Phân tích tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình bộc lộ trong bài thơ (lưu ý bốn dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối)
- Đọc kĩ nội dung của toàn bộ bài thơ (lưu ý bốn dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối)
- Phân tích cảm xúc của chủ thể trữ tình trong bài thơ
Cách 1
- Tâm trạng của nhân vật trữ tình thể hiện qua sự đổi thay của bức tranh phong cảnh.
- Nhà thơ không tả về hiện tại cái đang có mà nhớ về một cái đã có và đã mất: Người xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi mất.
- Nhà thơ chìm đắm trong tâm trạng hoài cổ, giữa không gian tịch mịch cô liêu.
- Tác giả tiếc nuối những quãng thời gian đó nhưng giờ đã mất đi và vĩnh viễn không quay trở lại, tác giả chỉ luyến tiếc và trống trải trong tâm hồn của mình.
- Tâm trạng thương nhớ quê hương da diết của Thôi Hiệu.
Cách 2- Bốn dòng thơ đầu: Nhuốm màu tâm trạng của thi nhân. Bốn câu thơ đầu tập trung tả cảnh và giải thích lầu Hoàng Hạc. Bàn chuyện xưa và nay để thể hiện suy nghĩ mang tính triết lí nhân sinh sâu sắc, triết lí về sự còn – mất, về sự vô hạn và hữu hạn của trời đất và nhân sinh.
- Hai dòng thơ cuối: Đối lập giữa không gian thực – không gian tâm tưởng. Có sự chuyển động về thời gian, từ khi ánh nắng còn chan hòa đã chuyển sang buổi hoàng hôn mờ khói. Trong thơ ca cổ, các nhà thơ Đường có thói quen sử dụng các hình ảnh ước lệ, tượng trưng, nhất là hay dùng thiên nhiên để gợi tả tâm trạng mà “hoàng hôn nhớ nhà” là một tứ thơ quen thuộc của Đường thi. Ngoài nỗi nhớ quê hương, nếu nối với mạch cảm xúc toàn bài thơ có thể hiểu thêm rằng "hương quan hà xứ thị" không chỉ là câu hỏi quê hương ở nơi nào mà còn có thể hiểu rộng là: Nơi nào để dừng chân? Nơi nào là nơi có thể là bình yên để sống? à Đây là vấn đề có ý nghĩa triết lí.
Cách 2- 4 câu đầu:
Buồn thương, tiếc nuối vì lầu Hoàng Hạc đã đổi thay, không còn như xưa.
Nhớ nhung về những người xưa đã từng đến đây.
Cảm nhận sự vô thường của thời gian, mọi thứ đều thay đổi.
Nỗi niềm cô đơn, lẻ loi trước cảnh vật mênh mông.
- 2 câu cuối:
Nỗi buồn sầu, nuối tiếc khi phải chia tay.
Lòng hướng về quê hương, về những người thân yêu.
Các bài tập cùng chuyên đề
Tìm hiểu và chia sẻ với các bạn cùng lớp những điều bạn biết về lầu Hoàng Hạc ở Vũ Hán, Trung Quốc.
Hai câu đầu có tuân thủ luật bằng trắc của thơ Đường không?
Theo bạn, vì sao khói sóng trên sông lại khiến chủ thể trữ tình cảm thấy buồn
Xác định chủ thể trữ tình và nội dung bao quát của bài thơ
Nhận xét về bố cục, cách sử dụng vần, nhịp, đối trong bài thơ
Theo bạn, các hình ảnh, điển tích, điển cố có vai trò như thế nào trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm
Hoàng Hạc lâu được sáng tác theo phong cách nào? Theo bạn, bài thơ đã thể hiện rõ nhất đặc điểm gì của phong cách đó?
Kẻ bảng sau vào vở và điền thông tin thích hợp vào bảng:
Tác phẩm, tác giả |
Phong cách sáng tác |
Thời kì văn học (trung đại, hiện đại) |
Hoàng Hạc lâu (Thôi Hiệu) |
|
|
Độc “Tiểu Thanh kí" (Nguyễn Du) |
|
|
Thơ duyên (Xuân Diệu) |
|
|
Tác giả Thôi Hiệu sống trong triều đại nào?
Tác giả Thôi Hiệu quê ở đâu?
Tác giả đỗ tiến sĩ năm bao nhiêu?
Đâu là năm sinh năm mất của tác giả?
Đâu là tác phẩm của Thôi Hiệu?
Tác phẩm nào đã làm nên tên tuổi của Thôi Hiệu?
Lầu Hoàng Hạc ở đâu?
Trong bốn câu thơ đầu, cặp quan hệ nào sau đây KHÔNG được thể hiện?
Điệp từ hoàng hạc trở đi trở lại trong bốn câu thơ đầu có ý nghĩa gì?
Bước chuyển trong sự cảm nhận và miêu tả giữa bốn câu đầu và hai câu 5 – 6 KHÔNG thể hiện ở nội dung nào?
Hình ảnh thiên nhiên trong trẻo, tươi sáng trong hai câu 5 – 6 thể hiện điều gì?
Tại sao nói: Bài thơ miêu tả một di tích xa xưa mà vẫn gần gũi với cuộc đời và con người?
Đâu là nghệ thuật của bài thơ?
Hai câu thơ đầu có sự đối nhau giữa:
Nội dung của bài thơ là gì?