Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Ông lão đánh cá và con cá vàng để vận dụng vào đọc hiểu văn bản Cô bé bán diêm . Lưu ý: truyện Cô bé bán diêm được An-đéc-xen viết theo đặc điểm của truyện cổ tích.
Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Ông lão đánh cá và con cá vàng từ đó lần lượt trả lời các câu hỏi đối với văn bản này.
Cách 1
- Sự việc chính trong truyện Cô bé bán diêm:
+ Hoàn cảnh đáng thương của cô bé
+ Lần quẹt diêm đầu tiên: lò sưởi
+ Lần quẹt diêm thứ hai: bàn ăn và con ngỗng quay
+ Lần quẹt diêm thứ ba: cây thông Noel
+ Lần quẹt diêm thứ tư: bà
+ Lần quẹt diêm cuối cùng: quẹt hết một bao diêm để níu bà ở lại.
+ Cùng bà đi về với chúa Trời
- Nhân vật trong truyện: cô bé bán diêm.
+ Hoàn cảnh: nhà nghèo, mồ côi mẹ, bà mất, gia sản tiêu tán em phải xa ngôi nhà đầm ấm để chui rúc trong một xó tối tăm, luôn phải nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa, đánh đập của cha
+ Ngoại hình, trang phục: đầu trần, chân đất, quần áo không đủ ấm
+ Tính cách: hiền lành, ngoan ngoãn
- Những chi tiết kì ảo ở chỗ mỗi lần quẹt diêm hiện lên trước mắt em là những khung cảnh kì diệu khác nhau:
+ Lần 1: hiện lò sưởi
+ Lần 2: hiện 1 bàn đầy đồ ăn
+ Lần 3: hiện 1 cây thông Noel trang trí lộng lẫy
+ Lần 4, 5: hiện lên hình ảnh người bà
- Ý nghĩa thông điệp: thể hiện rất rõ nét tấm lòng nhân đạo, giàu tình yêu thương của nhà văn An-đéc-xen với những con người nhỏ bé, nghèo khổ bất hạnh đặc biệt là trẻ em trong xã hội lúc bấy giờ. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm đến thông điệp về tình yêu thương và sự sẻ chia của mỗi người đối với những hoàn cảnh không may.
Cách 2+ Các sự việc chính và diễn biến nội dung câu chuyện được kể:
- Do hoàn cảnh khó khăn, cô bé phải đi bán diêm vào đêm giao thừa lạnh lẽo.
- Cô bé quẹt các que diêm:
○ Lần 1 xuất hiện lò sưởi bằng sắt.
○ Lần 2 xuất hiện bàn ăn.
○ Lần 3 xuất hiện cây thông Nô-en.
○ Lần 4 xuất hiện bà đang mỉm cưởi.
○ Lần 5 xuất hiện hai bà cháu vụt bay lên cao.
- Mọi người phát hiện ra cô bé đã chết.
- Các sự kiện chính và diễn biến nội dung câu chuyện:
- Hoàn cảnh đáng thương của cô bé bán diêm trong đêm giao thừa.
- Cô bé lần lượt quẹt các que diêm.
- Lần thứ nhất: lò sưởi xuất hiện.
- Lần thứ hai: bàn ăn hiện ra, trên bàn có ngỗng quay.
- Lần thứ ba: một cây thông Nô-en hiện ra.
- Lần thứ tư: bà mỉm cười hiền hậu.
- Lần cuối cùng: quẹt toàn bộ số diêm còn lại - để gặp lại bà và đi theo bà đến nơi hạnh phúc.
- Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm.
- Các nhân vật trong truyện: cô bé bán diêm, người bà, người bố.
- Cô bé bán diêm: hiền lành, ngoan ngoãn.
- Người bà: hiền từ, nhân hậu
- Người bố: độc ác
- Những chi tiết kì ảo: mỗi lần quẹt diêm, cô bé sẽ nhìn thấy những khung cảnh kỳ diệu (lò sưởi, căn phòng có bàn ăn, cây thông Noel, người bà)
Các bài tập cùng chuyên đề
Giới thiệu ngắn gọn một truyện kể hoặc một bộ phim có nhân vật trẻ em gây ấn tượng với em.
Chia sẻ một vài cảm nhận của em về nhân vật trong một câu chuyện về trẻ em mà em thích.
Điều gì sẽ đến với cô bé bán diêm trong đêm giao thừa trong văn bản Cô bé bán diêm?
Trong văn bản Cô bé bán diêm, sau khi bà mất, gia đình cô bé bán diêm rơi vào tình cảnh như thế nào?
Trong văn bản Cô bé bán diêm, mỗi lần quẹt diêm, cô bé bán diêm nhìn thấy những hình ảnh gì? Đó là thực hay mơ?
Điều gì xảy ra với cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm? Có giống với dự đoán của em không?
Có những hình ảnh trái ngược nào trong quang cảnh ngày năm mới trong văn bản Cô bé bán diêm?
Truyện Cô bé bán diêm được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ mấy?
Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong một đêm như thế nào? Vì sao cô bé không dám trở về nhà?
Nêu các chi tiết miêu tả ngoại hình của cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm? Những chi tiết đó giúp em hình dung như thế nào về cuộc sống của nhân vật?
Những hình ảnh xuất hiện sau mỗi lần quẹt diêm thể hiện những ước mong nào của cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm? Theo em, có thể thay đổi trình tự xuất hiện của các hình ảnh đó không.
Nêu cảm nhận của em về thái độ của người kể chuyện với cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm. Phân tích một vài chi tiết làm cơ sở cho sự cảm nhận đó.
Đọc lại một số câu văn miêu tả lại cách ứng xử của người đi đường trước tình cảnh của cô bé bán diêm trong văn bản Cô bé bán diêm. Em nghĩ gì về cách ứng xử của họ.
Trong truyện, tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh, chi tiết tương phản như: cảnh đoàn tụ của các gia đình trong đêm giao thừa với cảnh giá rét, đơn độc ngoài đường phố của cô bé bán diêm; không khí tươi vui ngày đầu năm mới với cảnh tượng em bé chết rét nơi xó tường. Em hãy chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của một vài chi tiết, hình ảnh đó.
Những câu chuyện cổ tích thường kết thúc có hậu: nhân vật chính được hưởng cuộc sống bình yên, hạnh phúc. Theo em, truyện cổ tích Cô bé bán diêm có kết thúc như vậy không? Vì sao?
Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) với nhan đề: Gửi tác giả truyện cô bé bán diêm.
Hãy chỉ ra các yếu tố của truyện được thể hiện trong văn bản Cô bé bán diêm bằng cách hoàn thành bảng sau:
|
Các yếu tố của truyện |
Cô bé bán diêm |
|
Đề tài |
|
|
Nhân vật |
|
|
Sự việc |
|
|
Chi tiết tiêu biểu |
|
|
Tình cảm, cảm xúc của người viết |
|
|
Chủ đề |
|
Từ việc đọc các văn bản, em rút ra bài học kinh nghiệm gì khi đọc truyện ngắn?
Đọc trước truyện Cô bé bán diêm, tìm hiểu thêm về nhà văn Han-xơ Crit-xti-an An-đéc-xen (Hans Christian Andersen)
Tham khảo ý kiến sau của nhà văn Nguyễn Tuân về truyện An-đéc-xen: “Một em nhỏ nào đã đọc qua truyện ngắn An-đéc-xen thì trọn đời không khi nào quên và dửng dưng với thơ ca, mộng ước, tình thương yêu và lòng công bằng.”
Những chi tiết nào trong Cô bé bán diêm cho biết thời gian và địa điểm em bé xuất hiện?
Hãy chú ý những hình ảnh hiện lên mỗi lần em bé quẹt que diêm trong phần 2 văn bản Cô bé bán diêm .
Giấc mơ nào của em bé được thể hiện qua bức tranh trong Cô bé bán diêm ?
Chú ý kết thúc của truyện Cô bé bán diêm .
Thời gian, địa điểm diễn ra câu chuyện Cô bé bán diêm cho biết điều gì về cảnh ngộ của em bé?
Hãy tìm những chi tiết hiện thực và mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ hoàn cảnh và mơ ước của cô bé bán diêm. Qua đó, em có nhận xét gì về nhân vật này?
Theo em, ý nghĩa của câu chuyện Cô bé bán diêm là gì?
