Đề bài

Viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nghệ thuật sáng tạo hình ảnh trong văn bản Thôi đừng trách mùa thu

THÔI ĐỪNG TRÁCH MÙA THU…

(Trần Nhuận Minh)

Thôi đừng trách mùa thu nhiều mây trắng
Sân trường hẹp lại, biển lùi xa…
Cây phượng gù quên nắng mưa dầu dãi
Nở như thời thơ ấu
những chùm hoa…


Thôi đừng nghe tiếng ve kêu cháy ruột
Để người lính bình yên nằm dưới cánh
rừng già
Phút chạm lửa, chợt nhớ tà áo mỏng
Bay qua cổng trường như một ánh sương sa


Thôi đừng nhớ gió heo may xao xác
Thổi nao lòng trong sách giáo khoa xưa
Thầy cô ơi, xin người đừng già vội
Nụ cười hiền, mái tóc chớm màu mưa…


Thôi đừng xa mái trường như bóng mẹ
Lặng lẽ thương ta, dạy ta lớn thành người
Chao ôi nhớ, tấm bảng xanh bát ngát
Mở đường bay cho những tuổi đôi mươi…

Phương pháp giải

Đọc kĩ bài thơ

Xác định đặc sắc nghệ thuật của văn bản

Lời giải của GV Loigiaihay.com

"Thôi đừng trách mùa thu" của Trần Nhuận Minh là một bài thơ lấy kỉ niệm tuổi học trò nguồn cảm hứng. Bài thơ là một khúc ca hoài niệm đầy cảm xúc về mái trường, về thầy cô, về tuổi học trò hồn nhiên, ngây thơ. Trong đó, nghệ thuật sáng tạo hình ảnh là điểm nổi bật giúp bài thơ chạm đến trái tim người đọc. Tác giả đã đem đến những hình ảnh mang tính biểu tượng, gợi nhớ những cảm xúc như " Mùa thu, mây trắng, sân trường hẹp lại, biển lùi xa". Đọc câu thơ làm cho chúng ta gợi lên những sự tiếc nuối, sự chia ly, những điều đó đã bị lùi về dĩ vãng. Tác giả sử dụng những hình ảnh gợi không gian và thời gian để mở ra khung cảnh tâm trạng vừa hiện thực vừa lãng mạn. Những hình ảnh mang đậm chất thơ, xen lẫn giữa hiện thực và tưởng tượng, “cháy ruột” giàu cảm xúc, diễn tả sự giằng xé trong tâm hồn khi chia tay. “Ánh sương sa” là liên tưởng rất đẹp, nhẹ nhàng mà mong manh, gợi bóng dáng thiếu nữ tuổi học trò. Nghệ thuật sáng tạo hình ảnh trong bài thơ độc đáo, tinh tế, góp phần khắc họa tâm trạng hoài niệm, biết ơn và yêu thương.

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 :

Trong bài viết, tác giả dựa trên những cơ sở nào khi chọn hai bài thơ để so sánh, đánh giá?

Xem lời giải >>
Bài 2 :

Bài viết triển khai các nội dung so sánh, đánh giá như thế nào? Bạn có nhận xét gì về hiệu quả của cách triển khai đó?

Xem lời giải >>
Bài 3 :

Theo bạn, có thể có những cách trình bày nào khác về các nội dung so sánh, đánh giá trong bài viết?

Xem lời giải >>
Bài 4 :

Chọn đề tài: So sánh, đánh giá hình tượng người lính trong Đồng chí (Chính Hữu) và Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật)

Xem lời giải >>
Bài 5 :

Hãy so sánh và nêu nhận xét, đánh giá của em về hai đoạn thơ sau: 

Ta đi, ta nhớ những ngày

Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi... 

Thương nhau, chia củ sắn lùi

Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng

Nhớ người mẹ nắng cháy lưng

Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô

Nhớ sao lớp học i tờ

Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan

Nhớ sao ngày tháng cơ quan

Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.

(Việt Bắc – Tố Hữu)

Đôi khi chợt nhớ một tiếng cười lạ
Một câu ca dao buồn có hoa bưởi hoa ngâu
Một vết bùn khô trên mặt đá
Không có ai chia tay
Cũng nhớ một tiếng còi tàu.

Mẹ tôi thức khuya dậy sớm
Năm nay ngoài năm mươi tuổi
Chồng chết đã mười mấy năm
Thuở tôi mới đọc được i tờ
Mẹ thương tôi mẹ vẫn tảo tần
Nước sông gạo chợ

(Bài thơ của một người yêu nước mình – Trần Vàng Sao)

Xem lời giải >>
Bài 6 :

Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
"...] Có người còn cho tình yêu mới chính là mùa xuân. Xuân Diệu đã hơn một lần viết rằng:
Xuân của đất trời nay mới đến
Trong tôi xuân đã đến lâu rồi
Từ lúc yêu nhau hoa nở mãi
Trong vườn thơm ngát của hồn tôi.
(Nguyên đản)
Không mạnh mẽ và dạt dào như Xuân Diệu, nhưng thơ tỉnh Nguyễn Binh có cái sâu lắng, dịu dàng, bát ngát của làng quê. Nguyễn Bính đã có lần ao ước được kết duyên với người bạn thuở thiếu thời trong cảnh vườn xuân trắng xoá hoa cam rụng:

Như chuyện Tương Như và Trác Thị
Đưa nhau về ở đất Lâm Cùng
Vườn xuân trắng xoả hoa cam rụng
Tôi với em Nhi kết vợ chồng.
(Rượn và hoa)
Nhưng ước ao vẫn là ước ao. Chuyện tình duyên của Nguyễn Bính đều là chuyện không thành cả. Nên mùa xuân của thơ ông cũng là mùa “tính sổ" sự lỡ làng của tỉnh duyên. Trong Mưa xuân, tác giả kể chuyện hẹn hò của đôi trai gái đêm xuân nghe hát chèo. Nhưng chàng trai lỡ hẹn. Tiếng trống chèo càng náo nức bao nhiêu thì nỗi buồn bâng khuâng của cô gái càng thấm thía bấy nhiêu:
Chờ mãi anh sang anh chẳng sang
Thế mà hôm nọ hát bên làng
Năm tao bảy tuyết anh hò hẹn
Để cả mùa xuân cũng nhớ nhàng.
(Mưa xuân)
Cải giọng có chút hờn trách nhưng đầy thương cảm. Đó là giọng trách yêu, trách mà không nở giận. Đấy cũng là cái dôn hậu của tâm hồn người phụ nữ Việt Nam.".
(Lê Tiến Dũng, Những bài thơ xuân của Nguyễn Binh, in trong Nguyễn Bình – Nhà thơ chân quê, NXB Văn hoá – thông tin, ILà Nội, 2000)
- Nội dung và phạm vi so sánh trong đoạn văn trên là gì?

- Chỉ ra những câu văn nêu nhận xét, đánh giá của người viết.

Xem lời giải >>
Bài 7 :

Đọc văn bản và đưa ra lí giải phù hợp theo tri thức về kiểu bài.

Xem lời giải >>
Bài 8 :

Nhận xét về cách sắp xếp các luận điểm ở phần thân bài.

Xem lời giải >>
Bài 9 :

Trong từng luận điểm, sự kết hợp giữa lí lẽ và bằng chứng được thể hiện như thế nào?

Xem lời giải >>
Bài 10 :

Từ ngữ liệu trên, bạn rút ra được những lưu ý gì khi viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ?

Xem lời giải >>
Bài 11 :

Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ cùng phong cách hoặc khác phong cách sáng tác mà bạn yêu thích

Xem lời giải >>
Bài 12 :

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của bạn về một nét tương đồng giữa hình tượng người lính Tây Tiến và hình tượng Lor-ca – người nghệ sĩ đấu tranh cho tự do.

Xem lời giải >>
Bài 13 :

Lập dàn ý cho một trong hai đề bài sau:

Đề 1. Tiếng nói tri âm qua hai bài thơ Độc Tiểu Thanh kí (Nguyễn Du) và Đàn ghi ta của Lor-ca (Thanh Thảo).

Đề 2. Trong bài thơ Sóng (Xuân Quỳnh) và Biển (Xuân Diệu), hai nhà thơ đều muốn được hoá thân thành sóng, nhưng mỗi con sóng lại có những nét đặc sắc riêng. Hãy so sánh, đánh giá hình tượng sóng trong hai bài thơ trên.

Xem lời giải >>
Bài 14 :

Lập bảng đối chiếu yêu cầu nội dung các phần trong bố cục của bài viết so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ và bài viết so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện/ kí hoặc kịch. Có thể sử dụng mẫu bảng sau (làm vào vở):

Các phẩn

(1)

So sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ (2)

So sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện/ kí hoặc kịch (3)

Mở bài

   

Thân bài

   

Kết bài

   

 

Xem lời giải >>