Văn bản Hầu trời

Hầu trời

Tản Đà

Đêm qua chẳng biết có hay không,

Chẳng phải hoảng hốt, không mơ mòng.

Thật hồn! Thật phách! Thật thân thể!

Thật được lên tiên – sướng lạ lùng.

Nguyên lúc canh ba nằm một mình,

Vắt chân dưới bóng ngọn đèn xanh.

Nằm buồn, ngổi dậy đun nước uống.

Uống xong ấm nước, nằm ngâm văn.

Chơi văn ngâm chán lại chơi trăng

Ra sân cùng bóng đi tung tăng

Trên trời bỗng thấy hai cô xuống

Miệng cười mủm mim cùng nói rằng:

– “Trời nghe hạ giới ai ngâm nga,

Tiếng ngâm vang cả sông Ngân Hà!

Làm Trời mất ngủ, Trời đương mắng

Có hay lên đọc, Trời nghe qua.”

Ước mãi bây giờ mới gặp tiên !

Người tiên nghe tiếng lại như quen!

Văn chương nào có hay cho lắm

Trời đã sai gọi thời phải lên.

Theo hai cô tiên lên đường mây

Vù vù không cánh mà như bay.

Cửa son đỏ chói, oai rực rỡ

Thiên môn để khuyết như là đây!

Vào trông thấy Trời, sụp xuống lạy

Trời sai tiên nữ dắt lỗi dậy.

Ghế bành như tuyết vận như máy

Truyền cho văn sĩ ngồi chơi đấy.

Chư tiên ngồi quanh đã tĩnh túc

Trời sai pha nước để nhấp giọng.

Truyền cho “văn sĩ đọc văn nghe!”

-“Dạ bẩm lạy Trời con xin đọc.”

Đọc hết văn vần sang văn xuôi

Hết văn thuyết lí lại văn chơi

Đương con đắc ý đọc đã thích

Chè trời nhấp giọng càng tốt hơi.

Văn dài hơi tốt ran cung mây!

Trời nghe, Trời cũng lấy làm hay.

Tâm như nở dạ, Cơ lè lưỡi

Hằng Nga, Chức Nữ chau đôi mày

Song Thành, Tiểu Ngọc lắng tai đứng

Đọc xong mỗi bài cùng vỗ tay.

– “Bẩm con không dám man của Trời

Những áng văn con in cả rồi

Hai quyển Khối tình văn thuyết lí

Hai Khối tình con là văn chơi

Thần tiền, Giấc mộng văn tiểu thuyết

Đài gương, Lên sáu văn vị đời

Quyển Đàn bà Tàu lối văn dịch

Đến quyển Lên tám nay là mười

Nhờ Trời văn con còn bán được

Chửa biết con in ra mấy mươi?

Văn đã giàu thay, lại lắm lối

Trời nghe Trời cũng bật buồn cười !

Chư tiên ao ước tranh nhau dặn:

– “Anh gánh lên đây bán chợ Trời !”

Trời lại phê cho: “Văn thật tuyệt!

Văn trần được thế chắc có ít!

Nhời văn chuốt đẹp như sao băng!

Khí văn hùng mạnh như mây chuyển!

Em như gió thoảng, tinh như sương!

Đầm như mưa sa, lạnh như tuyết!

Chẳng hay văn sĩ tên họ gì?

Người ở phương nào, ta chưa biết.”

— “Dạ, bẩm lạy Trời con xin thưa

Con tên Khắc Hiếu họ là Nguyễn

Quê ở Á châu về Địa cầu

Sông Đà núi Tản nước Nam Việt.”

Nghe xong Trời ngợ một lúc lâu

Sai bảo thiên tào lấy sổ xét.

Thiên tào tra sổ xét vừa xong

Đệ sổ lên trình Thượng đế trông

– “Bẩm quả có tên Nguyễn Khắc Hiếu

Đày xuống hạ giới vì tội ngông.”

Trời rằng: “Không phải là Trời đày,

Trời định sai con một việc này

Là việc “thiên lương” của nhân loại,

Cho con xuống thuật cùng đòi hay.”

– “Bẩm Trời, cảnh con thực nghèo khó

Trần gian thước đất cũng không có

Nhờ Trời năm xưa học ít nhiều

Vốn liếng còn một bụng văn đó.

Giấy người mục người thuê người in

Mướn cửa hàng người bán phường phố.

Văn chương hạ giới rẻ như bèo

Kiếm được đồng lãi thực rất khó.

Kiếm được thời ít tiêu thời nhiều

Làm mãi quanh năm chẳng đủ tiêu.

Lo ăn lo mặc hết ngày tháng

Học ngày một kém tuổi ngày cao

Sức trong non yếu ngoài chen rấp

Một cây che chống bốn năm chiều.

Trời lại sai con việc nặng quá

Biết làm có được mà dám theo.

Rằng : “Con không nói Trời đã biết

Trời dẫu ngồi cao, Trời thấu hết

Thôi con cứ về mà làm ăn

Lòng thông chở ngại chi sương tuyết!”

Vâng nhời Trời dạy, lạy xin ra

Trời sai Khiên Ngưu đóng xe tiễn

Xe trời đã chục ngoài thiên môn

Chư tiền theo ra cùng tiễn biệt.

Hai hàng luy biệt giọt sương rơi

Trông xuống trần gian vạn dặm khơi.

Thiên tiền ở lại, trích tiên xuống

Theo đường không khí về trần ai.

Đêm khuya khí thanh sao thưa vắng

Trăng tà đưa lối về non Đoài

Non Đoài đã tới quê trần giới,

Trông lên chư tiền không còn ai.

Tiếng gà xao xác, tiếng người dậy

Giữa sân còn đứng riêng ngậm ngùi.

Một năm ba trăm sáu mươi đêm,

Sao được mỗi đêm lên hầu Trời !

(Theo Tuyển tập Tản Đà, NXB Văn học, Hà Nội, 1986)