Đặt câu có từ “nhanh” với mỗi nghĩa sau:
a. Có tốc độ, nhịp độ trên mức bình thường, trái ngược với “chậm”.
b. Tỏ ra có khả năng tiếp thu, phản ứng ngay tức khắc hoặc trong một thời gian rất ngắn.
Em dựa vào kiến thức đã học về từ đa nghĩa và gợi ý của đề để hoàn thành bài.
a. Anh ấy lái xe rất nhanh trên đường cao tốc để kịp giờ hẹn.
b. Cô bé học bài rất nhanh, chỉ cần nghe qua một lần là nhớ ngay.
Các bài tập cùng chuyên đề
Nói 1 – 2 câu giới thiệu một vị trạng nguyên của nước ta mà em biết.
Trạng nguyên nhỏ tuổi
Nguyễn Hiền quê ở làng Dương A, huyện Thượng Hiền, phủ Thiên Trường. Từ bé, cậu đã thể hiện tư chất vượt trội, học đâu hiểu đó, nên được mệnh danh là thần đồng.
Nhờ trí tuệ tinh thông, Nguyễn Hiền đỗ trạng nguyên khi mới mười hai tuổi. Nhà vua thấy Trạng còn nhỏ nên cho về nhà ba năm để học lễ. Một lần, triều đình tiếp sứ thần nhà Nguyên. Nghĩ rằng nước Đại Việt không có người tài, sứ thần bèn thách đố vua quan nhà Trần xâu sợi chỉ qua vỏ một con ốc xoắn nhỏ xíu.
Vua Trần Thái Tông truyền cho các quan tìm cách xâu chỉ qua vỏ ốc. Họ loay hoay tìm mọi cách nhưng không ai xâu được. Chợt nghĩ đến vị trạng nguyên nhỏ tuổi, Vua sai một viên quan về làng Dương A gặp Nguyễn Hiền để hỏi ý kiến.
Vừa đến đầu làng, viên quan gặp ngay một đám trẻ chăn trâu. Trong đó, có một cậu bé mặt mũi khôi ngô đang chỉ cho các bạn nặn voi bằng đất.
Viên quan đoán cậu bé ấy là trạng Hiền nhưng vẫn ra một vế đối để thử tài. Trạng nhanh chóng đáp lại bằng một về đối cứng cỏi. Viên quan phục lắm.
Biết chắc đây là người cần tìm, viên quan truyền lại ý Vua. Không cần nghĩ lâu, Nguyễn Hiền bày cho các bạn cùng hát:
Tích tịch tình tang
Bắt con kiến càng buộc chỉ ngang lưng
Bên thì lấy giấy mà bưng
Bên thì bôi mỡ kiến mừng kiến sang.
Quan nghe xong, biết đây chính là câu trả lời triều đình cần, bèn cáo từ trạng Hiền rồi vội vã về kinh.
Nhận được vỏ con ốc xoắn có sợi chỉ mảnh xâu qua, sử thần nhà Nguyễn phải bội phục tài trí của người dân Đại Việt.
Ít lâu sau, Vua cho người mang mũ áo trạng nguyên vời Nguyễn Hiền về triều giúp nước.
Theo Truyện danh nhân Việt Nam
- Làng Dương A, huyện Thượng Hiền, phủ Thiên Trường: nay là thôn Dương A, xã Nam Thắng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định.
- Tinh thông: hiểu biết tường tận, thấu đáo và có khả năng vận dụng thành thạo.
- Bội phục: cảm phục sâu sắc.
1. Hai đoạn đầu giới thiệu những thông tin gì về Nguyễn Hiền?
Sứ giả thách đố vua quan nhà Trần làm gì? Vì sao?
Nhờ đâu viên quan nhận ra trạng Hiền?
Cách xâu chỉ qua vỏ ốc mà Nguyễn Hiền chỉ cho viên quan nói lên điều gì về vị trạng nguyên nhỏ tuổi?
Em đọc kĩ bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Kể lại cuộc gặp gỡ với Nguyễn Hiền bằng lời của viên quan.
Nội dung của bài đọc Trạng nguyên nhỏ tuổi
Khoanh tròn từ “biển” được dùng với nghĩa gốc, gạch dưới từ “biển” được dùng với nghĩa chuyển trong các câu thơ sau:
a. Việt Nam đất nước ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn.
Nguyễn Đình Thi
b. Nắng đã chiếu sáng lòa của biển.
Anh Đức
c. Trên quảng trường Ba Đình, cả biển người, cả rừng cờ hoa hướng về lễ đài hân hoan vẫy tay chào Bác.
Phan Anh
Đặt câu có từ “biển” được dùng với nghĩa chuyển.
Tra từ điển để tìm nghĩa gốc và 2 - 3 nghĩa chuyển của các từ sau. Đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và một nghĩa chuyển tìm được.
a. Đầu:
- Nghĩa gốc:
- Nghĩa chuyển:
b. Cao:
- Nghĩa gốc:
- Nghĩa chuyển:
Lập dàn ý cho bài văn tả một danh lam thắng cảnh mà em đã có dịp đến thăm hoặc được biết qua sách báo, phim ảnh, …dựa vào gợi ý (SGK, tr.48)
- Mở bài:
- Thân bài:
- Kết bài:
