Hình ảnh “biển” và “chiếc đảo” trong Nguyệt cầm có mối quan hệ như thế nào?
Khai thác ý thơ để thấy được mối quan hệ giữa hai hình ảnh “biển” và “chiếc đảo”, sau đó nêu cảm nhận của bản thân.
Cách 1
- Hình ảnh “biển” và “chiếc đảo” vốn luôn là hai hình ảnh gắn liền, song hành cùng với nhau.
- Trong bài thơ này cũng vậy, hai hình ảnh mang mối quan hệ tương giao, gắn liền, song hành cùng nhau. - “Biển” là hình ảnh to lớn còn “chiếc đảo” là hình ảnh nhỏ bé hơn, nhưng Xuân Diệu đã khéo léo kết hợp hai hình ảnh cùng xuất hiện. “Biển” - cái đẹp mênh mông, trong sáng kết hợp cùng “chiếc đảo” - không gian hẹp hơn, ám chỉ tâm hồn của chính “tôi”.
→ Mối quan hệ của “biển” và “chiếc đảo” góp phần thể hiện tâm hồn thi sĩ giao hoà âm nhạc với ánh trăng thành một biển sáng có âm thanh pha lê. Đồng thời gợi cho người đọc liên tưởng tới một không gian vô tận mà ở đó con người thật nhỏ bé, khó xác định, cứ bị ngợp dần, nói lên sự lạc lõng gây gây của thi nhân trong cõi trần âm u hoang lạnh.
Mối quan hệ của “biển” và “chiếc đảo” góp phần thể hiện tâm hồn thi sĩ giao hoà âm nhạc với ánh trăng thành một biển sáng có âm thanh pha lê. Đồng thời gợi cho người đọc liên tưởng tới một không gian vô tận mà ở đó con người thật nhỏ bé, khó xác định, cứ bị ngợp dần, nói lên sự lạc lõng gây gây của thi nhân trong cõi trần âm u hoang lạnh.
- Hình ảnh “biển” và “chiếc đảo” vốn luôn là hai hình ảnh gắn liền, song hành cùng với nhau.
+ “Biển”: cái mênh mông to lớn kết hợp với “chiếc đảo” – không gian hẹp, ám chỉ tâm hồn
→ Mối quan hệ giữa biển và chiếc đảo thể hiện tâm hồn thi sĩ giao thoa với âm nhạc và ánh trăng.
Các bài tập cùng chuyên đề
Hãy hình dung cảm giác của bạn khi nghe tiếng đàn trong một đêm trăng.
Hình ảnh “mỗi giọt rơi tàn” trong bài Nguyệt cầm gợi tả điều gì?
Bạn hình dung âm thanh “long lanh tiếng sỏi” trong bài Nguyệt cầm như thế nào?
Hình ảnh trăng nhập vào dây đàn ở khổ thơ đầu tiên bài Nguyệt cầm có gì độc đáo so với hình ảnh trăng và đàn trong tác phẩm nghệ thuật (văn học hoặc hội họa, âm nhạc) mà bạn biết?
Kẻ bảng sau vào vở và liệt kê vào cột [1], cột [2] một số chi tiết nghệ thuật đã kết hợp để tạo nên các hình ảnh thể hiện sự tương giao giữa các giác quan trong cột [3]:
|
Khổ thơ |
Ánh sáng (trăng) [1] |
Âm thanh (đàn - âm nhạc) [2] |
Hình ảnh thể hiện sự tương giao của các giác quan [3] |
|
1 |
|
|
…giọt rơi tàn như lệ ngân |
|
2 |
|
|
…bóng sáng bỗng rung mình |
|
3 |
|
|
Long lanh tiếng sỏi… |
|
4 |
|
|
…ánh nhạc: biển pha lê… |
Từ bảng trên, cho biết: bạn cảm nhận thế nào về sự kết hợp giữa các cảm giác và tác dụng nghệ thuật của sự kết hợp ấy trong bài thơ; từ đó, giải thích ý nghĩa của nhan đề Nguyệt cầm.
Các cảm giác “lạnh” (khổ 1), “rung mình” (khổ 2), “ghê như nước” (khổ 3), “rợn” (khổ 4),... trong Nguyệt cầm là cảm giác của ai và toát ra từ đâu?
Chủ thể trữ tình trong bài thơ Nguyệt cầm đã thể hiện cảm xúc gì khi lắng nghe tiếng đàn? Các chi tiết nào trong bài thơ cho thấy điều đó?
Xác định ý nghĩa tượng trưng của hình ảnh người phụ nữ ở khổ thơ thứ hai, bến Tầm Dương ở khổ thứ ba và sao Khuê ở khổ thơ cuối. Chỉ ra mối liên hệ giữa những hình ảnh này, từ đó xác định cấu tứ ở bài thơ Nguyệt cầm
Xác định cách ngắt nhịp và phối hợp thanh điệu trong bài thơ Nguyệt cầm. Từ đó, nhận xét về nhạc điệu của bài thơ và mô tả hình dung của bạn về tiếng đàn nguyệt trong đêm lạnh.
Vẽ một bức tranh hoặc viết một đoạn văn khoảng 200 chữ nêu ấn tượng của bạn về bài thơ Nguyệt cầm
