Tóm tắt truyện Một người Hà Nội. Xác định bối cảnh diễn ra các sự kiện trong truyện.
Dựa vào ý hiểu cũng như khả năng bao quát, tổng hợp của bản thân để tóm tắt được truyện bằng cách trình bày những sự kiện chính, đặc sắc, nổi bật. Từ việc tóm tắt truyện đó cũng có thể xác định được bối cảnh diễn ra các sự kiện trong truyện.
Tóm tắt truyện: Người kể chuyện xưng “tôi”, tên Khải có người bà con xa là cô Hiền. Cô Hiền xinh đẹp và thông minh, sinh ra trong một gia đình giàu có, lương thiện. Thời son trẻ, cô Hiền mở sa lông văn học, giao lưu với khách văn chương tri thức, thanh niên con nhà giàu. Đến tuổi lập gia đình, cô lấy một ông giáo tiểu học hiền lành, chăm chỉ làm chồng. Suốt thời kháng chiến chống thực dân Pháp, vợ chồng cô Hiền vẫn sống ở Hà Nội. Sau ngày tiếp quản thủ đô, cô Hiền không phải đi học tập cải tạo vì làm nghề hoa giấy, chỉ có một dinh cơ, không có nhà riêng cho thuê, không “bóc lột” ai. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, người con trai cả xin vào chiến trường, cô không ngăn cản. Anh Khải đã chuyển vào Thành phố Hồ Chí Minh sinh sống nhiều năm nhưng cứ có dịp ra Hà Nội lại ghé thăm cô Hiền. Anh than phiền về lối ứng xử xuống cấp của người Hà Nội thời nay. Cô Hiền kể cho anh nghe chuyện cây si bật gốc vì bão ở đền Ngọc Sơn nay đã sống lại. Anh nhận ra cô Hiền chính là “hạt bụi vàng” của người Hà Nội.
Bối cảnh diễn ra các sự kiện trong truyện:
- Về không gian: Hà Nội (nhà riêng của cô Hiền, phố xá Hà Nội…)
- Về thời gian: 1955 - 1965 (thời kì Hà Nội vừa được giải phóng, chính quyền cách mạng thực hiện nếp sống văn hóa mới, cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh); 1965-1970 (thời kì Hà Nội cùng với cả nước kháng chiến chống đế quốc Mỹ); 1975-1990 (Hà Nội thời kì bao cấp và những năm đầu Đổi mới)
Không gian mở rộng, từ không gian mang tính cá nhân - gia đình đến không gian mang tính cộng đồng - xã hội. Thời gian trải dài, mang tính lịch sử, từ quá khứ đến hiện tại, qua nhiều hoàn cảnh lịch sử xã hội khác nhau.
Các bài tập cùng chuyên đề
Đọc trước văn bản Một người Hà Nội, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nguyễn Khải và bối cảnh diễn ra các sự kiện trong truyện.
Qua văn bản Một người Hà Nội, suy nghĩ về vai trò của mỗi cá nhân trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc.
Tìm hiểu thêm về tính cách con người Hà Nội qua báo chí, thơ văn…
Trong văn bản Một người Hà Nội, tình cảm của nhân vật “tôi” đối với Hà Nội vừa được giải phóng ra sao?
Chú ý sự kết nối giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật trong văn bản Một người Hà Nội
Với thời cuộc, nhân vật cô Hiền trong văn bản Một người Hà Nội có thái độ như thế nào?
Chú ý những chi tiết trong văn bản Một người Hà Nội cho thấy rõ cách suy nghĩ tính toán và quyết định việc gia đình của nhân vật cô Hiền
Lòng tự trọng và ý thức trách nhiệm của nhân vật cô Hiền trong văn bản Một người Hà Nội được thể hiện ra sao?
Trong văn bản Một người Hà Nội, nội thất và vật dụng trong nhà cô Hiền có gì đáng chú ý?
Trong văn bản Một người Hà Nội, hình ảnh cái bát thủy tiên men đỏ có ý nghĩa gì?
Trong văn bản Một người Hà Nội, những sự việc nào khiến nhân vật “tôi” buồn phiền?
Chú ý hình ảnh cây si cổ thụ trong văn bản Một người Hà Nội
Nhân vật trung tâm của truyện Một người Hà Nội là ai? Hãy vẽ sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa nhân vật trung tâm này với các nhân vật khác trong truyện.
Xác định tính cách của nhân vật cô Hiền trong truyện Một người Hà Nội. Dựa vào những chi tiết nào để có thể xác định như thế? Vì sao nhân vật này được người kể chuyện gọi là “một hạt bụi vàng” của Hà Nội?
Trong văn bản Một người Hà Nội, quan điểm, thái độ của người kể chuyện xưng “tôi” đối với các nhân vật và sự việc trong truyện được thể hiện như thế nào?
Trong truyện Một người Hà Nội, lời nhân vật được cá thể hoá sâu sắc và phối hợp hài hòa với lời người kể chuyện. Hãy nêu ý kiến của em về nhận định trên.
Chuyện cây si cổ thụ ở đền Ngọc Sơn bị bão đánh bật rễ rồi lại hồi sinh có ý nghĩa và tác dụng ra sao trong việc thể hiện chủ đề của truyện Một người Hà Nội?
Từ truyện Một người Hà Nội, em có suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa phẩm chất, tính cách cá nhân với việc nhận thức, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá dân tộc?
Người kể chuyện trong Một người Hà Nội là ai?
Những ai làm nhân vật chính trong truyện Một người Hà Nội ?
Những lời nói dưới đây trong Một người Hà Nội thể hiện phẩm chất, tính cách gì của cô Hiền?
Trong Một người Hà Nội, nhân vật nào sau đây khiến người kể chuyện xưng “tôi” có những nhận xét “không mấy vui vẻ” về Hà Nội?
Đọc đoạn văn sau trong Một người Hà Nội và cho biết đồ nội thất trong nhà cô Hiền như thế nào?
Trong truyện Một người Hà Nội, cô Hiền có nói: “Chúng mày là người Hà Nội thì cách đi đứng, nói năng phải có chuẩn, không được sống tùy tiện, buông tuồng”.
Em tán thành hay phản đối quan điểm của nhân vật? Vì sao?
Trong Một người Hà Nội, quan điểm, thái độ của người kể chuyện xưng “tôi” đối với các nhân vật và sự việc trong truyện được thể hiện như thế nào?
Trong Một người Hà Nội, chuyện cây si cổ thụ ở đền Ngọc Sơn bị bão đánh bật rễ rồi lại hồi sinh có ý nghĩa và tác dụng ra sao trong việc thể hiện chủ đề của truyện?
Từ truyện Một người Hà Nội, em có suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa phẩm chất cá nhân với việc nhận thức, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc.
