Câu hỏi
Cho các phép lai giữa các cây tứ bội sau đây:
(I) AaaaBBbb × AAAABBBb
(II) AaaaBBBB × AaaaBBbb
(III) AaaaBBbb × AAAaBbbb
(IV) AAaaBbbb × AAaaBBbb
Biết rằng các cây tứ bội giảm phân chỉ cho các loại giao tử lưỡng bội có khả năng thụ tinh bình thường. Nếu một gen qui định một tính trạng và tính trạng trội là trội hoàn toàn thì có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng về kết quả ở đời F1 của các phép lai trên?
I. Có 2 phép lai cho có 12 kiểu gen.
II Có 3 phép lai cho có 2 kiểu hình
III. Có 3 phép lai không xuất hiện kiểu hình lặn về cả hai tính trạng:
IV. Phép lai 4 cho số loại kiểu gen và số loại kiểu hình nhiều nhất trong các phép lai.
- A 1
- B 2
- C 3
- D 4
Phương pháp giải:
Sử dụng sơ đồ hình chữ nhật: Cạnh và đường chéo của hình chữ nhật là giao tử lưỡng bội cần tìm.
Cách nhẩm số kiểu gen ở thể tứ bội:
VD: kiểu gen có tối đa 4 alen trội, tối thiểu 1 alen trôi → số kiểu gen: 1,2,3,4
VD: Aaaa ×Aaaa → giao tử (1Aa:1aa)(1Aa:1aa) → trong hợp tử có tối đa 2 alen A: Aaaa; tối thiểu 0 alen A: aaaa
→số kiểu gen: 3 (ứng với số alen: 0,1,2)
Số kiểu hình: 2 (0 có alen trội có kiểu hình lặn, có từ 1 alen trội trở lên có kiểu hình trội)
Lời giải chi tiết:
Xét phép lai: (I) AaaaBBbb × AAAABBBb
+ Aaaa ×AAAA → trong hợp tử có tối thiểu 2 alen A, tối đa 3 alen A→ có 2 kiểu gen; 1 loại kiểu hình
+ BBbb × BBBb → trong hợp tử có tối thiểu 1 alen A, tối đa 4 alen A→ có 4 kiểu gen; 1 loại kiểu hình
→ có 8 kiểu gen; 1 loại kiểu hình
Xét phép lai: (II) AaaaBBBB × AaaaBBbb
+ Aaaa ×Aaaa → trong hợp tử có tối thiểu 0 alen A, tối đa 2 alen A→ có 3 kiểu gen; 2 loại kiểu hình
+ BBBB × BBbb → trong hợp tử có tối thiểu 2 alen A, tối đa 4 alen A→ có 3 kiểu gen; 1 loại kiểu hình
→ có 9 kiểu gen; 2 loại kiểu hình
Xét phép lai: (III) AaaaBBbb × AAAaBbbb
+ Aaaa ×AAAa → trong hợp tử có tối thiểu 1 alen A, tối đa 3 alen A→ có 3 kiểu gen; 1 loại kiểu hình
+ BBbb × Bbbb → trong hợp tử có tối thiểu 0 alen A, tối đa 3 alen A→ có 4 kiểu gen; 2 loại kiểu hình
→ có 12 kiểu gen; 2 loại kiểu hình
Xét phép lai: (IV) AAaaBbbb × AAaaBBbb
+ AAaa ×AAaa → trong hợp tử có tối thiểu 0 alen A, tối đa 4 alen A→ có 5 kiểu gen; 2 loại kiểu hình
+ Bbbb × BBbb → trong hợp tử có tối thiểu 0 alen A, tối đa 3 alen A→ có 4 kiểu gen; 2 loại kiểu hình
→ có 20 kiểu gen; 4 loại kiểu hình
Xét các phát biểu:
I sai, chỉ có phép lai III cho 12 kiểu gen.
II sai, phép lai cho 2 kiểu hình ↔ 1 tính trạng cho tỉ lệ 100% → vậy phép lai cho ít nhất 1 alen trội sẽ cho 1 loại kiểu hình, tính trạng còn lại cho 2 loại kiểu hình (có tối tối thiểu 0 alen trội)
Có phép lai (II),(III) thỏa mãn
III đúng.Phép lai nào có đồng thời "có tối thiểu 0 alen trội" thì mới có kiểu hình lặn về 2 tính trạng. Chỉ có phép lai IV thỏa mãn.
IV đúng.
Chọn B