Lập bảng về thành tựu tiêu biểu của các nền văn minh Ai Cập cổ đại, Trung Hoa và Ấn Độ cổ- trung đại theo mẫu sau:
Bước 1: Đọc lại kiến thức bài 6 SGK.
Bước 2: Xác định những thành tựu của các nền văn minh phương Đông.
Bước 3: Lập bảng và rút ra kết luận.
Nền văn minh |
Chữ viết |
Tư tưởng, tôn giáo |
Toán học |
Kiến trúc, điêu khắc |
Lĩnh vực khác |
Ai Cập cổ đại |
Chữ tượng hình viết trên giấy Pa-pi-rút hoặc khắc trên đá. |
Việc sùng bái tự nhiên chiếm địa vị quan trọng như thần mặt trời, thần sông, rắn thần… |
- Nghĩ ra phép toán đếm đến 10, tính được số Pi bằng 3,16. |
Kim tự tháp, tượng Nhân sư… |
- Y học: kĩ thuật ướp xác. |
Trung Hoa cổ- trung đại |
Ra đời từ thời nhà Thương, trải qua nhiều loại hình khác nhau như Giáp cốt văn, Kim văn,… |
Nho giáo giữ vai trò quan trọng. Đạo giáo và Phật giáo cũng rất phát triển. |
Tiểu biểu là cuốn Cửu chương toán thuật. Tính được số Pi đến 7 chữ số thập phân. |
Tiêu biểu là Vạn Lí Trường Thành, Tử Cấm Thành, tượng phật Lạc Sơn. |
Có bốn phát minh quan trọng: kĩ thuật in, kĩ thuật làm giấy, thuốc súng và la bàn. |
Ấn Độ cổ- trung đại |
Chữ Bra-mi, chữ San-krit(Phạn),… |
Ra đời nhiều tôn giáo lớn như Phật giáo, Hin-đu giáo… |
Sáng tạo ra hệ thống chữ số tự nhiên, phát minh ra số 0, tính được căn bậc 2 và căn bậc 3, biết về mối quan hệ giữa ba cạnh trong một tam giác. |
Tiêu biểu là lăng Ta-giơ Ma-han, Pháo đài Đỏ (La ki-la),… |
Văn học: tiêu biểu là kinh Vê-đa, sử thi Ma-ha-bha-ra-ta và Ra-ma-y-a-na. |
Các bài tập cùng chuyên đề
Em hãy trình bày sự phát triển của một số nền văn minh thế giới thời kì cổ-trung đại trên trục thời gian.
Hãy nhận xét về thời gian hình thành và lịch sử phát triển của các nền văn minh phương Đông và phương Tây thời kì cổ-trung đại
Khai thác Tư liệu 2, em hãy giải thích vì sao nhà sử học Hy Lạp cổ đại Hê-đô-đốt cho rằng: “Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin”.
Em hãy trình bày về quá trình hình thành, phát triển của các nền văn minh phương Đông thời kì cổ-trung đại
Hãy trình bày cơ sở hình thành văn minh Ai Cập cổ đại.
Hãy giới thiệu một số thành tựu cơ bản của văn minh Ai Cập cổ đại
Các thành tựu văn minh Ai Cập cổ đại có ý nghĩa như thế nào?
Hãy giới thiệu một số thành tựu cơ bản của văn minh Ấn Độ thời kì cổ- trung đại.
Hãy nêu ý nghĩa các thành tựu của văn minh Ấn Độ thời kì cổ-trung đại.
Em hãy phân tích những cơ sở hình thành của văn minh Trung Hoa.
Hãy chỉ ra một số nét tương đồng về cơ sở hình thành của nền văn minh Trung Hoa so với các nền văn minh khác ở phương Đông.

Lập bảng thể hiện các thành tựu văn minh cơ bản của Ai Cập cổ đại, Trung Hoa và Ấn Độ thời kì cổ-trung đại theo gợi ý sau:
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại thành tựu của các nền văn minh Ai Cập cổ đại, Trung Hoa và Ấn Độ
Bước 2: Chọn các thành tựu tiêu biểu, lĩnh vực, ý nghĩa… để điền vào bảng
Lời giải chi tiết:
Liên hệ và cho biết ý nghĩa và ảnh hưởng của những thành tựu văn minh phương Đông (Ai Cập cổ đại, Ấn Độ và Trung Hoa thời kì cổ - trung đại đối với Việt Nam).
Em hãy giải thích vì sao “Cuộc diễu hành vàng của các Pha-ra-ông” ở Ai Cập được tổ chức trang trọng? Hãy đề xuất một số giải pháp để góp phần bảo tồn và tôn vinh các giá trị, thành tựu văn minh thế giới.
Hãy tìm hiểu và trình bày về một kỳ quan thế giới cổ - trung đại mà em yêu thích trong Hình 5.5

Em hiểu như thế nào về nhận định của sử gia Hy Lạp cổ đại Hê-rô-đốt: “Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin”
Quan sát Hình 6.2, em hãy mô tả một số hoạt động kinh tế của cư dân Ai Cập cổ đại

Quan sát Hình 6.3, em hãy xác định thành phần, vị trí các tầng lớp trong xã hội Ai Cập cổ đại.
Thế nào là chữ tượng hình? Giá trị của chữ tượng hình Ai Cập cổ đại là gì?
Tại sao người Ai Cập cổ lại sùng bái tự nhiên?
Theo em, tại sao người Ai Cập lại rất giỏi về khoa học tự nhiên và kỹ thuật?
Người A-rập có câu nói: “Con người phải sợ thời gian nhưng thời gian phải sợ kim tự tháp”. Em có nhận xét gì về câu nói trên.
Hãy nêu cơ sở hình thành nền văn minh Ai Cập cổ đại
Em hãy kể tên những thành tựu văn minh Ai Cập cổ đại vẫn còn giá trị sử dụng trong thực tiễn đến ngày nay. Phân tích ý nghĩa và giá trị của những thành tựu đó.
Việc xây dựng thư viện A-lếch-xan-đri-a đồ sộ thời cổ đại khiến em suy nghĩ điều gì?
Theo em, tôn giáo, tín ngưỡng góp phần thúc đẩy sự phát triển những lĩnh vực nào của Ai Cập cổ đại?
Lập bảng tìm hiểu một thành tựu tiêu biểu trong mỗi lĩnh vực của nền văn minh Ai Cập cổ đại theo gợi ý sau
STT |
Lĩnh vực |
Tên thành tựu |
Ý nghĩa |
1 |
? |
? |
? |
2 |
? |
? |
? |

Nền văn minh Trung Hoa cổ - trung đại hình thành trên cơ sở điều kiện tự nhiên nào?