Câu hỏi
Cho 1 mol chất X (C9H8O4, chứa vòng benzen) tác dụng tối đa với 3 mol NaOH trong dung dịch, thu được ba chất hữu cơ Y, Z, T (MY < MT < MZ). Đốt cháy hoàn toàn Z, thu được sản phẩm chỉ gồm CO2, Na2CO3. Phát biểu nào sau đây đúng?
- A Đun nóng Z với hỗn hợp rắn NaOH và CaO, thu được ankan.
- B Nhiệt độ sôi của Y cao hơn nhiệt độ sôi của Z và T.
- C Đun nóng Y với dung dịch H2SO4 đặc 170oC, thu được anken.
- D Từ Y có thể điều chế trực tiếp axit axetic bằng một phản ứng hóa học.
Phương pháp giải:
X có 4O và phản ứng với NaOH theo tỉ lệ mol 1 : 3
⟹ X là este 2 chức trong đó có 1 nhóm COO gắn trực tiếp với vòng benzen
⟹ Sản phẩm gồm có 1 muối cacboxylat 2 chức, 1 muối của phenol, ancol
Đốt Z chỉ thu được CO2, Na2CO3 mà không thu được H2O nên Z là (COONa)2
CTCT của X là CH3OOC-COOC6H5
Viết PTHH giữa X và NaOH. Dựa vào MY < MT < MZ suy ra các chất Y và T
Xét các nhận định và xác định tính đúng/sai của chúng
Lời giải chi tiết:
X có 4O và phản ứng với NaOH theo tỉ lệ mol 1 : 3
⟹ X là este 2 chức trong đó có 1 nhóm COO gắn trực tiếp với vòng benzen
⟹ Sản phẩm gồm có 1 muối cacboxylat 2 chức, 1 muối của phenol, ancol
Đốt Z chỉ thu được CO2, Na2CO3 mà không thu được H2O nên Z là (COONa)2
CTCT của X là CH3OOC-COOC6H5
CH3OOC-COOC6H5 + 3NaOH → (COONa)2 (Z) + C6H5ONa (T) + CH3OH (Y) + H2O
- A sai vì (COONa)2 thực hiện phản ứng vôi tôi xút sẽ thu được H2, không thu được ankan
\({\left( {COONa} \right)_2} + 2NaOH\xrightarrow{{CaO,{t^o}}}2N{a_2}C{O_3} + {H_2}\)
- B sai, nhiệt độ sôi của CH3OH (Y) thấp hơn nhiều so với (COONa)2 (Z) và C6H5ONa (T)
- C sai, vì CH3OH (Y) không có phản ứng tách nước tạo anken
- D đúng, vì \(C{H_3}OH + CO\xrightarrow{{{t^o},xt}}C{H_3}COOH\)
Đáp án D