Ca dao tục ngữ là kho tàng tri thức dân gian vô giá, phản ánh mọi khía cạnh đời sống của người Việt Nam, trong đó có làng quê Trung Bộ. Nơi đây với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng cùng bản sắc văn hóa độc đáo đã được thể hiện qua những câu ca dao, tục ngữ đầy chất trữ tình và ý nghĩa sâu sắc.
Ai biết sông Lam
Răng là trong, là đục?
Thì biết ở đời
Răng là nhục, là vinh?
Đò em lên thác xuống ghềnh,
Nước non là nghĩa là tình ai ơi!
Ai đi cách trở sơn khê,
Nhớ tô mì Quảng, tình quê mặn nồng.
Ai lên nhắn chị hàng bông,
Có muốn lấy chồng thì xuống Nguyệt Viên.
Nguyệt Viên lắm lúa nhiều tiền,
Có sông tắm mát có miền nghỉ ngơi.
Chiều chiều ba đãy cá tươi,
Chẳng ăn cũng thiệt, chẳng chơi cũng hoài
Ai về Hà Tĩnh thì về,
Mặc lụa chợ Hạ, uống chè Hương Sơn
Ai về Hậu Lộc Phú Điền,
Nhớ đây Bà Triệu trận tiền xung phong
Ai về nhớ vải Định Hòa,
Nhớ cau Hổ Bái, nhớ cà Đan Nê,
Nhớ dừa Quảng Hán, Lưu Khê,
Nhớ cơm chợ Bản, thịt dê Quán Lào
Ai về Nhượng Bạn thì về,
Gạo nhiều, cá lắm, dễ bề làm ăn
Ai về Tuy Phước ăn nem,
Ghé qua Hưng Thạnh mà xem Tháp Chàm
Anh về Bình Định thăm cha,
Phú Yên thăm mẹ, Khánh Hòa thăm em
Bốn mùa em chẳng phải lo,
Gạo Đồng Nai, vải Nghệ Tĩnh, em ấm no trọn đời
Cầm như bác mẹ chẳng sinh,
Thì em ra ở Vạn Ninh cho rồi
Chiều chiều mây phủ Sơn Trà,
Sóng xô Cửa Đại, trời đà chuyển mưa
Chợ Dinh bán áo con trai,
Triều Sơn bán nón, Mậu Tài bán kim
Đi mô cũng nhớ quê mình,
Nhớ Hương Giang gió mát, nhớ Ngự Bình trăng thanh
Đô Lương dệt gấm thêu hoa,
Quỳnh Lưu tơ lụa để mà sánh đôi
Đồn rằng kẻ Trọng lắm cau,
Kẻ Cát lắm mía, kẻ Mau lắm tiền
Đông Thành là mẹ là cha,
Đói cơm, rách áo thì ra Đông Thành
Ai đi qua phố Khoa Trường
Dừng chân ngắm cảnh núi rừng xanh xanh
Dòng sông uốn khúc chảy quanh
Trên đường cái lớn bộ hành ngược xuôi
Bình Định có núi Vọng Phu,
Có đầm Thị Nại, có cù lao Xanh,
Em về Bình Định cùng anh,
Được ăn bí đỏ nấu canh nước dừa
Đi bộ thì khiếp Hải Vân
Đi thuyền thì khiếp sóng thần, hang Dơi
Yêu nhau cho thịt cho xôi,
Ghét nhau đưa đến Kim Bôi, Hạ Bì
Đường đi chín xã Sông Con,
Hỏi thăm ông Hường Hiệu có còn hay không?
Hải Vân bát ngát nghìn trùng,
Hòn Hành ở đấy là trong vịnh Hàn.
Xưa nay qua đây còn truyền,
Lối đi Lô Giản thẳng miền ra khơi
Học trò trong Quảng ra thi,
Thấy cô gái Huế thì đi không đành
Hội An bán gấm bán điều
Kim Bồng bán cải, Trà Nhiêu bán hành
Lạy trời cho cả gió lên,
Cho cờ vua Bình Định bay trên kinh thành
Muốn ăn cơm trắng cá thèn,
Thì về Đa Bút đi rèn với anh.
Một ngày ba bữa cơm canh,
Tối về quạt mát cho anh ngồi rèn
Muốn ăn cơm trắng canh cần
Thì về Đồng Lũng đan giần với anh
Nước Cửa Tùng vừa trong vừa mát,
Đường Cát Sơn mịn cát dễ đi
Nước ròng chảy đến Tam Giang,
Sầu đâu chín rụng lan tràn khắp nơi
Ai về Hồng Lộc thì về
Ăn cơm cá Bàu Nậy
Uống nước chè Khe Yên
Đường vô xứ Nghệ quanh quanh,
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ.
Quê ta mía ngọt Nam Đàn
Bùi khoai chợ Rộ, thơm cam Xã Đoài
Mưa từ Ba Dội mưa ra,
Mưa khắp thiên hạ, mưa qua Đồn Vàng.
Gió đưa quanh đưa về Hùng Nhĩ,
Bây giờ đây anh nghĩ làm sao?
Trận này rồng cá kết giao.
Ca dao tục ngữ về làng quê Trung Bộ là một kho tàng văn hóa vô giá, giúp ta hiểu thêm về vẻ đẹp thiên nhiên, đời sống con người và kinh nghiệm sống của người dân nơi đây. Những câu ca dao, tục ngữ ấy không chỉ là những lời thơ, lời khuyên mà còn là những tiếng lòng tha thiết, chân thành của người dân Trung Bộ, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học dân gian Việt Nam.
Các môn khác
Môn Tiếng Anh
- Ý nghĩa câu tục ngữ Trâu buộc ghét trâu ăn
- Ý nghĩa câu ca dao Cứ trong đạo lý luân thường, Làm người phải giữ kỷ cương làm đầu
- Ý nghĩa câu ca dao Thuyền dời bến nào bến có dời, Khăng khăng quân tử một lời nhất ngôn
- Ý nghĩa câu ca dao Ai ơi chớ vội cười nhau, Ngẫm mình cho kỹ trước sau hãy cười
- Ý nghĩa câu tục ngữ Chết đứng hơn sống quỳ
