Acid, base và chất lưỡng tính được định nghĩa theo Bronsted - Lowry như thế nào? - Hoá 11

Acid là chất cho proton (H⁺).

- Bao gồm:

+ Phân tử: HCl, HNO₃, H₂SO₄, …

+ Cation: NH₄⁺, CH₃NH₃⁺, ...

+ Anion: HSO₄^-, …

Ví dụ:

 => HCl cho , HCl là acid

Base là chất nhận proton.

- Bao gồm:

+ Phân tử: NaOH, KOH, …

+ Anion gốc acid của acid yếu không có khả năng nhường H⁺: CO₃^2-, SO₃^2-, S^2-, PO₄^3-,…

Chất lưỡng tính là chất vừa có khả nhường, vừa có khả năng nhận proton.

- Bao gồm:

+ Oxide, hydroxide lưỡng tính: Al₂O₃, Al(OH)₃, ZnO, Zn(OH)₂, Cr(OH)₃, …

+ Gốc acid của acid yếu còn H: HCO₃^-, HSO₃^-, HS^-, H₂PO₄^-, HPO₄^2-, …

- Muối tạo thành từ acid yếu và base yếu: (NH₄)₂CO₃, …

Ví dụ 1:

=> HCl cho \({{\rm{H}}^ + }\), HCl là acid; H₂O nhận \({{\rm{H}}^ + }\), H₂O là base.

Ví dụ 2:

Trong phản ứng thuận, NH₃ nhận \({{\rm{H}}^ + }\) của H₂O, NH₃ là base, H₂O là acid. Trong phản ứng nghịch, ion \({\rm{NH}}_4^ + \) là acid, ion \({\rm{O}}{{\rm{H}}^ - }\) là base.

Ví dụ 3:

Trong phản  ứng thuận,\({\rm{CO}}_3^{2 - }\)nhận \({{\rm{H}}^ + }\) của H₂O, \({\rm{CO}}_3^{2 - }\)là base, H₂O là acid. Trong phản ứng nghịch, ion \({\rm{HCO}}_3^ - \) là acid, ion \({\rm{O}}{{\rm{H}}^ - }\)là base.

Ví dụ 4:

Trong phản  ứng thuận, \({\rm{HCO}}_3^ - {\rm{ }}\)nhường \({{\rm{H}}^ + }\), \({\rm{HCO}}_3^ - {\rm{ }}\)là acid, H₂O là base. Trong phản ứng nghịch, ion \({\rm{CO}}_3^{2 - }\)là base, ion \({{\rm{H}}_3}{{\rm{O}}^ + }\)là acid.

Trong phản  ứng thuận, \({\rm{HCO}}_3^ - \)nhận \({{\rm{H}}^ + }\)từ H₂O , \({\rm{HCO}}_3^ - {\rm{ }}\)là base, H₂O là acid. Trong phản ứng nghịch, H₂CO₃ là acid, ion \({\rm{O}}{{\rm{H}}^ - }\)là base.

Nhận xét: Ion \({\rm{HCO}}_3^ - \), H₂O vừa có thể nhận \({{\rm{H}}^ + }\), vừa có thể cho \({{\rm{H}}^ + }\)nên ion \({\rm{HCO}}_3^ - \), H₂O là chất lưỡng tính.

- Theo thuyết Arrhenius, trong phân tử acid phải có nguyên tử H, trong nước phân li ra ion H⁺, trong phân tử base phải có nhóm OH, trong nước phân li ra ion OH^-

- Thuyết Arrhenius chỉ đúng cho trường hợp dung môi là nước. Thuyết acid – base của Bronsted – Lowry tổng quát hơn thuyết Arrhenius, phân tử không có nhóm OH^- như NH₃ hoặc ion \(CO_3^{2 - }\)cũng là base.