy sự không tương xứng giữa bề ngoài và bản chất của nhân vật ông Toàn Nha. Ông ta được phong làm Chủ tịch xã và có chức vụ quan trọng nhưng lại không hiểu rõ nhiệm vụ của mình. Có những nhân vật khác cũng có sự không tương xứng giữa thực chất bên trong và hình thức bên ngoài, như ông Đốp và ông Thìn. Điều này khiến cho việc làm của họ trở nên lố bịch và hài hước.

Ngoài ra, ngôn ngữ của ông Toàn Nha không phù hợp với cuộc họp mang tính chất trang nghiêm. Ông ta sử dụng nhiều từ ngữ không rõ nghĩa và cách ông nói không chỉ làm cho người khác không hiểu ý của ông mà còn tạo nên tình huống hài hước.

Tuy nhiên, đoạn trích cũng thể hiện sự mâu thuẫn trong xã hội, sự tương phản giữa cái xấu và cái tốt. Ông Toàn Nha vẽ ra một tương lai đẹp cho xã nhưng thực tế lại làm cho người dân gặp nhiều khó khăn. Điều này thể hiện một hiện tượng nhức nhối trong xã hội Việt Nam, đó là thích sĩ diện và sự không tương xứng giữa hình thức và bản chất.

Tóm lại, đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ đã thành công trong việc phê phán tình huống thích sĩ diện và tạo ra những tình huống hài hước để làm nhấn mạnh sự mâu thuẫn và tương phản trong xã hội.

Bài tham khảo Mẫu 1

Đoạn trích “Đổi tên cho xã” được trích từ và kịch “Bệnh sĩ” của tác giả Lưu Quang Vũ là một đoạn trích vô cùng đặc sắc, thể hiện được tài năng của tác giả trong quá trình xây dựng nhân vật và sử dụng ngôn ngữ Đoạn trích đã phê phân vô cùng mạnh mẽ về hiện tượng "sĩ diện" Ở trong xã hội, đồng thời cũng thể hiện được thái độ phê phán của tác giá đối với những người thiếu ý chí, thiếu thực tế và thiếu nghị lực.

Nội dung của đoạn trích kể về ngày lễ đổi tên xã Cà Họ thành xã Hùng Tâm Chủ tịch xã Toàn Nhà là một người háo danh và thích sĩ diện, đã quyết định đổi tên của xã vì cho rằng cái tên Cà Họ quá "quê mùa, xấu". Dưới sự chỉ đạo của Toàn Nhà và Văn Sửu, lễ đổi tên của xã được tổ chức với quy mô rất lớn. Trong lễ đổi tên, Toàn Nha đã tuyên bố rằng xã Cà Họ sẽ được đổi tên thành xã Hùng Tâm, phố Cà đổi thành thị trấn Hùng Tâm.

Hình ảnh nhân vật Toàn Nhà ở trong đoạn trích đã được xây dựng rất thành công. Toàn là là một nhân vật đại diện cho hiện tượng "sĩ diện ở trong xã hội Ông ta hàm đành và thích thể hiện, luôn muốn mình được tất cả mọi người quan tâm và chú ý Toàn Nhà là người thiếu thực tế, không biết nhìn nhận đúng đắn về tình hình thực tế của xã mình. Ông ta cho rằng việc đổi tên cho xã sẽ giúp cho xã của mình trở nên giàu có và văn mình hơn trước. Toàn Nha là người thiếu đi ý chỉ và thiếu cô nghị lực. Ông ta chỉ biết dựa dẫm vào "quân sự Văn Sửu mà không chịu suy nghĩ hay tìm tòi, sáng tạo.

Hình ảnh nhân vật Văn Sửu cũng đã được khắc họa vô cùng sinh động. Văn Sửu là một người giỏi nịnh hót, luôn đồng tình với tất cả ý kiến của Toàn Nha. Ông ta là người góp phần làm cho thôi sẽ diện của nhân vật Toàn Nhà ngày càng nghiêm trọng hơn.

Ý nghĩa của đoạn trích chính là phê phần mạnh mẽ hiện tượng "sĩ diện" Ở trong xã hội. Đây là một hiện tượng rất đáng lên án, nó gây ra quá nhiều tác hại xấu cho xã hội. Đoạn trích cũng thể hiện được thái độ phả phần của tác giả đối với những người thiếu ý chí, thiếu thực tế, thiếu nghị lực. Những người đó thường chỉ biết chạy theo những giá trị bề ngoài mà không biết nhìn nhận dùng dần về thực tế của bản thân và xã hội. Họ thường để lại những hậu quả đăng sắc cho chính bản thân, gia đình cũng như xã hội

Đề phê phán hiện tượng "sĩ diện", Lưu Quang Vũ đã sử dụng rất nhiều thủ pháp nghệ thuật độc đáo, trong đó phải kể đến thủ pháp trào phúng. Thủ pháp đó đã được thể hiện thông qua những lời thoại, cử chỉ và hành động của nhân vật Toàn Nha. Những lời thoại của nhân vật Toàn Nhà thường mang tính chất khoa trương và khoe mẽ, thể hiện rõ nét thôi sẽ điện của ông ta. Ví dụ như Tiên Cà Hạ nghe quê mùa, xấu xí lắm, xã mình phải đổi tên thành xã Hùng Tâm mới xứng đáng với mong muốn của nhân dân". Những cử chỉ và hành động của Toàn Nha cũng đã thể hiện rõ cái thôi sẽ diện của ông ta. Ví dụ như khi tuyên bố về việc đổi tên cho xã Toàn Nhà đã đứng ở trên bục cao, tay cầm cuốn chiếu thư, còn miệng đọc từng chữ một hết sức nghiêm trang và trịnh trọng.

Đoạn trích "Đổi tên cho xã là một đoạn trích rất đặc sắc và có giá τη phê phán hiện thực vô cùng sâu sắc. Đoạn trích đã góp phần làm thức tình nhận thức cho con người về những thói hư tật xấu ở trong xã hội, đồng thời cũng nhắc nhở mỗi người cần phải sống khiêm tốn, chân thành và tránh xa những thói hư tật xấu

Qua đoạn trích, em nhận thấy được rằng thái sĩ diện là một thói xấu cần phải được loại bỏ ngay lập tức. Người có thôi sĩ diện thường chỉ biết nghĩ đến những giá trị bề ngoài mà không biết nhìn nhận dùng dẫn về thực tế của bản thân và xã hội. Họ thường gây ra những hậu quả rất đáng tiếc cho chính bản thân, gia đình và xã hội

Mỗi người cần phải có ý thức rèn luyện bản thân, sống khiêm tốn và chân thành, tránh xa những thói hư tật xấu. Chúng ta cần phải biết nhìn nhận dùng đần thực tế của chính mình và xã hội, không đi theo những giá trị bên ngoài

Bài tham khảo Mẫu 2

Đoạn trích Đổi tên cho xã được trích từ vở kịch Bệnh sĩ của tác giả Lưu Quang Vũ đã tái hiện lại lễ đổi tên của xã Cà Hạ thành xã Hùng Tâm, từ đó phê phán bệnh sĩ diện, đồng thời cũng muốn nhắc nhở mỗi người sống phải biết khiêm nhường và không khoa trương hình thức.

Nhân vật ông Toàn Nha ở trong đoạn trích là một hình tượng đại diện cho căn bệnh sĩ diện. Ông là chủ tịch của xã, là người nắm quyền lực cao nhất trong xã. Tuy nhiên, ông lại là người có tính cách rất háo danh và thích “sĩ diện”. Ông luôn muốn xã của mình có một cái tên "cao sang” và “đẹp đẽ” hơn để “lên mặt” với những xã khác. Vì vậy, ông đã quyết định đổi tên từ xã Cà Hạ thành xã Hùng Tâm.

Cuộc họp đổi tên xã đã được tổ chức vô cùng long trọng. Ông Toàn Nha là người chủ trì của cuộc họp. Ông đã trình bày lý do vì sao cần đổi tên xã và đề xuất cái tên là xã Hùng Tâm. Những ý kiến khác ở trong cuộc họp đều ủng hộ với ý kiến của ông Toàn Nha. Cuối cùng, cuộc họp đã đi tới quyết định đổi tên xã Cà Hạ thành xã Hùng Tâm.

Hình ảnh của nhân vật Toàn Nha ở trong đoạn trích đã được xây dựng vô cùng thành công. Toàn Nha là một nhân vật đại diện cho hiện tượng “sĩ diện” ở trong xã hội. Ông ta rất ham danh và thích thể hiện, luôn muốn mình được tất cả mọi người quan tâm và chú ý. Toàn Nha là một người thiếu thực tế và không biết nhìn nhận đúng đắn về tình hình thực tế của xã mình. Ông ta cho rằng việc đổi tên xã có thể giúp cho xã mình trở nên giàu có và văn minh hơn. Toàn Nha là một người thiếu ý chí và thiếu nghị lực. Ông ta chỉ biết dựa dẫm vào “quân sư" Văn Sửu mà không chịu suy nghĩ, tìm tòi hay sáng tạo.

Hình ảnh nhân vật Văn Sửu cũng đã được khắc họa rất sinh động. Văn Sửu là một người giỏi nịnh hót và luôn đồng tình với tất cả những ý kiến của Toàn Nha. Ông ta là người góp phần giúp cho thói sĩ diện của Toàn Nha ngày càng nghiêm trọng hơn.

Thông qua đoạn trích, tác giả Lưu Quang Vũ đã phê phán về bệnh sĩ diện một cách vô cùng sâu sắc. Bệnh sĩ diện là một căn bệnh hết sức nguy hiểm, nó có thể dẫn tới những hậu quả rất tai hại. Bệnh sĩ diện khiến cho con người ta trở nên tự ti và mặc cảm, luôn muốn phô trương vẻ hình thức, coi trọng vẻ bề ngoài hơn là thực chất. Bệnh sĩ diện còn khiến cho con người ta trở nên xa rời với thực tế, không quan tâm tới những vấn đề thực chất ở trong cuộc sống.

Trong thực tế, bệnh sĩ diện vẫn còn tồn tại trong rất nhiều người. Có những người thích được khoe khoang và khoác lác về những thứ mà mình không có. Có những người lại thích thể hiện, thích làm ra cái vẻ sang chảnh và quý phái. Những người mắc bệnh sĩ diện thường sẽ bị mọi người xa lánh và coi thường.

Đoạn trích đã phê phán và lên án mạnh mẽ thói "sĩ diện” ở trong xã hội, gây ra rất nhiều tác hại tiêu cực cho xã hội đồng thời cũng nhắc nhờ mỗi người chúng ta cần phải sống khiêm nhường và không khoa trương hình thức, sống thật với chính bản thân mình, không chạy theo những giá trị ảo. Chúng ta cần phải quan tâm tới những giá trị thực chất trong cuộc sống như lao động, học tập và cống hiến cho xã hội. Mỗi người chúng ta cần phải tự ý thức được căn bệnh sĩ diện và phải có biện pháp phòng tránh chúng. Chúng ta cần phải sống khiêm nhường, giản dị và không chạy theo những giá trị ảo.

Bài tham khảo Mẫu 3

Đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ đã cho người đọc hiểu được tác hại của bệnh sĩ diện cùng với sự ảnh hưởng của nó tới cộng đồng, xã hội chỉ thông qua một sự việc đó là đổi tên của xã Hùng Tâm.

Xã Hùng Tâm đã mở cuộc họp thông báo về những đổi mới của xã Hùng Tâm từ tên xã tới chức vụ của một vài người. Nhân vật ông Chủ tịch xã Toàn Nha đại diện tiêu biểu cho kiểu người thích sống lối sống giả dối ở trong xã hội. Ông Nha là một người sống vô cùng giả dối và tham vọng một cách quá mù quáng. Ông mong ước có thể xây dựng và phát triển được một xã khoa học để cho ông được vẻ vang với những xã khác và với cấp trên. Ông tìm hiểu ở những nơi khác nhưng lại chỉ tìm hiểu một cách hời hợt, chưa có sự phân tích sâu về tình hình thực tế của xã mình mà đã vội vàng đổi mới. Ông muốn phát triển nền kinh tế nhưng lại vứt bỏ đi những thứ vốn là cần câu cơm của toàn bộ người dân nơi đây. Ông nói những từ ngữ vô cùng khoa chương và lố bịch như "Bây giờ làm ăn mới rồi, quy mô khoa học.... Đâu muốn hoạn phải mang lợn đến tận trụ sở". Ông nói những cái rất cao siêu nhưng thực tế thì thật phũ phàng bởi những lời mà ông nói chỉ toàn là sáo rỗng, ông đã phong chức một cách tràn lan nhưng thực tế thì lại chẳng ra đâu vào đâu, chính những cái người giữ chức ấy còn chẳng hiểu nổi mình sẽ làm gì

Nhân vật ở trong đoạn trích có điểm không tương xứng giữa thực chất bên trong với hình thức bên ngoài, giữa suy nghĩ và hành động khiến cho việc làm trở nên vô cùng lố bịch hài hước. Ví dụ như, Ông Đốp là một tên hoạn lợn lại được phong cho cái chức Chủ nhiệm Trung tâm Triệt sản gia súc tại xã Hùng Tâm; Ông Thìn thì vốn là đội trường của đội làm những nghề phụ của xã nhưng lại được phong lên làm Chủ nhiệm Trung tâm Công nghệ...

Ngôn ngữ của ông không hề phù hợp với một cuộc họp có tính chất trang nghiêm. Lời nói có rất nhiều từ ngữ không rõ ý nghĩa như: ta bung ra, ta bung ra pháo. Có điều buồn cười nữa là ở chỗ khi ông muốn phát triển nền kinh tế nhưng những công việc vốn là lợi thế trong xã lại bị triệt để vứt bỏ, chuyển qua làm sản xuất pháo, thứ mà chính những người nhận nhiệm vụ quản lý cũng chưa thể hiểu rõ. Ông Nha càng cố nói những từ ngữ khoa học, thì càng để lộ ra nhiều sự thiếu hiểu biết của chính mình như Trung tâm Công nghệ mà lại chỉ sản xuất mỗi pháo.

Văn bản có sự mâu thuẫn giữa cái xấu với cái tốt. Ông Nha đã vẽ ra một viễn tường vô cùng cao đẹp về một xã phát triển và giàu mạnh nhưng thực tế thì những gì mà ông làm được đều chỉ đầy cho người dân vào cái nghèo đói. Đó chính là sự tương phản giữa ảo tưởng với thực tế.

Văn bản Đổi tên cho xã đã nêu ra và phê phán một hiện tượng vô cùng nhức nhối xuất hiện trong xã hội Việt Nam, đó chính là thích sĩ diện. Ngoài ra, đoạn trích cũng sử dụng đến thủ pháp trào phúng và phóng đại. Cụ thể, ông Nha đã vẽ lên những viễn tưởng vô cùng cao đẹp về một xã phát triển về mặt khoa học, giàu mạnh nhưng thực tế lại chỉ là những lời nói hết sức sáo rỗng, giả dối và lố bịch.