Bài 5. Gió, bão trang 25, 26, 27, 28 SGK Khoa học 4 Chân trời sáng tạo

Khởi động

Vì sao lá của các cây dừa ở hình 1 bị thổi về cùng một hướng?

Lời giải chi tiết:

+ Lá của các cây dừa ở hình 1 bị thổi về cùng một hướng do bị gió thổi theo một hướng.

? mục 1 CH1

Dùng quạt giấy để quạt cho bạn và sau đó bạn quạt cho em. Ban đầu quạt nhẹ sau đó nhanh dần. Quan sát tóc, áo và trả lời các câu hỏi sau:

+ Em cảm nhận được điều gì? Em thấy áo, tóc của em có lay động không?

+ Cái gì đã làm cho tóc và áo lay động?

+ Khi được quạt mạnh và nhanh hơn, em thấy tóc và áo lay động như thế nào? Giải thích.

Lời giải chi tiết:

+ Sau khi được bạn quạt cho em, em cảm thấy có gió thổi rất mát. Không những vậy, tóc và áo của em cũng có sự lay động.

+ Gió từ việc dùng quạt giấy để quạt đã khiến cho tóc và áo em lay động.

+ Khi được quạt mạnh và nhanh hơn, em thấy tóc và áo lay động mạnh và nhiều hơn. Áo và tóc em lay động mạnh và nhiều hơn là do không khí chuyển động mạnh nên gây ra gió mạnh.

? mục 1 CH2

Thí nghiệm: “Làm chong chóng quay với cây nến”

Chuẩn bị: Ba cây nến (có đế lót), một chong chóng giấy, bật lửa.

Thực hiện: Đốt nến. Để mặt trước của chong chóng giấy hướng về phía các ngọn nến.
Thảo luận:

+ Quan sát và mô tả hiện tượng.

+ Không khí ở xung quanh ngọn nến đang cháy nóng hay lạnh?

+ Không khí ở xung quanh chong chóng như thế nào?

+ Vì sao chong chóng tự quay được khi đốt nến?

+ Nguyên nhân sinh ra gió là gì?

Lời giải chi tiết:

+ Sau khi quan sát thí nghiệm em nhận thấy chóng chóng đang dần quay.

+ Không khí ở xung quanh ngọn nến đang nóng.

+ Không khí ở xung quanh chong chóng đang nóng dần lên.

+ Khi đốt nến, không khí xung quanh ngọn nến trở nên nóng nhẹ, bốc lên cao làm cho chong chóng tự quay.

+ Nguyên nhân sinh ra gió là do sự chênh lệch về nhiệt độ, không khí nóng lên nhẹ hơn sẽ bốc lên cao rồi tạo thành gió.

? mục 1 LT

Giải thích vì sao ban ngày thường có gió từ biển thổi vào đất liền, ban đêm gió từ đất liền thường thổi ra biển.

Lời giải chi tiết:

+ Gió từ biển thổi vào đất liền vào ban ngày bởi ban ngày không khí ở ngoài biển nóng trở nên nhẹ rồi bốc lên cao và bị thổi đẩy vào đất liền.

+ Ngược lại, gió từ đất liền thổi ra biển vào ban đêm là bởi ban đêm không khí ở ngoài biển lạnh nên trở nên nặng hơn, đi xuống thấp và gió từ đất liền bị thổi ra biển.

? mục 1 VD

Cùng sáng tạo: “Làm mũi tên chỉ hướng gió”

Chuẩn bị: Tờ bìa mỏng, tờ bìa cứng, ống hút giấy, bút chì, cốc giấy, đĩa (hoặc vật bất kì có thể làm đế cố định), đinh ghim, băng dính.

Thực hiện:

+ Cắt tờ bìa mỏng thành hình vuông, ghi “Đ” (Đông), “T” (Tây), “N” (Nam), “B” (Bắc) ở bốn góc.

+ Cắt tờ bìa cứng thành hai hình tam giác cân to và nhỏ. Sau đó, dán hai hình tam giác cân vào hai đầu ống hút để tạo mũi tên.

+ Xuyên bút chì qua chính giữa tờ bìa hình vuông và đáy của chiếc cốc giấy. Lắp mô hình như hình vẽ gợi ý.

+ Xác định hướng gió bằng sản phẩm của em.

+ Chia sẻ sản phẩm với bạn.

Lời giải chi tiết:

Học sinh dựa theo hướng dẫn của giáo viên và hướng dẫn trong SGK để thực hiện thí nghiệm.

? mục 2 CH1

Mô tả, so sánh độ mạnh của gió và chia sẻ với bạn về những biểu hiện của các mức gió trong mỗi hình sau:

Lời giải chi tiết:

+ Hình 7: Gió nhẹ.

+ Hình 8: Gió vừa.

+ Hình 9: Gió mạnh.

+ Hình 10: Bão.

? mục 2 LT

Gió ở hình nào dưới đây mạnh hơn và được gọi là bão? Nêu một số tác hại do bão gây ra.

Lời giải chi tiết:

- Theo quan sát, em nhận thấy gió ở hình 12 mạnh hơn và được gọi là bão bởi gió ở đây rất mạnh làm đổ cây và kèm theo cả mưa lớn, sấm sét và giông tố.

- Một số tác hại do bão gây ra: phá hại cây trồng, nhà cửa, vật nuôi; phá huỷ các công trình xây dựng, công trình giao thông; đe doạ tính mạng con người …

? mục 3 CH1

+ Quan sát các hình dưới đây và chia sẻ với bạn về những việc cần làm để phòng tránh bão.

+ Điều gì sẽ xảy ra nếu không làm các việc này? Giải thích.

+ Hãy kể các biện pháp phòng tránh bão khác.

Lời giải chi tiết:

- Sau khi quan sát các hình, em nhận thấy những việc cần làm để phòng tránh bão đó là: 

+ Bảo vệ, gia cố nhà cửa, tài sản bằng cách chèn vật nặng lên mái nhà

+ Neo, đậu tàu thuyền vào nơi an toàn, …

+ Đắp đê ngăn lũ; Cắt tỉa cây to, cao,...

-  Nếu không thực hiện chuẩn bị những công việc này sớm thì khi bão đến, chúng ta sẽ không kịp xoay sở, sẽ gây ra những thiệt hại lớn cả về tài sản và con người.

- Một số biện pháp phòng tránh bão khác như:

+ Thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo bão

+ Chủ động sơ tán khỏi khu vực không an toàn 

+ Dự trữ lương thực, thuốc men,..

? mục 3 LT

+ Khi nhận tin báo sắp có bão xảy ra ở địa phương, em và gia đình cần làm gì để phòng tránh bão?

+ Sưu tầm và trưng bày tranh ảnh về một số hoạt động phòng tránh bão.

Lời giải chi tiết:

+ Khi nhận tin báo sắp có bão xảy ra ở địa phương, em và gia đình cần: Gia cố bảo vệ nhà cửa, tài sản; cắt tỉa những cành cây to, rườm rà; di chuyển đến nơi trú ẩn an toàn; ngắt nguồn điện tránh xảy ra chập, cháy; ...

+ Một số tranh ảnh về hoạt động phòng tránh bão: