Liệt kê các hình ảnh, chi tiết về thiên nhiên và con người trong bài thơ Đường về quê mẹ. Qua đó, hãy nêu nhận xét của em về màu sắc, đường nét của bức tranh thiên nhiên và vẻ đẹp tâm hồn của con người được thể hiện trong tác phẩm.
Tìm các hình ảnh, chi tiết về thiên nhiên và con người trong bài thơ sau đó đưa ra nhận xét.
Thiên nhiên trên con đường về quê mẹ: Mây bay sắc trắng ngần, những rặng đề, những dòng sông trắng uốn lượn, dải đê, cồn xanh, bãi tía, chiều mát nắng nhạt vàng, trời xanh cò trắng bay từng lớp, xóm chợ, xác lá bàng phơi trên những mái lều.
→ Về màu sắc, đường nét,... của bức tranh thiên nhiên: Bức tranh thiên nhiên nhiều màu sắc với màu trắng ngần của mây, trắng bạc của dòng sông, màu trắng lóa của chiếc nón đội đầu, màu trắng muốt của cánh cò bay từng lớp; màu xanh đậm của những rặng đề, của những cồn xanh bờ bãi chạy dọc theo con đường về quê ngoại. Con đường về quê ngoại uốn lượn theo bờ đê của dòng sông đẹp mềm mại như đường nét trong một bức tranh vẽ tươi sáng của kí ức tuổi thơ.
Con người trên con đường về quê mẹ: Người xới cà, ngô rộn bốn bề, đoàn người về ấp gánh khoai lang, những người quen.
→ Về vẻ đẹp tâm hồn của những người dân quê: chăm chỉ, vui vẻ trong cuộc sống lao động hằng ngày - chăm sóc, vun xới mùa màng, cùng nhau trò chuyện thân mật lúc làm đồng, làm bãi,... chất phác, hồn hậu, mộc mạc, hồ hởi, luôn quan tâm đến người khác.
Người mẹ: Thúng cắp bên hông, nón đội đầu; Khuyên vàng, yếm thắm, áo the nâu; Mắt sáng, môi hồng, má đỏ au; Tà áo nâu in giữa cánh đồng; Bóng u hay bóng người thôn nữ; Cúi nón mang đi cặp má hồng; Ai cũng khen u nết thảo hiền.
→ Về vẻ đẹp tâm hồn của người mẹ: Người mẹ mang những vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ thôn quê Việt Nam xưa. Lấy chồng xa quê, mỗi năm chỉ vào dịp Tết đến, xuân về mới có dịp trở về thăm quê ngoại. Mẹ dẫn theo các con về để nhận họ hàng, nhận quê hương,... Bằng cách ấy, người mẹ đã kết nối tâm hồn trẻ thơ của các con với quê ngoại, bồi đắp cho các con tình yêu và sự gắn bó ấm áp với quê hương, nguồn cội,...
Các bài tập cùng chuyên đề
Đọc trước bài thơ Đường về quê mẹ và tìm hiểu thêm thông tin về nhà thơ Đoàn Văn Cừ.
Chú ý thời điểm và không gian khi mẹ đưa "tôi" về quê ngoại trong văn bản Đường về quê mẹ.
Ở các khổ 2, 4 bài thơ Đường về quê mẹ: Thiên nhiên và con người hiện lên như thế nào?
Em hiểu nghĩa của từ ngữ "mang đi" trong dòng 20 bài thơ Đường về quê mẹ là gì?
Xác định thể thơ, vần và nhịp của bài thơ Đường về quê mẹ.
Bài thơ Đường về quê mẹ là lời của ai? Nêu ấn tượng chung của em về tác phẩm.
Hãy chỉ ra bố cục của bài thơ Đường về quê mẹ và đặt tên cho từng phần.
Liệt kê các hình ảnh, chi tiết về thiên nhiên và con người trong bài thơ Đường về quê mẹ. Qua đó, hãy nêu nhận xét của em về màu sắc, đường nét của bức tranh thiên nhiên và vẻ đẹp tâm hồn của con người được thể hiện trong tác phẩm.
Bài thơ Đường về quê mẹ đã diễn tả được tâm trạng và tình cảm gì của nhà thơ?
Em thích nhất hình ảnh, chi tiết nào trong bài thơ Đường về quê mẹ? Hãy tưởng tượng và miêu tả bằng lời hoặc vẽ lại bức tranh thể hiện hình ảnh, chi tiết đó.
Nhan đề bài thơ Đường về quê mẹ được đặt theo cách nào?
A. Một sự kiện quan trọng, để lại dấu ấn sâu đậm trong kí ức tuổi thơ của tác giả
B. Một trạng thái cảm xúc tác giả đã từng trải qua trong kí ức tuổi thơ của mình
C. Một mong ước, hi vọng tha thiết, chân thành của tác giả
D. Một hình ảnh gắn với nỗi nhớ sâu đậm trong kí ức tuổi thơ của tác giả
Người bộc lộ cảm xúc trong bài thơ Đường về quê mẹ là ai và hiện ra qua từ ngữ nào?
A. Người mẹ – “u tôi”, “u”
B. Người con – “tôi”, “chúng tôi”
C. Con người vùng quê ngoại – “đoàn người”, “người xới cà, ngô”
D. Những người gần gũi với gia đình “tôi” – “những người quen”
Phương án nào chỉ ra đúng cách ngắt nhịp của khổ thơ sau?
Thúng cắp bên hông, nón đội đầu,
Khuyên vàng, yếm thắm, áo the nâu
Trông u chẳng khác thời con gái
Mắt sáng, môi hồng, má đỏ au.
Vần trong bài thơ Đường về quê mẹ được gieo như thế nào?
Phương án nào chỉ ra đúng bố cục và nội dung của từng phần trong bài thơ Đường về quê mẹ?
Bài thơ Đường về quê mẹ đã diễn tả được tâm trạng và tình cảm gì của nhà thơ?
Em thích nhất hình ảnh, chi tiết nào trong bài thơ Đường về quê mẹ? Hãy tưởng tượng và miêu tả bằng lời hoặc vẽ lại bức tranh thể hiện hình ảnh, chi tiết đó.
Tìm đọc thêm các bài thơ bảy chữ về đề tài gia đình, quê hương đất nước,... Ghi lại một số câu thơ em có ấn tượng sâu sắc.
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
CON HÃY THƯƠNG EM
Tại sao bố lại chiều em bé
- Tại lúc sinh em bà mất rồi
Con được suốt ngày bà dỗ bế
Em đi nhà trẻ chỉ nằm nôi
Sáu tháng tuổi em viêm phổi đốm
Đùi nhỏ không còn cả chỗ tiêm
Em tím lặng khóc không thành tiếng
Nhớ lại bây giờ bố vẫn thương
Khi con bé bố chưa bận rộn
Hay đèo con những buổi chiều êm
Nay có buổi cả nhà về muộn
Em tự chơi tha thẩn bên thềm
Thấy không con, em mình lên bảy
Chỉ bằng con người ta lên năm
Con có thấy mỗi lần em khóc
Tiếng nấc em như tự nuốt thầm
1984
(Vũ Quần Phương, Tuyển tập, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2012)
a) Bài thơ Con hãy thương em là lời của ai nói với ai và về điều gì? Hãy chia sẻ cảm nhận của em về bài thơ.
b) Qua các chi tiết trong bài thơ, hình ảnh em bé hiện lên như thế nào? Người bố dành tình cảm cho em ra sao?
c) Qua bài thơ, em cảm nhận được như thế nào về nhân vật người bố?
d) Hãy đoán xem sau khi nghe người bố trả lời, người con trong bài thơ sẽ thay đổi câu hỏi ban đầu như thế nào hoặc sẽ có cảm xúc, suy nghĩ,... ra sao?
e) Sưu tầm, ghi lại những câu thơ, câu ca dao hay về tình cảm anh em, chị em trong gia đình và chia sẻ cùng các bạn.
Đoàn Văn Cừ là cán bộ biên tập Nhà xuất bản Phổ Thông (Bộ Văn hóa) từ năm bao nhiêu?
