Đề bài

Các cảm giác “lạnh” (khổ 1), “rung mình” (khổ 2), “ghê như nước” (khổ 3), “rợn” (khổ 4),... trong Nguyệt cầm là cảm giác của ai và toát ra từ đâu?

Phương pháp giải

Khai thác nội dung của bài thơ để tìm ra những cảm giác “lạnh” (khổ 1), “rung mình” (khổ 2), “ghê như nước” (khổ 3), “rợn” (khổ 4),...thuộc cảm giác của ai và toát ra từ đâu.

Lời giải của GV Loigiaihay.com

Cách 1

- Các cảm giác “lạnh” (khổ 1), “rung mình” (khổ 2), “ghê như nước” (khổ 3), “rợn” (khổ 4),...là cảm giác của nhân vật “tôi” hay chính là tác giả Xuân Diệu.

- Những cảm giác ấy toát ra từ những cảm nhận về mặt thị giác, thính giác, xúc giác của nhân vật trữ tình trước tiếng đàn và cảnh đêm trăng. Trong đêm trăng thanh tĩnh lặng, chỉ đơn độc có tiếng đàn và nhân vật trữ tình, đã khiến tâm trạng và cảm xúc nhà thơ vì thế cũng bao trùm một màu lạnh lẽo, cô đơn. Mỗi giọt đàn để lại một thoáng rợn mình, một chút giá băng lên toàn thân, thấu vào tận hồn. Những cảm nhận hoàn toàn tinh thần của thị giác và thính giác đã trộn vào nhau thật ma quái để gây thành một tác động xúc giác rờn rợn nơi làn da. Những mong manh mơ hồ của cõi tinh thần đã biến thành cảm giác tê ngời, buốt giá khắp toàn thân, toàn trí, toàn hồn.

Cách 2

- Các cảm giác “lạnh” (khổ 1), “rung mình” (khổ 2), “ghê như nước” (khổ 3), “rợn” (khổ 4),...là cảm giác của nhân vật “tôi” hay chính là tác giả Xuân Diệu.

- Những cảm giác ấy toát ra từ những cảm nhận về mặt thị giác, thính giác, xúc giác của nhân vật trữ tình trước tiếng đàn và cảnh đêm trăng. 

Cách 3

- Cảm giác “lạnh” (khổ 1) và “ghê như nước” (khổ 3) có thể đến từ dây đàm kim loại (cảm nhận xúc giác của người chơi đàn khi chạm vào dây dàn) hoặc cũng có thể đến từ âm sắc trong vắt, cao vút của tiếng đàn (cảm nhận thính giác của chủ thể trữ tình khi lắng nghe tiếng đàn cất lên trong đêm vắng). Tiếng đàn chậm rãi, buồng từng nốt ở khổ 1 (tạo cảm giác lạnh đột ngột) và nhanh, réo rắt ở khổ 3 (tạo ấn tượng như dòng nước chảy).

- Cảm giác “rung mình" (khổ 2) đến từ sự mờ nhòe của “bóng sáng”, đó có thể là bóng trăng mờ ảo, huyền hoặc trong không gian đêm khuya (cảm nhận xúc giác của bóng trăng chuyển hoá thành cảm nhận xúc giác của chủ thể trữ tình).

- Cảm giác “rợn” (khổ 4) là cảm giác của chủ thể trữ tình khi bạn bè xung quanh là "ánh nhạc: biển pha lễ” tràn ngập ánh sáng (cảm nhận thị giác) và tràn ngập một dòng âm thanh trong trẻo như pha lê với tiết tấu nhanh, hối hả (cảm nhận thính giác).

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 : Nội dung chính bài thơ Nguyệt cầm là gì?
Xem lời giải >>
Bài 2 :

Hãy hình dung cảm giác của bạn khi nghe tiếng đàn trong một đêm trăng.

 
Xem lời giải >>
Bài 3 :

Hình ảnh “mỗi giọt rơi tàn” trong bài Nguyệt cầm gợi tả điều gì? 

 
Xem lời giải >>
Bài 4 :

Bạn hình dung âm thanh “long lanh tiếng sỏi” trong bài Nguyệt cầm như thế nào?

 
Xem lời giải >>
Bài 5 :

Hình ảnh “biển” và “chiếc đảo” trong Nguyệt cầm có mối quan hệ như thế nào?

Xem lời giải >>
Bài 6 :

Hình ảnh trăng nhập vào dây đàn ở khổ thơ đầu tiên bài Nguyệt cầm có gì độc đáo so với hình ảnh trăng và đàn trong tác phẩm nghệ thuật (văn học hoặc hội họa, âm nhạc) mà bạn biết?

 
Xem lời giải >>
Bài 7 :

Kẻ bảng sau vào vở và liệt kê vào cột [1], cột [2] một số chi tiết nghệ thuật đã kết hợp để tạo nên các hình ảnh thể hiện sự tương giao giữa các giác quan trong cột [3]:

Khổ thơ

Ánh sáng (trăng)

[1]

Âm thanh

(đàn - âm nhạc) [2]

Hình ảnh thể hiện sự tương giao của các giác quan [3]

1

 

 

…giọt rơi tàn như lệ ngân

2

 

 

…bóng sáng bỗng rung mình

3

 

 

Long lanh tiếng sỏi…

4

 

 

…ánh nhạc: biển pha lê…

Từ bảng trên, cho biết: bạn cảm nhận thế nào về sự kết hợp giữa các cảm giác và tác dụng nghệ thuật của sự kết hợp ấy trong bài thơ; từ đó, giải thích ý nghĩa của nhan đề Nguyệt cầm.

Xem lời giải >>
Bài 8 :

Chủ thể trữ tình trong bài thơ Nguyệt cầm đã thể hiện cảm xúc gì khi lắng nghe tiếng đàn? Các chi tiết nào trong bài thơ cho thấy điều đó?

Xem lời giải >>
Bài 9 :

Xác định ý nghĩa tượng trưng của hình ảnh người phụ nữ ở khổ thơ thứ hai, bến Tầm Dương ở khổ thứ ba và sao Khuê ở khổ thơ cuối. Chỉ ra mối liên hệ giữa những hình ảnh này, từ đó xác định cấu tứ ở bài thơ Nguyệt cầm

Xem lời giải >>
Bài 10 :

Xác định cách ngắt nhịp và phối hợp thanh điệu trong bài thơ Nguyệt cầm. Từ đó, nhận xét về nhạc điệu của bài thơ và mô tả hình dung của bạn về tiếng đàn nguyệt trong đêm lạnh.

Xem lời giải >>
Bài 11 :

Vẽ một bức tranh hoặc viết một đoạn văn khoảng 200 chữ nêu ấn tượng của bạn về bài thơ Nguyệt cầm

Xem lời giải >>