Thơ song thất lục bát - Từ điển môn Văn 9

Thơ song thất lục bát là gì? Gieo vần, ngắt nhịp, thanh điệu trong thơ song thất lục bát - Văn 9

1. Thơ song thất lục bát là gì?

Thơ song thất lục bát là thể thơ gồm cặp song thất (bảy tiếng) và cặp lục bát (sáu – tám tiếng) luân phiên kế tiếp nhau trong toàn bài.

2. Gieo vần trong thơ song thất lục bát

Tiếng cuối của dòng thất đầu tiên hiệp vần với tiếng thứ năm của dòng thất tiếp theo (vần trắc). Tiếng cuối của dòng thất tiếp theo hiệp vần với tiếng cuối của dòng lục (vần bằng). Tiếng cuối của dòng lục hiệp vần với tiếng thứ sáu của dòng bát (vần bằng). Tiếng cuối của dòng bát hiệp vần với tiếng thứ năm của dòng thất kế đó (vần bằng) và cứ thế tiếp tục.

3. Ngắt nhịp trong thơ song thất lục bát

Nhịp: Hai dòng thất được ngắt nhịp lẻ, thường là 3/4; dòng lục và dòng bát ngắt nhịp linh hoạt hơn (dòng lục thường ngắt nhịp 2/2/2, dòng bát thường ngắt nhịp 2/2/2/2).

Ví dụ cách gieo vần, ngắt nhịp trong đoạn thơ sau:

Thuở trời đất / nổi cơn gió bụi

Khách má hồng / nhiều nỗi truân chuyên

Xanh kia / thăm thẳm / tầng trên

Vì ai / gây dựng / cho nên/ nỗi này

Trống Trường Thành / lung lay bóng nguyệt

Khói Cam Tuyền / mờ mịt thức mây

Chín tầng / gươm báu / trao tay

Nửa đêm / truyền hịch / định ngày / xuất chinh

(Chinh phụ ngâm, nguyên tác chữ Hán: Đặng Trần Côn, bản diễn Nôm: Phan Huy Ích)