Đề bài

Đoạn trích sau là toàn bộ câu chuyện mà Minh Huệ được nghe kế lại về Bác. Đọc đoạn trích và thực hiện yêu cầu bên dưới:

“Một đêm, Bác Hồ ghé vào một lán bộ đội giữa rừng. Một đội viên tỉnh giấc thấy có một cụ già Nùng đang tiếp củi vào bếp lửa giữa lán. Bóng ông cụ và ánh lửa như đang toả sáng, xua đi bóng tối và cái lạnh lẽo của núi rừng. Anh trùm kín thêm áo trấn thủ lên đầu định ngủ tiếp nhưng linh tính mách bảo anh một điều gì đó. Anh ló đầu ra, căng mắt quan sát và nhận ra Bác Hồ. Anh vùng dậy sung sướng định reo lên nhưng không hiểu sao, anh chỉ lại run run khẽ thốt:

- Bác ơi, sao Bác chưa ngủ ạ? Thưa Bác, mời Bác đi ngủ...

Bác cười hiển, đầm ấm:

- Được, cháu cứ ngủ ngon, Bác sẽ đi ngủ.

Vâng lời Bác, anh đội viên trở về sạp. Nhưng làm sao có thể ngủ được khi được gặp Bác Hồ và Bác Hồ còn thức. Thế là anh lại vùng dậy, nài nỉ mời Bác đi ngủ kẻo trời sắp sáng. Bác lại âu yếm bảo: “Cháu cứ việc ngủ ngon, ngày mai đi đánh giặc. Cháu ngủ ngon là Bác khoẻ. Bác không buồn ngủ vì trời lạnh còn nhiều bộ đội và dân công ngủ ngoài rừng.”...”.

(Nhà thơ Minh Huệ đã viết bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” như thế nào?)

Chỉ ra sự giống nhau, khác nhau giữa đoạn trích và bài thơ của Minh Huệ.

Phương pháp giải

Đối chiếu so sánh đoạn văn trên với bài thơ.

Lời giải của GV Loigiaihay.com

Cách 1

- Giống nhau: đều thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân, tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.

- Khác nhau:

+ Hình thức: 1 bài là văn xuôi, 1 bài diễn đạt bằng thơ

+ Nội dung: Bài thơ là anh đội viên kể về một đêm Bác không ngủ ấy (góc nhìn của anh đội viên) còn bài văn trên theo ngôi kể thứ ba, chỉ là Minh Huệ nghe kể lại.

Loigiaihay.com

Cách 2

*Giống: 

- Đều nêu rõ cốt truyện Bác Hồ quan tâm chăm sóc mọi người dưới sự chứng kiến của anh đội viên, cuộc trò chuyện giũa anh và Bác. Qua đó thấy được tình cảm yêu thương của Bác dành cho mọi người và tình cảm của anh đội viên dành cho bác.

*Khác:

- Hình thức: Một bên là tự sự, một bên là thơ trữ tình.

- Bài thơ là góc nhìn của anh đội viên được Minh Huệ truyền tải lại, bày tỏ nhiều cảm xúc hơn.

- Đoạn trích là câu chuyện Minh Huệ được nghe kể, chủ yếu là kể lại tối hôm đó.

Cách 3

- Giống nhau: Kể lại một đêm Bác không ngủ trên đường hành quân trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp. Qua đó thể hiện tình yêu rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân, cũng như tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.

- Khác nhau:

  • Hình thức: “Đêm nay Bác không ngủ” là thơ, đậm chất trữ tình; “Nhà thơ Minh Huệ đã viết bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” như thế nào?” là văn xuôi, giàu chất tự sự.
  • Nội dung: Bài thơ là anh đội viên kể về một đêm Bác không ngủ ấy, còn bài viết trên theo ngôi kể thứ ba, chỉ là Minh Huệ nghe kể lại.

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 : Nội dung chính của văn bản Đêm nay Bác không ngủ là gì?
Xem lời giải >>
Bài 2 :

Đọc kĩ văn bản Đêm nay Bác không ngủ và xác định câu chuyện được kể trong bài thơ

Xem lời giải >>
Bài 3 :

Nhận biết những yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản Đêm nay Bác không ngủ và chỉ ra tác dụng của những yếu tố ấy.

Xem lời giải >>
Bài 4 :

Chỉ ra một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ Đêm nay Bác không ngủ.

Xem lời giải >>
Bài 5 :

Đọc trước bài thơ Đêm nay Bác không ngủ, tìm hiểu thêm về tác giả Minh Huệ.

Xem lời giải >>
Bài 6 :

Chỉ ra tác dụng của các từ láy trong khổ thơ thứ hai bài thơ Đêm nay Bác không ngủ

Xem lời giải >>
Bài 7 :

Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong dòng thơ số 11 bài thơ Đêm nay Bác không ngủ.

Xem lời giải >>
Bài 8 :

Chú ý tác dụng của dấu gạch đầu dòng ở các dòng thơ số 23, 25 bài thơ Đêm nay Bác không ngủ và việc tạo yếu tố tự sự.

Xem lời giải >>
Bài 9 :

Các từ "đinh ninh", "phăng phắc" trong văn bản Đêm nay Bác không ngủ giúp em hình dung ra hình ảnh Bác lúc này như thế nào?

Xem lời giải >>
Bài 10 :

Khổ thơ từ câu 53 - 56 bài thơ Đêm nay Bác không ngủ thể hiện tâm trạng của ai?

Xem lời giải >>
Bài 11 :

Xác định cách gieo vần của hai khổ thơ cuối bài thơ Đêm nay Bác không ngủ.

Xem lời giải >>
Bài 12 :

Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ có những nhân vật nào? Tìm các chi tiết liên quan đến hoàn cảnh xuất hiện của các nhân vật. Kể lại câu chuyện trong bài thơ dựa theo trật tự thời gian (khoảng 9-10 dòng).

Xem lời giải >>
Bài 13 :

Liệt kê các chi tiết thể hiện tình cảm của Bác đối với các chiến sĩ và dân công trong Đêm nay Bác không ngủ. Chi tiết nào gây ấn tượng nhất cho em?

Xem lời giải >>
Bài 14 :

Tìm các chi tiết thể hiện tình cảm của anh đội viên dành cho Bác Hồ (từ dòng 1 - dòng 44) trong Đêm nay Bác không ngủ. Chi tiết nào đem lại cho em nhiều cảm xúc nhất?

Xem lời giải >>
Bài 15 :

Câu thơ “Đêm nay Bác không ngủ” được điệp lại mấy lần trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ? Ý nghĩa của sự điệp lại này là gì?

Xem lời giải >>
Bài 16 :

Hãy chỉ ra một số yếu tố miêu tả trong văn bản Đêm nay Bác không ngủ và nêu tác dụng qua một ví dụ cụ thể.

Xem lời giải >>
Bài 17 :

Đọc bốn khổ thơ đầu bài thơ Đêm nay Bác không ngủ và tìm những chi tiết giúp em biết lúc này thời tiết rất lạnh. Việc miêu tả thời tiết lạnh có liên quan gì đến sự kiện “đêm nay Bác không ngủ” trong bài thơ?

Xem lời giải >>
Bài 18 :

Chi tiết “Rồi Bác đi dém chăn / Từng người từng người một” giúp em hiểu được điều gì về tình cảm của Bác với các chiến sĩ?

Xem lời giải >>
Bài 19 :

Vì sao ở đoạn cuối bài thơ Đêm nay Bác không ngủ, anh đội viên lại “thức luôn cùng Bác”?

Xem lời giải >>
Bài 20 :

Câu thơ “Đêm nay Bác không ngủ” được điệp lại mấy lần trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ? Ý nghĩa của sự điệp lại này là gì?

Xem lời giải >>
Bài 21 :

Hãy chỉ ra một số yếu tố miêu tả trong văn bản Đêm nay Bác không ngủ và nêu tác dụng qua một ví dụ cụ thể.

Xem lời giải >>
Bài 22 :

Đoạn trích sau là toàn bộ câu chuyện mà Minh Huệ được nghe kể lại về Bác.

Đọc đoạn trích và thực hiện yêu cầu bên dưới:

    Một đêm, Bác Hồ ghé vào một lán bộ đội giữa rừng. Một đội viên tỉnh giấc thấy "Có một cụ già Nùng" đang tiếp củi vào bếp lửa giữa lán. Bóng ông cụ và ánh lửa như đang tỏa sáng, xua đi bóng tôi và cái lạnh lẽo của núi rừng. Anh trùm kín thêm áo trấn thủ lên đầu định ngủ tiếp nhưng linh tính mách bảo anh một điều gì đó. Anh ló đầu ra, căng mắt quan sát và nhận ra Bác Hồ. Anh vùng dậy sung sướng định reo lên nhưng không hiểu sao, anh chỉ lại run run khẽ thốt:

- Bác ơi, sao Bác chưa ngủ ạ? Thưa Bác, mời Bác đi ngủ...

    Bác cười hiền, đầm ấm:

- Được, cháu cứ ngủ ngon, Bác sẽ đi ngủ.

    Vâng lời Bác, anh đội viên trở về sạp. Nhưng làm sao có thể ngủ được khi được gặp Bác Hồ và Bác Hồ còn thức. Thể là anh lại vùng dậy, nài nỉ mời Bác đi ngủ kẻo trời sắp sảng. Bác lại âu yếm bảo: “Cháu cứ việc ngủ ngon, ngày mãi đi đánh giặc.

    Cháu ngủ ngon là Bác khoẻ. Bác không buồn ngủ vì trời lạnh còn nhiêu bộ đội và dân công ngủ ngoài rừng.".

(Nhà thơ Minh Huệ đã viết bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” như thế nào?)

Chỉ ra sự giống nhau, khác nhau trong câu chuyện giữa đoạn trích và bài thơ của Minh Huệ.

Xem lời giải >>
Bài 23 :

Dựa vào các yếu tố nào để xác định bài thơ Nàng tiên ốc của Phan Thị Thanh Nhàn được coi là bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả? Hãy chỉ ra các yếu tố kể và tả trong văn bản bài thơ. 

NÀNG TIÊN ỐC

   Buổi tối như mọi bữa

           Bé làm nũng nghiêng đầu:

  - Chị ơi, chuyện cổ tích

    Kể cho em nghe nào!

       …“Xưa có bà già nghèo

      Chuyên mò cua bắt ốc

     Một hôm bà bắt được

    Một con ốc xinh xinh

       Vỏ nó biêng biếc xanh

            Không giống như ốc khác

                Bà thương không muốn bán

           Bèn thả vào trong chum

Rồi bà lại đi làm

    Đến khi về thấy lạ:

         Sân nhà sao sạch quá!

    Đàn lợn đã được ăn

            Cơm nước nấu tinh tươm

        Vườn rau tươi sạch cỏ

        Bà già thấy chuyện lạ

   Bèn cố ý rình xem

          Thì thấy một nàng tiên

         Bước ra từ chum nước

   Bà già liền bí mật

    Đập vỡ vỏ ốc xanh

       Rồi ôm lấy nàng tiên

            Không cho chui vào nữa

  Hai mẹ con từ đó

               Rất là thương yêu nhau...”

            Bé nghe nghênh cái đầu

             Mắt tròn xoe không chớp

        Chị kể xong, bất chợt

   Bé kêu lên rất to:

- Ứ ừ biết rồi cơ

        Chị phê bình em đấy!

(In trong sách Hương cốm, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 1975)

Xem lời giải >>
Bài 24 :

Nhân vật trung tâm trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ?

Xem lời giải >>