Đề bài

Trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, có nhiều truyện về người mang lốt vật. Em hãy chọn một truyện để kể cho các bạn trong lớp nghe.

Phương pháp giải

Nhớ lại những truyện cổ tích đã học, đã nghe

Lời giải của GV Loigiaihay.com

* Các truyện cổ tích về người mang lốt vật như: Sọ Dừa; Lấy vợ Cóc; Lấy chồng Dê. Em hãy chọn một truyện để kể cho các bạn trong lớp nghe. 

* Khi chuẩn bị trình bày, các em thực hiện theo 4 bước gồm:

- Bước 1: Xác định đề tài, người nghe, mục đích, không gian và thời gian nói

- Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

+ Đọc thật kĩ chuyển cổ tích

+ Tìm ý và lập dàn ý cho bài nói. 

- Bước 3: Luyện tập và trình bày

+ Đứng trước gương để tập kể lại câu chuyện.

+ Chú ý giọng điệu khác nhau giữa các nhân vật, kết hợp lời kế với cử chỉ, nét mặt, điệu bộ.

+ Tóm tắt nội dung trình bày, sắp xếp các ý theo thứ tự, lựa chọn những từ ngữ thích hợp với ngôn ngữ nói.

- Bước 4: Trao đổi, đánh giá

+ Tự dùng Bảng kiểm bài nói kể lại một tuyện cổ tích trong SGK, tr. 60 để góp ý cho bạn và tự đánh giá bài kể của mình.

* Ví dụ: Câu chuyện Lấy chồng Dê:

Ngày xưa, ở một vùng gần biển, có hai vợ chồng nhà nọ, đầu tóc đã hoa râm mà vẫn hiếm hoi. Hai vợ chồng cầu khấn khắp nơi mong có mụn con khỏi phải hiu quạnh lúc tuổi già. Thế rồi người vợ bỗng có mang, chín tháng mười ngày đẻ ra một bọc, khi mở ra thì không phải là người mà là một con dê đực. Chồng bực mình bảo vợ đem ném xuống sông cho khuất mắt, nhưng người vợ không nỡ, khuyên chồng cứ để lại nuôi.

Trong lòng phiền não, người chồng phát ốm rồi từ giã cõi đời. Trái lại, dê thì hay ăn chóng lớn, lại biết trông gà, chăn lợn, giúp đỡ mẹ những việc vặt trong nhà. Vì thế, mẹ dê cũng phần nào khuây khỏa.

Một hôm dê đi chơi đâu về, tới đặt đầu vào lòng mẹ nói:

- Mẹ ạ! Phú ông làng bên có ba cô con gái, mẹ đi dạm cho con một cô!

Mẹ dê nghe con nói không nhịn được cười, bảo:

- Mày thật là đứa không biết phận mình. Đời nào phú ông lại gả con cho cái thứ dê như mày cơ chứ!

Nhưng dê một hai bắt mẹ mang trầu cau đến hỏi cho bằng được. Sau cùng, thấy con vật nài hết sức, nên chiều lòng con, mẹ đành đánh bạo đến nhà phú ông. Giáp mặt phú ông, ngần ngại mãi, bà mới dám mở miệng ngỏ lời. Vừa nghe nói, phú ông đã đùng đùng nổi giận, quát mắng om sòm:

- Câm mau cái con mụ này! Đồ láo! Dám vác mặt tới đây hỏi con vàng con ngọc của ta cho con dê của mụ kia à? Muốn tốt thì xéo ngay đi!

Nhưng theo lời con dặn, mẹ dê vẫn cứ nhẫn nhục ngồi lại, một hai nói mãi không thôi. Cuối cùng phú ông bất đắc dĩ bảo:

- Thôi được, ta cũng chiều lòng mụ gọi các con ta ra đây hỏi xem, hễ đứa nào bằng lòng lấy con mụ thì ta sẽ gả.

Nói xong, phú ông cho gọi ba cô con gái đến trước mặt, rồi hỏi ngay con gái đầu lòng:

- Con có muốn về làm dâu nhà mụ này không?

Cô gái nguýt mẹ dê một cái rõ dài rồi hối hả đi vào, không quên buông một câu nói vội:

- Úi dào, chồng người chả lấy, lại lấy chồng dê!

Phú ông cười ha hả. Lại hỏi đến cô con gái thứ hai:

- Còn con có ngại hắn là dê không nào?

- Thưa cha, con là người không thể lấy được dê.

Đến lượt cô con gái thứ ba, phú ông lại hỏi:

- Còn con nữa, con cũng thế chứ?

Nhưng cô thứ ba đã khép nép cúi đầu thưa:

- Cha mẹ đặt đâu con xin ngồi đấy!

Phú ông chưa bao giờ ngạc nhiên đến thế. Nhưng đã chót hứa với mẹ dê, hắn không còn biết nói năng ra sao nữa. Hắn nghĩ: - "Không cần từ chối, ta cứ thách cưới cho rõ nặng, nhất định các vàng cũng không dám "chơi chèo". Hắn bèn đòi mẹ dê phải đủ sính lễ một trăm trâu bò, một trăm lợn, một mâm vàng, một mâm bạc mới được đón đâu về. Nghe nói, mẹ dê lật đật chạy về kể lại cho con nghe và nói:

- Con ạ! Hãy từ bỏ ý định ngông cuồng đi thôi. Phú ông tuy nói gả nhưng lại thách cao như thế, họa có vua chúa mới biện đủ.

- Đừng lo mẹ ạ - dê con trả lời - con sẽ lo được.

Đêm hôm ấy, trong khi mẹ dê ngủ, thì dê bước ra sân trút lốt dê thành một chàng trai trẻ. Khi chàng hô lên: - "Lấy cho ta mọi thứ để làm sính lễ", lập tức các gia nô xuất hiện trước mặt chàng rất đông, họ đội đến đủ số vàng bạc và dắt đến đủ số trâu, bò, lợn, rồi biến mất. Chàng trai lại chui trở vào lốt dê, gọi mẹ dậy nhận đủ lễ vật để sửa soạn ngày mai đưa sang cho phú ông.

Ngày rước dâu, dê bon bon đi trước, còn cô gái út phú ông lẽo đẽo theo sau cùng với hai chị. Sau khi vào buồng làm lễ hợp cẩn, cô gái bỗng thấy chồng mình trút lốt dê ra thành một chàng trai tuấn tú thì vừa sợ vừa mừng. Sáng dậy chồng lại chui vào lốt dê như cũ, rồi ra nhà ngoài. Hai người chị vợ cố nán ở lại để xem em mình ăn ở với dê ra làm sao. Nhưng khi gặp người em, họ chả thấy em có vẻ gì là băn khoăn hối hận về việc có chồng là dê cả. Không khỏi lấy làm ngạc nhiên, họ tỉ tê hỏi dò em cho ra sự thực. Vợ dê kể lại cho hai chị biết mọi việc trước sau. Đêm lại, hai chị lén trổ vách buồng của em nhìn vào quả thấy đúng như lời em nói. Họ không ngờ chồng của em lại khôi ngô trẻ đẹp vượt xa bọn con trai trong thiên hạ. Hôm sau hai chị khuyên em phá lốt dê đi để cho chồng không còn biến vào đâu được. Quả nhiên từ đấy dê chấn dứt cuộc đời đội lốt dê. Còn hai người chị thì lại hối tiếc và ghen tị với số phận may mắn của em.

Hơn một năm sau, một hôm chồng trao cho vợ một con dao và một hòn đá lửa, dặn rằng:

- Tôi có một số công việc phải vượt muôn trùng sóng nước, chưa hẹn được ngày về, cũng không thể đem nàng đi được. Nàng ở nhà nhớ đừng đi đâu xa. Hai vật hộ thân này hãy luôn luôn mang bên người đừng quên, có khi dùng được việc.

Rồi một sáng sớm, Dê từ biệt mẹ và vợ dong buồm ra khơi. Vợ Dê ở nhà thức khuya dậy sớm, hết lòng phụng dưỡng mẹ chồng. Nhớ lời chồng dặn, bao giờ con dao và hòn đá cũng được giắt ở bên lưng.

Một ngày kia, hai chị đến nhà rủ em đi trẩy hội. Vợ dê trước chối từ nhưng sau thấy hai chị dỗ mãi, bèn theo họ ra đi. Cả ba người xuống một chiếc thuyền đậu sẵn ở bến. Thuyền băng băng rẽ sóng, chị em cùng nhau vui vẻ chuyện trò. Qua ngày hôm sau, ba chị em lại quây quần ngắm mây trông sóng ở đằng mũi thuyền. Nhưng đã lập mưu sẵn, hai chị thừa lúc em vô ý bất thần đẩy em xuống biển. Vợ dê chưa kịp kêu lên thì đã bị sóng khỏa chìm nghỉm. Còn hai chị, thi hành xong kế độc, liền hối hả cho thuyền vào bờ, rồi giả bộ hốt hoảng báo tin rằng em mình không may sẩy chân rơi xuống nước.

Lại nói chuyện vợ dê trong khi đang vùng vẫy có ngoi lên khỏi mặt nước thì bỗng có một con cá kình lao tới đớp ngay vào bụng. Sẵn dao bên mình nàng lập tức rút ra đâm chém tứ tung. Cá kình bị thương quẫy rất dữ dội. Nhưng vì bị thủng bụng nên chỉ một lúc sau cá đã tắt thở, nằm phơi bụng nổi lên mặt nước. Chăng bao lâu sóng biển đánh giạt xác cá vào một hòn đảo. Vợ Dê liền cầm dao rạch luôn bụng cá, chui ra ngoài. Đó là một hòn đảo hoang không có bóng người. Nàng bèn chặt cây dựng lều làm thành một chỗ ở bên bãi biển. Sẵn có đá lửa, nàng đốt củi lên sưởi, và xẻo thịt cá kình nướng ăn. Sau đó lại vào rừng hái trái đào củ, thay cho lương thực. Cứ như thế tất cả những khó khăn trong cuộc sống dần dần nàng đều vượt qua.

Một hôm, vợ Dê nhìn vọng ra ngoài khơi bỗng thấy xa xa có bóng một cánh buồm trắng. Nàng bèn buộc áo vào một cành cây phất lên làm hiệu. Con thuyền nhận được dấu hiệu của nàng, rẽ sóng tiến vào đảo. Khi thuyền cập bến, nàng sửng sốt thấy người trên thuyền không phải ai xa lạ chính là chồng mình. Đúng là chàng dê sau bao ngày vượt vời đang trên đường trở về quê hương, thấy dấu hiệu cầu cứu nên ghé vào đảo. Hai vợ chồng ôm nhau mừng mừng tủi tủi. Chỉ một lát sau, Dê đã nghe hết đầu đuôi câu chuyện.

Khi thuyền về đến nhà, Dê giấu vợ không cho ai biết, rồi sai người dọn một bữa cỗ linh đình nói là để cúng vợ. Chàng cho mời làng nước và bà con họ hàng, cả gia đình nhà vợ tới dự. Hai người chị nghe tin Dê đã về thì mừng khấp khởi, vội đến ngay. Cả hai làm bộ khóc lóc thảm thiết trong khi bịa ra câu chuyện cái chết thảm thiết của cô em xấu số. Sau đó chúng mấy lần liếc mắt đưa tình để cám dỗ người em rể tuấn tú mà chúng vẫn ao ước được chung tình. Dê vẫn thủng thỉnh đi từ bàn nọ sang bàn kia, mời mọi người ăn uống no say. Đoạn Dê khoan thai bảo hai chị:

- Em xin vào nhà gọi người ra hầu hai chị!

Dê vén màn cho vợ từ trong buồng bước ra. Nàng tươi cười chào hỏi hai chị và mọi người, làm cho ai nấy đều sửng sốt. Hai người chị vừa thẹn vừa sợ, nhân lúc mọi người không chú ý, len lén bước ra khỏi cổng. Nhưng chúng đi chưa được một quãng đường đã bị thần sét nhảy xuống đánh chết.

Từ đấy hai vợ chồng Dê ăn ở với nhau sung sướng trọn đời.

Loigiaihay.com

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 :

Trình bày các bước thảo luận nhóm nhỏ về một vấn đề cần có một giải pháp thống nhất.

Xem lời giải >>
Bài 2 :

Chuẩn bị ý kiến và tham gia buổi thảo luận nhóm nhỏ về một vấn đề cần tìm giải pháp thống nhất cho một trong các đề tài dưới đây:

- Cần làm gì để hình thành thói quen đọc sách?

- Trình bày một số giải pháp để giúp nhau tiến bộ trong học tập.

- Nêu những phương pháp hiệu quả để hoàn thành việc học bài, làm bài trước khi đến lớp.

-Học môn Ngữ văn thế nào cho hiệu quả?

-Bạn có thể làm gì để góp phần xây dựng nếp sống văn minh, lịch sự trong trường học?

Xem lời giải >>
Bài 3 :

Hãy kể lại một chuyến đi chơi đáng nhớ của em

Xem lời giải >>
Bài 4 :

Theo em, việc kể lại một truyện cổ tích bằng cách viết và bằng cách nói có gì khác nhau không? Nếu có, những điểm khác đó là gì? Từ những điểm khác đó, em rút ra được kinh nghiệm gì cho bài nói của mình?

Xem lời giải >>
Bài 5 :

Hoàn thành phiếu ghi chú để chuẩn bị nội dung nói theo gợi dẫn.

Phiếu ghi chú

* Trải nghiệm đáng nhớ:

* Thời gian:

* Địa điểm:

* Nhân vật:

* Sự việc:

* Cảm xúc:

Xem lời giải >>
Bài 6 :

Nếu có một người bạn nước ngoài muốn tìm hiểu về thơ lục bát, em sẽ nói gì với bạn ấy?

Xem lời giải >>
Bài 7 :

Em hãy điền vào bảng sau những điểm giống và khác nhau giữa bài viết kể lại một trải nghiệm của bản thân và kể lại bằng lời trải nghiệm của bản thân:

 

Bài viết kể lại một trải nghiệm

Kể lại bằng lời một trải nghiệm

Giống nhau

 

Khác nhau

 

 

Xem lời giải >>
Bài 8 :

Nhập vai nhân vật Đỗ con trong truyện Câu chuyện còn giấu kín trong lớp vỏ để kể lại cho những hạt đỗ khác nghe về trải nghiệm của nhân vật sau khi đã trở thành một cây đỗ xanh tốt ở góc sân.

Xem lời giải >>
Bài 9 :

Trình bày cảm nghĩ của em về bài thơ Trường hoa của Ta-go.

Xem lời giải >>
Bài 10 :

Trình bày suy nghĩ của em về tình cảm gia đình sau khi đọc bài thơ Cái cầu của Phạm Tiến Duật.

Xem lời giải >>
Bài 11 :

Việc trình bày về một cảnh sinh hoạt cần thực hiện theo mấy bước? Là những bước nào?

Xem lời giải >>
Bài 12 :

Trình bày về một cảnh sinh hoạt mà em có dịp quan sát hoặc tham dự.

Xem lời giải >>
Bài 13 :

Giải thích ý nghĩa của các bước trong quy trình tóm tắt nội dung trình bày của người khác.

Xem lời giải >>
Bài 14 :

Thuyết trình trước lớp về một bài học gợi ra từ truyện Ăn trộm táo.

Xem lời giải >>
Bài 15 :

Dựa vào trải nghiệm của bản thân và các văn bản đã học như Chuyện cổ tích về loài người, Mây và sóng, Bức tranh của em gái tôi, em hãy đề xuất một vấn đề trong đời sống gia đình để trình bày ý kiến.

Xem lời giải >>
Bài 16 :

Điền thông tin vào chỗ trống để hoàn thành đề cương của bài nói:

a. Mở đầu: Giới thiệu vấn đề em dự kiến trình bày (nên là vấn đề em đã trải nghiệm, có nhiều cảm xúc và suy nghĩ).

b. Nội dung chính: Tập trung vào những điểm cốt lõi trong bài trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống gia đình.

- Giải thích cụ thể vấn đề đó là gì. Các biểu hiện cụ thể của vấn đề:

- Tác động của vấn đề tới mỗi thành viên trong gia đình:

- Ý kiến nhận xét, đánh giá của em về vấn đề:

- Mong muốn và cách em đã làm để giải quyết vấn đề:

c. Kết thúc: Nêu ý nghĩa của vấn đề và cách ứng xử thích hợp mà em đã lựa chọn cho gia đình.

Xem lời giải >>
Bài 17 :

Để buổi thảo luận về một vấn đề cần có giải pháp thống nhất diễn ra thành công, theo em, nhóm cũng như bản thân mỗi thành viên cần chuẩn bị những gì?

Xem lời giải >>
Bài 18 :

Câu lạc bộ văn học của trường em đang chuẩn bị tổ chức Hội thơ. Tuần này, câu lạc bộ sẽ họp để bàn về các tiêu chí đánh giá các bài dự thi, trong đó có bàn về tiêu chí đánh giá một đoạn văn chia sẻ cảm xúc về một bài thơ hay. Em là một thành viên trong câu lạc bộ. Em hãy chuẩn bị để trình bày ý kiến của mình.

Xem lời giải >>
Bài 19 :

Khi trình bày ý kiến về một hiện tượng (vấn đề) trong đời sống, việc tóm tắt các ý dưới dạng dàn ý hoặc sơ đồ có tác dụng gì?

Xem lời giải >>
Bài 20 :

Trong khi trình bày ý kiến trước tập thể, em cần chú ý điều gì?

Xem lời giải >>
Bài 21 :

Khi trao đổi với phản hồi của người nghe về bài nói của mình, em cần chú ý điều gì?

Xem lời giải >>
Bài 22 :

Chuẩn bị bài nói theo đề tài sau:

Trong tiết sinh hoạt đầu tuần, lớp em sẽ tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề: Có nên chơi gảm online hay không? Em hãy chuẩn bị bài nói để trình bày ý kiến của mình trước lớp.

Xem lời giải >>
Bài 23 :

Hãy kể lại một lần em giúp đỡ người khác hay được người khác giúp đỡ.

Xem lời giải >>
Bài 24 :

Xác định câu trả lời đúng - sai trong bảng sau:

Yêu cầu của kiểu bài kể lại một trải nghiệm của bản thân

Câu trả lời

Đúng

Sai

Câu chuyện có đủ ba phần: giới thiệu, nội dung và kết thúc

Câu chuyện kể về trải nghiệm của người nói

Câu chuyện được giới thiệu rõ ràng về (các) nhân vật, không gian, thời gian xảy ra và được kể theo ngôi thứ nhất

Thể hiện được ý kiến, lí lẽ, bằng chứng để thuyết phục người nghe

Các sự việc được kể theo trình tự hợp lí, làm nổi bật những tình cảm, cảm xúc giúp tâm hồn người trải nghiệm phong phú hơn

Kết hợp kể, tả và biểu cảm khi kể

Người trình bày ghi nhận và phản hồi thỏa đáng những câu hỏi, lí lẽ phản biện của khán giả

Xem lời giải >>
Bài 25 :

Dựa vào bài viết, em hãy chia sẻ với các bạn trải nghiệm của em về việc em đã giúp đỡ ai đó hoặc được ai đó giúp đỡ khi gặp khó khăn ở ngoài đường phố.

Xem lời giải >>
Bài 26 :

Tại sao khi tóm tắt ý kiến của người khác, ta nên tóm lược các ý chính dưới dạng từ, cụm từ và dùng các kí hiệu như các số thứ tự, gạch đầu dòng... để thể hiện các ý được tóm tắt?

Xem lời giải >>
Bài 27 :

Giải thích tác dụng của việc xác định với người nói về nội dung ta vừa tóm tắt 

Xem lời giải >>
Bài 28 :

Chọn một số bài báo có sử dụng hình ảnh trên báo Tuổi trẻ Online và nhận xét về tác dụng của việc sử dụng các hình ảnh đó trong việc biểu đạt thông tin của VB

Xem lời giải >>
Bài 29 :

- Đề cương nội dung kể: 

- Giới thiệu chung về truyền thuyết sẽ kể và lí do lựa chọn: 

- Câu mở đầu: 

- Sơ đồ hóa cốt truyện: 

- Những chi tiết và lời thoại đặc biệt cần phải nhớ: 

- Lưu ý về giọng điệu kể phù hợp: 

- Lưu ý về phương tiện phi ngôn ngữ cần hoặc có thể sử dụng: 

- Kết thúc: 

Xem lời giải >>
Bài 30 :

Hãy đọc diễn cảm những đoạn thơ lục bát mà em đã hoàn thiện ở bài tập 1 phần Viết.

Xem lời giải >>