Hãy tìm những chi tiết hiện thực và mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ hoàn cảnh và mơ ước của cô bé bán diêm. Qua đó, em có nhận xét gì về nhân vật này?
Đọc lại các lần em bé quẹt diêm, liệt kê những hiện thực và mộng tưởng.
=> Em là một cô bé hiền lành nhưng cảnh ngộ lại đáng thương. Tuy trong đói rét em không hề oán trách một ai vì đã thờ ơ trước cảnh ngộ của mình. Tâm hồn em thật trong sáng và nhân hậu biết chừng nào. Đó là một cô bé giàu mơ ước, vượt lên hoàn cảnh thực tại đói rét, cô đơn. Những mơ ước ấy giản dị mà cũng thật lãng mạn, diệu kì.
Cách 2- Chi tiết hiện thực:
+ Không thể về nhà nếu không bán được diêm vì cha sẽ đánh em;
+ Ở nhà cũng rét mặc dầu đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở lớn trên vách nhưng gió vẫn rít.
→ Hoàn cảnh khó khăn, nghèo khổ, không có lối thoát.
- Chi tiết mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ mơ ước:
+ Lần 1: Lò sưởi bằng sắt. → Sưởi ấm, tránh cái rét
+ Lần 2: Bàn ăn. → Ăn no, thỏa mãn cái đói.
+ Lần 3: Cây thông Nô-en → Tổ ấm, đón giao thừa như mọi người.
+ Lần 4: Bà đang mỉm cưởi. → Tình yêu thương, sự che chở
+ Lần 5: Hai bà cháu vụt bay lên cao. → Sự giải thoát khỏi tình cảnh khốn khổ.
- Nhận xét về nhân vật: Cô bé bán diêm là một cô bé đáng thương, tuy tuổi còn nhỏ nhưng đã phải tự mình đi kiếm sống. Hơn nữa, cô bé phải bán diêm giữa đêm giao thừa rét mướt không ai để ý đến em. Cô chỉ có những ước mơ khao khát có được hạnh phúc quây quần bên người yêu thương trong đêm Giáng sinh.
Cách 3- Lần quẹt diêm thứ nhất:
- Mộng ảo: một lò sưởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng.
- Hiện thực: tuyết phủ kín mặt đất, gió bấc thổi vun vút.
- Lần quẹt diêm thứ hai:
- Mộng ảo: một tấm rèm bằng vải màu. Trong nhà có bàn ăn đã dọn, khăn trải bàn trắng tinh, trên bàn toàn bát đĩa bằng sứ quý giá và có cả một con ngỗng quay.
- Hiện thực: những bức tường dày đặc và lạnh lẽo.
- Mộng ảo: một cây thông Nô-en lớn và được trang trí lộng lẫy.
- Hiện thực: bầu trời đầy sao.
- Lần quẹt diêm thứ tư:
- Mộng ảo: bà đang mỉm cười.
- Hiện thực: bà biến mất.
=> Cô bé bán diêm có hoàn cảnh đáng thương, nhưng lại có một tâm hồn trong sáng, nhân hậu. Cô bé luôn khao khát được sống trong một gia đình hạnh phúc, được hưởng tình yêu thương từ những người thân.
Các bài tập cùng chuyên đề
Giới thiệu ngắn gọn một truyện kể hoặc một bộ phim có nhân vật trẻ em gây ấn tượng với em.
Chia sẻ một vài cảm nhận của em về nhân vật trong một câu chuyện về trẻ em mà em thích.
Điều gì sẽ đến với cô bé bán diêm trong đêm giao thừa trong văn bản Cô bé bán diêm?
Trong văn bản Cô bé bán diêm, sau khi bà mất, gia đình cô bé bán diêm rơi vào tình cảnh như thế nào?
Trong văn bản Cô bé bán diêm, mỗi lần quẹt diêm, cô bé bán diêm nhìn thấy những hình ảnh gì? Đó là thực hay mơ?
Điều gì xảy ra với cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm? Có giống với dự đoán của em không?
Có những hình ảnh trái ngược nào trong quang cảnh ngày năm mới trong văn bản Cô bé bán diêm?
Truyện Cô bé bán diêm được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ mấy?
Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong một đêm như thế nào? Vì sao cô bé không dám trở về nhà?
Nêu các chi tiết miêu tả ngoại hình của cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm? Những chi tiết đó giúp em hình dung như thế nào về cuộc sống của nhân vật?
Những hình ảnh xuất hiện sau mỗi lần quẹt diêm thể hiện những ước mong nào của cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm? Theo em, có thể thay đổi trình tự xuất hiện của các hình ảnh đó không.
Nêu cảm nhận của em về thái độ của người kể chuyện với cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm. Phân tích một vài chi tiết làm cơ sở cho sự cảm nhận đó.
Đọc lại một số câu văn miêu tả lại cách ứng xử của người đi đường trước tình cảnh của cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm. Em nghĩ gì về cách ứng xử của họ.
Trong truyện, tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh, chi tiết tương phản như: cảnh đoàn tụ của các gia đình trong đêm giao thừa với cảnh giá rét, đơn độc ngoài đường phố của cô bé bán diêm; không khí tươi vui ngày đầu năm mới với cảnh tượng em bé chết rét nơi xó tường. Em hãy chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của một vài chi tiết, hình ảnh đó.
Những câu chuyện cổ tích thường kết thúc có hậu: nhân vật chính được hưởng cuộc sống bình yên, hạnh phúc. Theo em, truyện cổ tích Cô bé bán diêm có kết thúc như vậy không? Vì sao?
Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) với nhan đề: Gửi tác giả truyện cô bé bán diêm.
Hãy chỉ ra các yếu tố của truyện được thể hiện trong văn bản Cô bé bán diêm bằng cách hoàn thành bảng sau:
|
Các yếu tố của truyện |
Cô bé bán diêm |
|
Đề tài |
|
|
Nhân vật |
|
|
Sự việc |
|
|
Chi tiết tiêu biểu |
|
|
Tình cảm, cảm xúc của người viết |
|
|
Chủ đề |
|
Từ việc đọc các văn bản, em rút ra bài học kinh nghiệm gì khi đọc truyện ngắn?
Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Ông lão đánh cá và con cá vàng để vận dụng vào đọc hiểu văn bản Cô bé bán diêm . Lưu ý: truyện Cô bé bán diêm được An-đéc-xen viết theo đặc điểm của truyện cổ tích.
Đọc trước truyện Cô bé bán diêm, tìm hiểu thêm về nhà văn Han-xơ Crit-xti-an An-đéc-xen (Hans Christian Andersen)
Tham khảo ý kiến sau của nhà văn Nguyễn Tuân về truyện An-đéc-xen: “Một em nhỏ nào đã đọc qua truyện ngắn An-đéc-xen thì trọn đời không khi nào quên và dửng dưng với thơ ca, mộng ước, tình thương yêu và lòng công bằng.”
Những chi tiết nào trong Cô bé bán diêm cho biết thời gian và địa điểm em bé xuất hiện?
Hãy chú ý những hình ảnh hiện lên mỗi lần em bé quẹt que diêm trong phần 2 văn bản Cô bé bán diêm .
Giấc mơ nào của em bé được thể hiện qua bức tranh trong Cô bé bán diêm ?
Chú ý kết thúc của truyện Cô bé bán diêm .
Thời gian, địa điểm diễn ra câu chuyện Cô bé bán diêm cho biết điều gì về cảnh ngộ của em bé?
Theo em, ý nghĩa của câu chuyện Cô bé bán diêm là gì?
