Tóm tắt nội dung từng phần của đoạn trích. Qua các nội dung đó, bạn hiểu thêm điều gì về yếu tố sự kiện vốn được xem là một vật liệu cơ bản dùng để xây dựng một tác phẩm truyện (trong đó có tiểu thuyết)?
Đọc kĩ đoạn trích
Tìm hiểu về vai trò của yếu tố sự kiện
Cách 1
- Tóm tắt từng phần nội dung của đoạn trích:
+ Phần 1: Giữa một đêm mưa gió lạnh, những kí ức thời chiến của Kiên lại Hiện về, anh nhớ những người đồng đội, nhớ cảnh vật quen thuộc, nhớ về trận đánh ác liệt đã xóa tan tiểu đội anh,... anh giật mình lùi lại cửa sổ. Kí ức ấy khiến anh nảy ra ý tưởng cho tác phẩm của mình, ngày hôm ấy anh như người mất hồn, cắm cúi ngồi viết.
+ Phần 2: Những kí ức buồn ấy tái hiện giống như ánh sáng soi rọi cuộc đời tăm tối bấy lâu nay của Kiên, nó được rọi sáng trong luồng tâm tưởng ngược chiều của thời gian, anh tìm ra cuộc đời mới của chính mình.
+ Phần 3: Anh không hề cảm nhận được cơn gió thôi bên hồ nữa, anh đã chìm đắm trong hồi ức ngày xưa của mình, một loạt chuỗi hồi ức được tái hiện trong tâm tưởng của Kiên
+ Phần 4: Nhiều tháng và có lẽ nhiều năm trôi qua, do tác động của dòng kí ức nên tác phẩm của Kiên đang chấp bút phát triển theo chiều hướng không có trình tự, Kiên cũng không thể kiểm soát.
+ Phần 5: Sau đó Kiên từ bỏ khu phố, không ai biết anh đi đâu và cũng chẳng ai quan tâm trừ một người đàn bà câm, cô ấy giúp Kiên sắp xếp lại đống giấy lộn xộn và cất đi cho đến khi nhân vật tôi - người kể chuyện tìm ra và đọc.
+ Phần 6: Ban đầu đọc, nhân vật tôi không thể nào hiểu được, nó rất lộn xộn và thiếu bố cục cho đến khi anh ấy đọc hiểu theo trình tự ngẫu nhiên của mình. Anh thấy những gì Kiên viết đều xuất phát từ hiện thực, đó là những kỉ niệm của một người lính đã trải qua trong thời chiến. Lúc ấy anh thấy mình và Kiên có điểm chung, chung về một nỗi buồn chiến tranh. Nhưng đồng lời lúc đó anh mới thấy ngưỡng mộ nhân vật Kiên bởi Kiên đã dùng những kí ức quá khứ làm niềm lạc quan, niềm cảm hứng.
- Qua những nội dung này, yếu tố sự kiện vốn được xem là một vật liệu cơ bản dùng để xây dựng một tác phẩm truyện đó là những hành biến cố, kí ức hoặc tình huống mà nhân vật trải qua trong câu chuyện và chúng tạo nên cốt truyện, đưa ra những thách thức và tạo ra sự phát triển cho câu chuyện.
Cách 2- Tóm tắt: Xoay quanh tâm lí của nhân vật Kiên, những kí ức về một thời oanh tạc chiến trường tràn về trong kí ức ông, kèm theo nỗi cô đơn của thời bình đã giúp ông viết cuốn tiểu thuyết của mình. Nhân vật “tôi” là người cùng cơ quan của Kiên, sau khi Kiên bỏ đi, “tôi” nhận số bản thảo của Kiên để lại và dần thấu hiểu Kiên.
- Đoạn trích không có bối cảnh cụ thể mà chủ yếu xoay quanh vấn đề tâm lí của nhân vật. Sự kiện hay tình huống vốn được xem là yếu tố quan trọng đối với mỗi tác phẩm truyện, trong đoạn trích vừa học sự kiện xảy ra đã ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lí của nhân vật, dẫn đến những diễn biến tiếp theo.
Các bài tập cùng chuyên đề
“Chiến tranh”- hai tiếng ấy gợi cho bạn những ấn tượng, suy nghĩ gì? Nêu một số kênh thông tin đã đưa lại cho bạn những hiểu biết nhất định về chiến tranh.
Yếu tố ngoại cảnh nào đã góp phần làm sống dậy kí ức chiến tranh của nhân vật Kiên?
Kiên đã sống trong trạng thái như thế nào khi bị kí ức chiến tranh khuấy đảo?
Điều gì để lại ấn tượng nặng nề nhất trong kí ức của Kiên?
Có thể hiểu như thế nào về ý tưởng: con người Kiên sẽ được “phục sinh trong chuỗi dài tái hiện”?
Tác giả đã miêu tả như thế nào về quá trình phục hiện của thế giới kí ức?
Dưới tác động của kí ức, kết cấu cuốn tiểu thuyết mà Kiên đang viết phát triển theo chiều hướng nào?
Sự thờ ơ của người đời đối với Kiên nói lên điều gì?
Người kể chuyện gặp khó khăn gì khi đọc những trang văn bản thảo do “nhà văn phường chúng tôi” để lại?
Theo bạn, “nguyên do” mà người kể chuyện cho rằng mình có có thể hiểu là gì?
Giữa người kể chuyện và Kiên có những điểm chung gì?
Vì sao người kể chuyện lại xem dòng hồi tưởng của Kiên thể hiện “niềm cảm hứng, niềm lạc quan quay ngược về quá khứ”?
Nêu ấn tượng ban đầu của bạn về nét khác biệt của đoạn trích này so với đoạn trích tiểu thuyết khác đã học.
Trạng thái tâm lí thường trực của nhân vật Kiên là gì? Liệt kê những từ ngữ đã được tác giả sử dụng để miêu tả trạng thái tâm lí đó.
Trong hồi ức của Kiên, chiến tranh được hiện lên với “khuôn mặt” như thế nào? Theo hiểu biết của bạn, đây có phải “khuôn mặt” duy nhất của chiến tranh không? Vì sao?
Qua đoạn trích, bạn hiểu như thế nào về ý nghĩa của sự nhớ lại đối với tinh thần của một con người?
Người kể chuyện đã nêu những nhận xét gì về cuốn tiểu thuyết mà nhân vật Kiên đang viết dở? Nhận xét đó liên hệ tới đặc điểm nào của tiểu thuyết hiện đại?
Trong đoạn trích, phần kể lại chuyện “Kiên bỏ đi” và tôi đọc bản thảo của Kiên góp phần soi tỏ được điều gì về bản chất và nỗi đau buồn của nhân vật chính, về việc viết tiểu thuyết.
Nêu nhận xét khái quát về sự ý thức của tác giả Bảo Ninh đối với việc lựa chọn hình thức phù hợp khi thể hiện vấn đề “nỗi buồn chiến tranh”
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận của bạn về sự lựa chọn của nhân vật Kiên: nhớ và viết để được phục sinh về tinh thần.
Bạn đã học, đã đọc những tác phẩm văn học nào viết về đề tài chiến tranh? Nêu ấn tượng nổi bật của bạn về một trong số những tác phẩm ấy.
Bảo Ninh tên thật là?
Quê Bảo Ninh ở?
Bảo Ninh xuất bản truyện ngắn đầu tiên năm bao nhiêu?
Tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh in lần đầu với tên là?
Tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh được tặng giải thưởng gì?
Truyện ngắn nào dưới đây được chuyển thể thành phim?
Cho đến nay, tác phẩm Nỗi buồn chiến tranh được dịch ra bao nhiêu ngôn ngữ trên thế giới?
Đề tài thường được đề cập trong tác phẩm của Bảo Ninh là gì?
Các tác phẩm của Bảo Ninh thường mang mô típ nào?
