Soạn văn 8, ngữ văn 8 chân trời sáng tạo

Bài 5: Những tình huống khôi hài

Soạn bài Thuyền trưởng tàu Viễn Dương SGK Ngữ văn 8 tập 1 Chân trời sáng tạo - chi tiết

Theo em, giữa người coi trọng “sĩ diện” với người mắc “bệnh sĩ” có gì khác nhau?

Tổng hợp đề thi học kì 1 lớp 8 tất cả các môn - Chân trời sáng tạo

Toán - Văn - Anh - Khoa học tự nhiên

Video hướng dẫn giải

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Nội dung chính

Văn bản đã làm nổi bật lên thói hư tật xấu ở một số người, đó là “bệnh sĩ”.
Thông qua việc xây dựng các tình huống xung đột giữa các nhân vật tác giả đã làm nổi bật hậu quả của sự giả dối.

Câu 1

Câu 1 (trang 123, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên là hài kịch?

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Bố cục rõ ràng, có lời kể, lời thoại, lời dẫn.

- Tình huống truyện vừa mỉa mai, vừa hài hước, thể hiện nét châm biếm của tác giả.

Xem thêm

Cách 2

- Có bố cục rõ ràng, phân chia các lời nhân vật.

- Có lời kể, hướng dẫn sân khấu

- Xây dựng tình huống truyện thể hiện sự mỉa mia, châm biếm

- …

Xem thêm

Cách 2

Câu 2

Câu 2 (trang 123, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Phân tích một số thủ pháp trào phúng trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ câu nói và nêu nhận xét của bản thân

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Tạo ra các tình huống xung đột giữa các nhân vật để làm nổi bật hậu quả của sự giả dối.

- Sử dụng ngôn từ mang tính châm biếm

- Sử dụng câu từ châm biếm và tạo ra các tình huống xung đột trong truyện.

Xem thêm

Cách 3

Nhà văn đã xây dựng tình huống xung đột giữa các nhân vật để tô đậm lên tác hại của sự giả dối. Như Hưng nói dối Nhàn nhưng Nhàn lại biết sự thật; Ông Nha bị bỏng nhưng khi tỉnh dậy vẫn nghĩ mình đang ở trên tàu viễn dương....

Nhà văn sử dụng từ ngữ mang tính mỉa mai: Hảo danh sĩ, cứ phải viễn dương cơ, biển cơ. Không có cái hảo danh của các vị thì làm gì có việc gì rắc rối....

Nhà văn sử dụng câu từ mỉa mai, lối nói châm biếm và xây dựng các tình huống truyện xung đột để khắc họa rõ nét tính cách các nhân vật từ đó châm biếm thói sống hảo danh, mắc bệnh sĩ để rồi hại đến bản thân mà vẫn không biết sai.

Xem thêm

Cách 3

Câu 3

Câu 3 (trang 123, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nêu một số ví dụ trong văn bản về lời đối thoại và lời chỉ dẫn sân khấu

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Lời đối thoại là lời in thẳng, còn lời chỉ dẫn sân khấu là lời in nghiêng trong ngoặc đơn.

- Cá lửa nữa, phải dập mau... ta phải về đấy! Nào, Nhàn!

- Ở đấy đã! Đã có người dập lửa! Cứu người cần hơn! Các anh ở đây đã! Cứu người! Cấp cứu!

( Anh Văn Sửu cùng ông Độp, ông Thình khiêng một cái cáng trên đó ông Toàn Nha nằm bất tỉnh, áo quần tơi tả, lấm lem khói pháo, người nhiều vết bỏng, tay, măt đen sì...) .......

Xem thêm

Cách 2

Ví dụ

Lời đối thoại

“- Cá lửa nữa, phải dập mau... ta phải về đấy! Nào, Nhàn!”

“- Ở đấy đã! Đã có người dập lửa! Cứu người cần hơn! Các anh ở đây đã! Cứu người! Cấp cứu!”

Lời chỉ dẫn sân khấu

(Có mấy người định chạy đi thì có tiếng huyên náo)

(Anh Văn Sửu cùng ông Độp, ông Thình khiêng một cái cáng trên đó ông Toàn Nha nằm bất tỉnh, áo quần tơi tả, lấm lem khói pháo, người nhiều vết bỏng, tay, măt đen sì...)

Xem thêm

Cách 2

Câu 4

Câu 4 (trang 123, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Tóm tắt các hành động làm nảy sinh xung đột và giải quyết xung đột giữa một trong các nhóm nhân vật sau: giữa Tiến, Hưng và Xoan, Nhàn; giữa Hưng và Nhàn.

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Tiến và Hưng là: Khi Hưng cởi bộ quần áo thuyền trưởng ra và có ý định chạy trốn.

→ Hành động giải quyết xung đột: Tiến chỉ chỗ trốn cho Hưng vào trong hòm và giúp Hưng đẩy bọn Nhàn ra xa.

- Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Tiến, Hưng và Xoan, Nhàn là: Bắt nguồn từ cuộc trò chuyện trên thuyền chở phân đạm cho địa phương. Khi Nhàn và Xoan luôn khen ngợi chiếc tàu viễn dương và tài năng của những người lái chiếc tàu đó, đồng thời phủ nhận chiếc tàu chở phân đạm.

→ Hành động giải quyết xung đột: Khi mọi người nghe thấy tiếng nổ lớn và cùng nhau đi dập lửa.

- Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Hưng và Nhàn: Hưng nói dối Nhàn về thân phận là người lái con tàu chở phân đạm.

→ Hành động giải quyết xung đột: Hưng nói sự thật cho Nhàn biết.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Lời giải chi tiết: Hành động nảy sinh xung đột Cách giải quyết xung đột Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Tiến và Hưng Khi Hưng cởi bộ quần áo thuyền trưởng ra và có ý định chạy trốn. Tiến chỉ chỗ trốn cho Hưng vào trong hòm và giúp Hưng đẩy bọn Nhàn ra xa. Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Tiến, Hưng và Xoan, Nhàn Bắt nguồn từ cuộc trò chuyện trên thuyền chở phân đạm cho địa phương. Khi Nhàn và Xoan luôn khen ngợi chiếc tàu viễn dương và tài năng của những người lái chiếc tàu đó, đồng thời phủ nhận chiếc tàu chở phân đạm Khi mọi người nghe thấy tiếng nổ lớn và cùng nhau đi dập lửa Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Hưng và Nhàn Hưng nói dối Nhàn về thân phận là người lái con tàu chở phân đạm Hưng nói sự thật cho Nhàn biết

Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Hưng với Nhàn:

- Hưng nói dối Nhàn về thân phận lái con tàu chở phân đạm.

- Hành động giải quyết xung đột: Hưng nói sự thật cho Nhàn biết

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Câu 5

Câu 5 (trang 123, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Từ câu nói của ông Toàn Nha ở gần cuối văn bản: “Chính anh Hưng thân chinh lái con tàu này để chở tôi, chính đồng chí thuyền trưởng viễn dương tự tay lái đưa đồng chí giám đốc bố vợ anh đi. Đúng lắm! Phải thế! Rất tốt! Toàn Nha này không đi thì thôi, đã đi thì phải ... ", em có nhận xét gì về nhân vật này?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý ngữ cảnh, các chi tiết liên quan đến nhân vật Toàn Nha

Lời giải chi tiết:

Ông là người háo danh, cố chấp không chấp nhận sự thật.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Ông Toàn Nha là hiện thân sinh động cho những kẻ mắc bệnh sĩ rất nặng nề:

+ Tỏ rõ sự sung sướng, hãnh diện khi nghĩ rằng ông đang được “chính đồng chí thuyền trưởng viễn dương tự tay lái” con tàu đưa ông đi cấp cứu. Thực tế, người lái chỉ là 1 thợ lái tàu đường sông, chở phân đạm.

+ Ông là người ảo tưởng, chậm hiểu, thiếu nhạy cảm. Dùng các từ ngữ, chức vụ to tát do chính mình đặt ra: “Chính đồng chí….bố cợ anh đi”.

+ Giọng khen ngợi phấn chấn, hồ hởi: “Đúng lắm….Rất tốt!”.

→ Làm bật tiếng cười mang tính khôi hài.

Câu nói cho thấy ông Toàn Nha là một người cố chấp, háo danh và sĩ diện.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Câu 6

Câu 6 (trang 123, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Theo em, giữa người coi trọng “sĩ diện” với người mắc “bệnh sĩ” có gì khác nhau? Văn bản trên (và đoạn tóm tắt vở kịch Bệnh sĩ) cho thấy nhân vật nào hiện thân đầy đủ cho người mắc “bệnh sĩ”? Phân tích một số chi tiết tiêu biểu để làm rõ ý kiến.

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Người coi trọng sĩ diện: làm mọi việc để bảo vệ danh dự, nhân phẩm và lòng tự trọng của mình - Người mắc bệnh sĩ diện: làm mọi thứ để khoe khoang và thể hiện bản thân, cho mình là hơn người.

- Ông Toàn Nha là hiện thân đầy đủ cho người mắc “bệnh sĩ” vì

+ Háo danh mà phát động cuộc thay trời đổi đất dù ông chỉ học hết lớp 4,

+ Khoe khoang người con rể tương lai đóng giả thuyền trưởng tàu viễn dương…

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

- Sự khác nhau giữa người coi trọng “sĩ diện” với người mắc “bệnh sĩ" là:

+ Người coi trọng sĩ diện là người sẽ làm mọi việc để bảo vệ lòng tự trọng của bản thân.

+ Người mắc bệnh sĩ diện là người sẽ làm mọi việc để thể hiện bản thân.

- Văn bản trên cho thấy nhân vật Ông Toàn Nha hiện thân đầy đủ cho người mắc " bệnh sĩ".

- Vì háo danh mà phát động cuộc thay trời đổi đất dù ông học hết lớp 4, cho người đóng giả thuyền trưởng tàu viễn dương... Ông làm mọi việc để có thể thể hiện bản thân, nâng cao tên tuổi của mình mà bất chấp làm giả, thậm chí có thể hại người khác.

Theo em người coi trọng " sĩ diện" với người mắc " bệnh sĩ" có gì khác nhau? về hành động, người coi trọng sĩ diện sẽ làm mọi việc để bảo vệ lòng tự trọng của bản thân còn người mắc bệnh sĩ diện sẽ làm mọi việc để thể hiện bản thân. Văn bản trên ( và đoạn tóm tắt vở kịch Bệnh sĩ" cho thấy nhân vật Ông Toàn Nha hiện thân đầy đủ cho người mắc " bệnh sĩ". Bởi ông vì háo danh mà phát động cuộc thay trời đổi đất dù ông học hết lớp 4, cho người đóng giả thuyền trưởng tàu viễn dương.....Ông làm mọi việc để có thể thể hiện bản thân, nâng cao tên tuổi của mình mà bất chấp làm giả, thậm chí có thể hại người khác.

Xem thêm

Cách 2

Cách 3

Câu 7

Câu 7 (trang 123, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Cùng các bạn trong nhóm phân vai, diễn xuất hoặc đọc diễn cảm một cảnh trong văn bản trên.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về thể loại hài kịch

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Để có thể diễn được vở kịch cần chọn nhân vật phù hợp. Thực hiện đóng vai diễn theo lời thoại và phần chỉ dẫn về trang phục, cử chỉ, điệu bộ…

Để nhập được vai nhân vật cần tìm hiểu kỹ văn bản, chuẩn bị theo chỉ dẫn.