Đọc bài thơ Tiếng đàn bầu (Lữ Giang) và trả lời các câu hỏi dưới dây:
a. Xác định thể thơ của bài thơ trên
b. Chỉ ra những hình ảnh trong đoạn trích miêu tả các cung bậc của tiếng đàn bầu
c. Hãy nêu hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ nhất?
d. Em hiểu như thế nào về hình ảnh: Người hát xẩm mắt mù – Ôm đàn đi trong mưa.
e. Em cảm nhận được thái độ, tình cảm nào của tác giả gửi gắm trong bài thơ?
Dựa vào đặc trưng thể loại
Vận dụng kiến thức đã học về biện pháp tu từ
a. Văn bản trên được viết theo thể thơ 5 chữ
b. Những hình ảnh trong đoạn trích miêu tả các cung bậc của tiếng đàn bầu: ngân dài trong đêm, cung thanh , cung trầm,...
c. Trong khổ thơ thứ nhất đã sử dụng biện pháp điệp : điệp từ "đàn"
Sự tinh tế, khéo léo của nhà thơ khi sử dụng biệp pháp tu từ khiến câu thơ giàu tính nhịp điệu (tăng giá trị biểu cảm cho câu thơ ) đồng thời nhấn mạnh về tiếng đàn bầu tiếng đàn bầu trong ngân nga , tha thiết trong đêm.
d. Từ hình ảnh người hát xẩm mù ôm đàn đi trong mưa, câu thơ diễn tả tình cảnh và tâm trạng của con người Việt Nam trong những năm tháng đất nước mất chủ quyền.
e. Bài thơ trên đã khắc họa sâu sắc tình cảm của tác giả với gia đình, với niềm vui chiến thắng của quê hương đất nước. Tiếng đàn bầu gợi nhớ về cha, về mẹ với sự tha thiết ngọt ngào, là lời ca cất lên trong chiến thắng vẻ vang hào hùng của dân tộc -niềm tự hào, tự tôn.
Ở đó ta còn thấy bóng dáng quê hương đất nước hiện lên với chiều sâu văn hóa. Âm thanh đàn bầu đã tượng hình cảnh quan thiên nhiên đất trời sông núi; đàn bầu trong thơ đã phản ánh sự thăng trầm vận nước để từ đó lạc quan, tự tin vươn lên và giành thắng lợi. Qua đó ta thấy được tình yêu quê hương đất nước đồng thời là sự trân trọng của nhà thơ với những giá trị văn hóa sâu sắc mang đậm đà bản sắc dân tộc - linh hồn dân tộc Việt.
Các bài tập cùng chuyên đề
Từ sơ đồ gợi ý ở bài tập 1, hãy viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) tóm tắt văn bản truyện mà em lựa chọn
Từ sơ đồ gợi ý ở bài tập 1, hãy viết đoạn văn (khoảng 13 - 15 câu) tóm tắt văn bản truyện mà em lựa chọn
Khi làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ, cần lưu ý điều gì?
Đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ có đặc điểm gì?
Viết một đoạn văn khoảng 150 chữ, trình bày cảm xúc của em về một trong hai bài thơ Về mùa xoài mẹ thích (Thanh Nguyên) và Mục đồng ngủ trên cát trắng (Trần Quốc Toàn).
Khi viết bài văn kể lại một sự việc có thật liên quan đến nhân vật/ sự kiện lịch sử, em cần đáp ứng những yêu cầu nào đối với kiểu bài?
Nhận xét về mức độ đáp ứng các yêu cầu đối với kiểu bài của văn bản Thăm đền thờ Nguyễn Trung Trực ở Kiên Giang.
Thực hiện các yêu cầu dưới đây với đề bài: Viết bài văn kể lại một sự việc có thật liên quan đến nhân vật/ sự kiện trong công cuộc khai khẩn mở mang vùng đất mới hay phát triển ngành nghề truyền thống tại địa phương mà em biết
a. Xác định đề tài và nêu cách thu thập tư liệu đối với đề bài.
b. Đặt một số câu hỏi đề tìm ý cho bài viết theo yêu cầu của đề bài.
c. Lập dàn ý cho bài viết và tự nhận xét về mức độ phủ hợp giữa dàn ý với yêu cầu của đề bài.
d. Viết đoạn văn mở bài và đoạn văn khoảng 200 chữ triển khai một ý chính trong phần thân bài.
đ. Dựa vào bảng kiểm trong SGK để đánh giá, nhận xét hai đoạn văn đã viết và rút kinh nghiệm để viết các đoạn còn lại nhằm hoàn chỉnh bài viết khi có điều kiện.
Tìm và giải thích nghĩa của các từ địa phương trong những câu dưới đây (ở đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng của Đoàn Giỏi). Các từ đó được sử dụng ở vùng miền nào và chúng có tác dụng gì trong việc phản ánh con người, sự vật?
a) Tía thấy con ngủ say, tía không gọi.
b) Điều đó, má nuôi tôi quả quyết
c) Chú em cầm hộ lọ muối chỗ vách kia đưa giùm qua chút!
d) Bả không thua anh em ta một bước nào đâu.
Những từ nào trong các câu dưới đây là từ địa phương? Chúng được sử dụng ở vùng miền nào? Giải thích nghĩa của các từ địa phương đó và nêu tác dụng của việc sử dụng chúng trong đoạn trích Dọc đường xứ Nghệ (Sơn Tùng).
a) Ai tưởng tượng ra đầu tiên hình dáng các hòn núi nở hẳn là mắt tiên, cha nhể?
b) Đền ni thờ một ông quan đời nhà Lý đó, con ạ.
c) Việc đời đã dở dận, mi lại “thông minh” dở dận nốt.
Tìm các từ địa phương trong những dòng thơ dưới đây của Tố Hữu. Cho biết các từ đó được dùng ở vùng miền nào và chúng có tác dụng gì đối với việc phản ánh con người, sự vật, sự việc ở địa phương.
a) Bầm ơi có rét không bầm?
Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn.
b) Anh ạ, từ hôm Tết tới nay
Giặc đi ruồng bố suốt đêm ngày
c) Bây chừ sông nước về ta
Đi khơi đi lộng, thuyền ra thuyền vào. [...]
Ghé tai mẹ, hỏi tò mò:
Cở rằng ông cũng ưng cho me chèo?
Thế nào là bài văn kể về một sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử? Để viết được bài văn theo yêu cầu này, cần chú ý những gì?
Viết bài văn kể về một câu chuyện có thật của người thân trong gia đình hoặc một người nổi tiếng ở địa phương em.
Hãy kể chuyện về một nhân vật lịch sử mà em yêu thích.
Dựa vào phần Tri thức Ngữ văn trong SGK, em hãy giải nghĩa của các yếu tố Hán Việt sau: quốc, gia, biến, hội, hữu, hoá.
Giải thích ý nghĩa của các từ Hán Việt in đậm trong đoạn văn sau:
Xuân Diệu là nhà thơ của tình yêu và lòng yêu đời tha thiết. Cái suy nghĩ “say đắm đuối” và “non xanh” mơn mởn đã hoà vào nhau thành những bản tình ca réo rắt. Đó không chỉ là tình yêu mà còn là khúc hát giao hoà của con người và thiên nhiên, cuộc sống. “Vội vàng”, mà đặc biệt là những câu thơ cuối bài, bằng bút pháp sôi nổi, rạo rực và đầy biến hoá, đã thể hiện rõ cái chất mãnh liệt, nồng nàn, rất riêng của Xuân Diệu.
Đặt câu với các từ in đậm trong đoạn văn ở bài tập 2.
Trình bày khái niệm và yêu cầu của kiểu bài phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học
Nêu bố cục của kiểu bài phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học.
Trình bày kinh nghiệm của em khi viết bài phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học
Thực hiện đề bài sau:
Câu lạc bộ văn học trường em tổ chức cuộc thi viết với đề tài “Nhân vật văn học thay đổi cách nhìn của tôi về cuộc sống”. Em hãy viết bài văn khoảng 500 đến 600 chữ, phân tích đặc điểm của một nhân vật văn học đã làm thay đổi cách nhìn của bản thân về cuộc sống để gửi tham dự cuộc thi.
Điền thông tin vào các mục dưới đây để chuẩn bị nội dung chính cho bài tóm tắt văn bản (tự chọn) theo những yêu cầu khác nhau về độ dài:
Văn bản được tóm tắt:
1. Nội dung cốt lõi của văn bản:
2. Ý chính của từng phần trong văn bản:
- Bối cảnh thời gian và không gian:
- Các nhân vật:
- Các sự việc chính:
3. Một số từ ngữ quan trọng của văn bản:
Trình bày những yêu câu của bài văn biểu cảm về con người, sự việc
Trình bày những yêu câu của bài văn biểu cảm về con người, sự việc
Khi viết bài văn biểu cảm về con người, sự việc, làm thế nào để thể hiện tình cảm của người viết một cách chân thực, thuyết phục?
Vẽ sơ đồ dàn ý cho đề bài sau:
Hãy viết một bài văn biểu cảm (độ dài khoảng 400 từ) về một người bạn hoặc về một kỉ niệm sâu sắc của em.
