Ôn tập chủ đề 12 trang 212, 213 Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo

Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 213 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Hình bên cho thấy đặc điểm thích nghi về khả năng nguy trang của loài bọ que.

a) Khả năng nguỵ trang của bọ que có được gọi là sự tiến hoá thích nghi không? Tại sao?

b) Dựa trên quan điểm của Darwin, hãy giải thích sự hình thành đặc điểm thích nghi ở loài bọ que. 

c) Theo em, nhân tố tiến hoá nào có vai trò trong sự hình thành đặc điểm thích nghi ở loài bọ que? Giải thích.

Phương pháp giải:

Quan sát đặc điểm của bọ que

Lời giải chi tiết:

a) Có, khả năng nguỵ trang của bọ que có thể được gọi là sự tiến hóa thích nghi vì nó giúp loài bọ này tồn tại và sinh sản trong môi trường tự nhiên của chúng.

b) Theo quan điểm của Darwin, đặc điểm thích nghi ở loài bọ que được hình thành thông qua quá trình lựa chọn tự nhiên. Các bọ que có màu sắc và hình dáng tương tự với môi trường xung quanh sẽ có khả năng nguy trang cao hơn, giúp chúng tránh được kẻ săn mồi.

c) Trong sự hình thành đặc điểm thích nghi ở loài bọ que, nhân tố tiến hóa chính là áp lực môi trường. Môi trường khắc nghiệt đặt ra áp lực lên các loài để phát triển các đặc điểm giúp chúng tồn tại và sinh sản tốt nhất trong môi trường đó.

Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 213 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Hình bên mô tả mối quan hệ họ hàng giữa người và một số loài vượn hiện nay.

a) Cho biết loài có mối quan hệ họ hàng xa nhất và gần nhất với loài người.

b) Cho biết dựa vào những đặc điểm nào để có thể xác định người và các loài vượn đó có cùng nguồn gốc.

c) Tại sao con người có khả năng thích nghi với đời sống lao động và văn hoá xã hội còn các loài linh trưởng khác không có khả năng này?

Phương pháp giải:

Quan sát hình bên

Lời giải chi tiết:

a) Loài có mối quan hệ họ hàng xa nhất với loài người là loài Khỉ, trong khi loài có mối quan hệ họ hàng gần nhất với loài người là loài Tinh tinh.

b) Có thể xác định người và các loài vượn đó có cùng nguồn gốc dựa vào các đặc điểm sinh học chung như cấu trúc gen, hình thái học, và các đặc điểm hành vi.

c) Con người có khả năng thích nghi với đời sống lao động và văn hoá xã hội do có khả năng trí óc phát triển cao, khả năng học hỏi linh hoạt, và khả năng sử dụng công cụ. Các loài linh trưởng khác không có khả năng này do sự phát triển trí não và khả năng học hỏi của chúng không đạt đến mức độ tương tự.

Câu 3

Trả lời câu hỏi 3 trang 213 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Khi dùng thuốc trừ sâu để tiêu diệt quần thể sâu hại lúa, người ta nhận thấy có hiện tượng “nhờn thuốc” ở một số cá thể. Sau một thời gian, tác động trừ sâu của thuốc suy giảm nhanh chóng đối với quần thể sâu. Dựa vào hiểu biết về cơ chế tiến hoá, hãy giải thích hiện tượng trên.

Phương pháp giải:

Hiện tượng "nhờn thuốc".

Lời giải chi tiết:

Hiện tượng "nhờn thuốc" ở một số cá thể sâu sau khi sử dụng thuốc trừ sâu là do chúng có khả năng chống lại hoặc chịu đựng được tác động của thuốc. Khi các cá thể này sống sót, chúng sẽ truyền gen kháng thuốc cho thế hệ kế tiếp, dẫn đến sự suy giảm nhanh chóng của tác động trừ sâu đối với quần thể sâu.