Theo bạn, các hình ảnh, điển tích, điển cố có vai trò như thế nào trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm
- Đọc kĩ nội dung của toàn bộ bài thơ.
- Xác định hình ảnh, điển tích, điển cố và nhận xét về tác dụng.
Cách 1
(1) tích nhân, điển tích, chỉ người xưa. Tục truyền Phí Văn Vi thành tiên, thường cưỡi hạc về nghỉ ở Hoàng Hạc lâu. Sách Hoàn vũ ký ghi là Phí Hội từ lầu này cưỡi hạc vàng lên tiên nên gọi là lầu Hạc Vàng. Sách Tề hài chí thi ghi Vương Tử An thành tiên cưỡi hạc vàng qua lầu này nên lầu gọi là lầu Hạc vàng.
(2) du du là từ Tàu, mông mênh, lai láng, bao la. Du du một từ có tần số xuất hiện rất cao trong thơ Đường .
(3)- thê thê là mượt mà, tươi tốt. Cỏ xanh là ước lệ trong thơ Đường, luôn gợi sự quyến luyến với Vương tôn (Vương tôn là từ trọng vọng giành với ai đó ), ước lệ này được giới thi nhân dùng nhiều mà Vương Duy người đồng thời với ông là một điển hình. Nó cũng là một điển từ. "thê thê" là lấy từ bài Chiêu ẩn sĩ trong Sở từ "Vương tôn du hề bất quy, xuân thảo sinh hề thê thê".
→ Trong thơ thất ngôn bát cú, địa danh nhằm tăng độ gợi hình của ý. Thi nhân thường chọn địa danh có huyền thoại đặc biệt liên quan đến câu chuyện hay con người lịch sử đã xuất hiện trong sách vở của Trung Hoa.
Cách 2- Điển cố Hạc vàng trong truyền thuyết hoá tiên của Phí Văn Vi.
- Các hình ảnh: Hán Dương, Anh Vũ, hoàng hôn, khói sóng
Các hình ảnh, điển tích điển cố thể hiện nỗi nhớ quê hương da diết cùng với tâm trạng buồn cô đơn, ngắm cảnh nảy tình của nhà thơ đã tạo cho bài thơ những đặc sắc và ấn tượng, để lại nhiều day dứt trong lòng người đọc bởi một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp và những nỗi nhớ thương của tác giả đối với cảnh vật đang tồn tại xung quanh con người mình.
Cách 3Các hình ảnh, điển tích và điển cố trong bài thơ đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm. Hoàng Hạc lâu, mây trắng, sông Hán Dương, cây cỏ Anh Vũ… tạo nên bức tranh tượng trưng về sự xa cách, nỗi nhớ quê hương và tâm trạng u sầu của người lính xa xứ.
Các bài tập cùng chuyên đề
Tìm hiểu và chia sẻ với các bạn cùng lớp những điều bạn biết về lầu Hoàng Hạc ở Vũ Hán, Trung Quốc.
Hai câu đầu có tuân thủ luật bằng trắc của thơ Đường không?
Theo bạn, vì sao khói sóng trên sông lại khiến chủ thể trữ tình cảm thấy buồn
Xác định chủ thể trữ tình và nội dung bao quát của bài thơ
Phân tích tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình bộc lộ trong bài thơ (lưu ý bốn dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối)
Nhận xét về bố cục, cách sử dụng vần, nhịp, đối trong bài thơ
Hoàng Hạc lâu được sáng tác theo phong cách nào? Theo bạn, bài thơ đã thể hiện rõ nhất đặc điểm gì của phong cách đó?
Kẻ bảng sau vào vở và điền thông tin thích hợp vào bảng:
Tác phẩm, tác giả |
Phong cách sáng tác |
Thời kì văn học (trung đại, hiện đại) |
Hoàng Hạc lâu (Thôi Hiệu) |
|
|
Độc “Tiểu Thanh kí" (Nguyễn Du) |
|
|
Thơ duyên (Xuân Diệu) |
|
|
Tác giả Thôi Hiệu sống trong triều đại nào?
Tác giả Thôi Hiệu quê ở đâu?
Tác giả đỗ tiến sĩ năm bao nhiêu?
Đâu là năm sinh năm mất của tác giả?
Đâu là tác phẩm của Thôi Hiệu?
Tác phẩm nào đã làm nên tên tuổi của Thôi Hiệu?
Lầu Hoàng Hạc ở đâu?
Trong bốn câu thơ đầu, cặp quan hệ nào sau đây KHÔNG được thể hiện?
Điệp từ hoàng hạc trở đi trở lại trong bốn câu thơ đầu có ý nghĩa gì?
Bước chuyển trong sự cảm nhận và miêu tả giữa bốn câu đầu và hai câu 5 – 6 KHÔNG thể hiện ở nội dung nào?
Hình ảnh thiên nhiên trong trẻo, tươi sáng trong hai câu 5 – 6 thể hiện điều gì?
Tại sao nói: Bài thơ miêu tả một di tích xa xưa mà vẫn gần gũi với cuộc đời và con người?
Đâu là nghệ thuật của bài thơ?
Hai câu thơ đầu có sự đối nhau giữa:
Nội dung của bài thơ là gì?