Đọc văn bản Chuyện người nghĩa phụ ở Khoái Châu (Trích Truyền kì mạn lục) và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
a) Nhân vật chính trong văn bản trên là ai? Nhân vật ấy được khắc họa qua những chi tiết tiêu biểu nào?
b) Xác định và nêu tác dụng của những chi tiết kì ảo trong truyện.
c) Vấn đề xã hội mà truyện đặt ra là gì? Vấn đề đó có còn trong xã hội Việt Nam ngày nay không?
d) Văn bản trên chuyển tải thông điệp gì?
e) Hãy so sánh nhân vật Nhị Khanh và nhân vật Vũ Nương (Chuyện người con gái Nam Xương)
Đọc kĩ văn bản Chuyện người nghĩa phụ ở Khoái Châu, xem lại văn bản Chuyện người con gái Nam Xương để thực hiện các yêu cầu.
a) Nhân vật chính trong văn bản là Nhị Khanh. Nhân vật ấy được khắc họa qua những chi tiết tiêu biểu:
- Tuy còn nhỏ nhưng khéo léo, biết cư xử với họ hàng rất hòa mục, thờ chồng cung thuận, là người nội trợ hiền.
- Khuyên can chồng gạt bỏ tình riêng theo cha vào Nghệ An để thực hiện chữ hiếu. Một lòng chung thủy thờ chồng, khước từ mọi cám dỗ tiền bạc của tướng quân họ Bạch, chống lại lời thúc giục ép buộc của bà cô. Chủ động nhờ người bõ già đi tìm và đưa chồng về khi chồng mắc kẹt ở Nghệ An. Hết lòng khuyên can khi thấy chồng giao du với bạn xấu, sa ngã cờ bạc.
- Khi bị chồng gán nợ cho Đỗ Tam, nàng giả vờ ưng thuận, rồi về dặn dò con, thắt cổ tự tử.
- Sau khi chết vẫn ân tình, nhắc nhở chồng, khuyên chồng tu chí, hướng con đến nghĩa khí, tương lai tươi sáng.
b) Những chi tiết kì ảo trong truyện:
- Chi tiết về cuộc gặp gỡ của Trọng Qùy với Nhị Khanh: “Trọng Qùy lấy làm lạ, tiếng giống như tiếng Nhị Khanh, mở mắt ra nhìn chỉ thấy trên trời một đám mây đen bay về phía tây bắc. Trọng Qùy tuy rất lấy làm ngờ nhưng cũng muốn thử xem sao, bèn đúng hẹn đến trước đền ấy. Song đến nơi chỉ thấy bóng tà rọi cửa, rêu biếc đầy sân, năm ba tiếng quạ kêu ở trên cành cây xao xác. Trọng Quỳ buồn rầu toan về thì Mặt Trời đã lặn, bèn ngả mình nằm ở tấm ván nát trên một cái cầu. Khoảng cuối canh ba, bỗng nghe thấy tiếng khóc nức nở từ xa rồi gần. Khi thấy tiếng khóc chỉ còn cách mình độ nửa trượng, nhìn kĩ thì người khóc chính là Nhị Khanh.”.
- Chi tiết Nhị Khanh khuyên Trọng Quỳ: “Vừa rồi thiếp nhân theo xe mây, lên có việc ở nơi Đế sở. Vì cớ có chàng nên thiếp đã phải bẩm xin về trước đấy, thành ra cũng sai hẹn với chàng một chút.”, “Thiếp thường theo chầu tả hữu Đức Bà ở đây, được trộm nghe chư tiên nói chuyện với nhau, bảo Hồ triều sẽ hết vào năm Bính Tuất, binh cách nổi lớn, số người bị giết chóc đến chừng hơn hai mươi vạn, ấy là chưa kể số bị bắt cướp đi.”
-> Tác dụng của những chi tiết kì ảo trong truyện: vừa thúc đẩy cốt truyện vận động với những diễn biến mới vừa tạo tình huống để nhân vật bộc lộ những nét mới trong tính cách (Trọng Quỳ đã biết ăn năn hối lỗi hơn, đã tu chỉnh hơn để định hướng cho hai con đi theo con đường chính nghĩa); tạo ra kết thúc có hậu, thể hiện tinh thần nhân đạo của tác giả.
c) Qua câu chuyện về nàng Nhị Khanh, truyện đặt ra vấn đề về số phận bất hạnh của người phụ nữ trong chế độ xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ. Người phụ nữ phải gánh chịu những thiệt thòi, vất vả khi gia đình xảy ra biến cố, khi chồng sa ngã. Vấn đề đó vẫn còn nhưng đã giảm thiểu đáng kể trong xã hội Việt Nam ngày nay.
d) Thông điệp: Phải xây dựng một xã hội bình đẳng giữa nam và nữ, cần bảo vệ người phụ nữ, nhất là những người phụ nữ có phẩm hạnh tốt đẹp.
e) Nhân vật Nhị Khanh và Vũ Nương (Chuyện người con gái Nam Xương) đều là những người phụ nữ bất hạnh, kém may mắn trong xã hội phong kiến. Họ đều phải tìm đến cái chết để bảo toàn nhân phẩm. Tuy đều được các lực lượng siêu nhiên (thần tiên) cứu giúp và có cơ hội gặp lại chồng ở trần thế nhưng họ không thể có lại hạnh phúc gia đình. Khác với Vũ Nương, Nhị Khanh có cơ hội gặp gỡ và tác động đến chồng nhiều hơn.
Các bài tập cùng chuyên đề
Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ có nguồn gốc từ một câu chuyện dân gian. Điều này có ý nghĩa gì?
Địa danh nào sau đây là quê hương của Nguyễn Dữ?
Nguyễn Dữ sống ở thế kỷ bao nhiêu?
Tại sao Nguyễn Dữ xin cáo quan về ở ẩn?
Truyền kì mạn lục phản ánh thời đại Nguyễn Dữ sinh sống, đúng hay sai?
Nguyễn Dữ làm quan dưới triều đại nào?
Nguyễn Dữ là học trò của nhân vật nổi tiếng nào?
Em có ấn tượng sâu sắc với tác phẩm nào viết về người phụ nữ? Hãy chia sẻ ấn tượng đó của em.
Những chi tiết giới thiệu nhân vật Vũ Thị Thiết và Trương Sinh.
Theo em, kết cục của cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương sẽ như thế nào?
Trương Sinh có thái độ như thế nào sau khi nghe những lời nói của con?
Kết cục của cuộc hôn nhân của Vũ Nương và Trương Sinh có đúng như dự đoán của em không?
Câu chuyện sẽ như thế nào nếu không xuất hiện nhân vật Phan Lang?
Điều gì khiến Vũ Nương muốn tìm về gặp chồng?
Trình bày cốt truyện và nêu bố cục của tác phẩm
Ở phần đầu tác phẩm, Nguyễn Dữ đã làm nổi bật những nét gì ở nhân vật Vũ Nương và Trương Sinh? Lời người kể chuyện có vai trò như thế nào trong việc khắc họa nhân vật?
Phân tích lời than của nhân vật Vũ Nương trước khi gieo mình xuống sông để làm rõ các khía cạnh:
a. Nỗi đau đớn của nhân vật.
b. Đặc điểm ngôn ngữ nhân vật trong truyện truyền kì.
Cho biết nguyên nhân gây ra bi kịch của Vũ Nương. Nguyên nhân nào là chủ yếu.
Trong tác phẩm, nhân vật Phan Lang được khắc họa ở những không gian, thời gian nào? Nhân vật này có vai trò gì trong truyện?
Hình ảnh Vũ Nương hiện về khi Trương Sinh lập đàn giải oan trên bến Hoàng Giang được tác giả miêu tả qua những chi tiết nào? Theo em, đoạn kết có màu sắc kì ảo này có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm?
Nêu chủ đề tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” và trình bày suy nghĩ của em về chủ đề đó.
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về chi tiết “cái bóng” trong truyện.
Nêu một sô chi tiết kì ảo trong các truyện kể dân gian mà em đã đọc và cho biết yếu tố đó thường được sử dụng trong các trường hợp nào và với mục đích gì?
Những từ ngữ nào trong đoạn này gợi lên đặc điểm, tính cách của Vũ Nương, Trương Sinh?
Câu nói này của bé Đản sẽ tác động thế nào đến Trương Sinh?
Đây là lời đối thoại hay độc thoại?
Các câu hỏi của bé Đản ở đoạn trên có tác dụng gì trong việc thể hiện số phận của Vũ Nương?
Các câu hỏi của bé Đản ở đoạn trên có tác dụng gì trong việc thể hiện số phận của Vũ Nương?
Chú ý sự thay đổi thái độ, tình cảm của Vũ Nương trong đoạn này.
Em có nhận xét gì về cái kết của câu chuyện?