Câu hỏi
Chất X (CxHyO4N2) là muối amoni của axit cacboxylic đa chức; chất Y (CmHnO2N2) là muối amoni của một amino axit. Cho m gam E gồm X và Y (có tỉ lệ mol tương ứng là 3 : 5) tác dụng hết với lượng dư dung dịch NaOH đun nóng, thu được 4,928 lít (đktc) hỗn hợp khí (gồm 2 chất hữu cơ là đồng đẳng liên tiếp) có tỉ khối so với hiđro bằng 383/22 và 19,14 gam hỗn hợp muối. Phần trăm khối lượng của Y trong E là
- A 54,64%.
- B 50,47%.
- C 49,53%.
- D 45,36%.
Phương pháp giải:
Xét hỗn hợp khí có Mkhí = \(\frac{{383}}{{22}}\).2 = 34,8 (g/mol) ⟹ một khí là CH3NH2 và khí còn lại là C2H5NH2 (vì 2 khí này đồng đẳng liên tiếp) ⟹ số mol từng khí
Xét hỗn hợp E có nX : nY = 3 :5
Lại có nN(khí) = 2nX + nY (vì X là muối của axit cacboxylic đơn chức còn Y là muối amoni của aminoaxit)
⟹ nX và nY
E + NaOH thì : CxHyO4N2 + 2NaOH →muối +khí + 2H2O
CmHnO2N2 + NaOH → muối + khí + H2O
Theo PTHH thì nNaOH = nH2O = 2nX + nY
BTKL có mE = mmuối + mkhí + mH2O - mNaOH
Muối thu được từ X có dạng R(COONa)x và từ Y là H2NR’COONa
Theo mmuối lập phương trình ẩn R và R’ ⟹ biện luận tìm 2 giá trị này ⟹ công thức của X và Y theo số mol từng chất và số mol hai khí
Lời giải chi tiết:
Xét hỗn hợp khí có Mkhí = \(\frac{{383}}{{22}}\).2 ≈ 34,8 (g/mol)
⟹ Khí gồm CH3NH2 và C2H5NH2 (vì 2 khí là đồng đẳng liên tiếp)
Đặt nCH3NH2 = x mol và nC2H5NH2 = y mol thì \(\left\{ \begin{array}{l}x + y = \frac{{4,928}}{{22,4}} = 0,22\\\frac{{31{\rm{x}} + 45y}}{{x + y}} = 34,8\end{array} \right. \to \left\{ \begin{array}{l}x = 0,16\\y = 0,06\end{array} \right.\)
Xét hỗn hợp E có nX : nY = 3 : 5 (1)
Lại có nN(khí) = 2nX + nY (vì X là muối của axit cacboxylic hai chức còn Y là muối amoni của aminoaxit)
⟹ 2nX + nY = 0,16 + 0,06 = 0,22 (2)
Từ (1) (2) ⟹ nX = 0,06 mol và nY = 0,1 mol
E + NaOH thì: CxHyO4N2 + 2NaOH → muối + khí + 2H2O
CmHnO2N2 + NaOH → muối + khí + H2O
Theo PTHH thì: nNaOH = nH2O = 2nX + nY = 0,22
BTKL ⟹ mE = mmuối + mkhí + mH2O - mNaOH = 19,14 + 0,16.31 + 0,06.45 + 0,22.18 - 0,22.40 = 21,96 (g)
Muối thu được từ X có dạng R(COONa)2 (0,06 mol) và từ Y là H2N-R’-COONa (0,1 mol)
⟹ mmuối = 0,06.(R + 134) + 0,1.(R’ + 83) = 19,14 ⟹ 0,06R + 0,1R’ = 2,8
⟹ 3R + 5R’ = 140
⟹ R’ = 28 và R = 0 thỏa mãn
Biện luận cấu tạo X, Y:
Ta thấy: nC2H5NH2 = nX = 0,06 mol ⟹ X là CH3NH3OOC-COONH3C2H5
nCH3NH2 = nX + nY = 0,06 + 0,1 = 0,16 mol ⟹ Y là H2NC2H4COONH3CH3
\( \to \% {m_Y} = \frac{{0,1.120}}{{21,96}}.100\% = 54,64\% \)
Đáp án A