Thực hiện đề bài sau:

Em được phân công thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay một di tích lịch sử nơi em sống để trình bày trong buổi trình bày ngoại khóa của học sinh khối 9 với chủ đề Vẻ đẹp quê hương. Hãy chuẩn bị bài nói để trình bày trong buổi sinh hoạt.

Giả sử em chọn thuyết minh về Di tích lịch sử Bến Nhà Rồng, em cần tiến hành lần lượt các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị bài nói

Em tiến hành tìm hiểu các thông tin cho bài nói của mình.

- Đối tượng người nghe: các bạn học sinh khối 9, thầy cô, khách mời,…

- Địa điểm trình bày: Sân trường

- Thời lượng trình bày: khoảng 10 – 15 phút

- Thông tin về Di tích lịch sử Bến Nhà Rồng: tìm hiểu bằng cách tham quan và ghi chép thông tin vào phiếu thu thập thông tin danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử (tham khảo phần Viết, Bài 3, Ngữ văn 9, tập một). Ngoài ra, có thể tìm tư liệu về Bến Nhà Rồng trong sách baosm trên Internet, sách chuyên khảo, tạp chí,…

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

- Đọc, phân loại, sắp xếp các thông tin; đánh dấu các thông tin quan trọng; ghi chú nguồn trích dẫn và thư mục tham khảo mà em sử dụng cho bài nói.

- Từ thông tin thu thập, lập dàn ý cho bài nói (tham khảo dàn ý sau):

+ Mở đầu: Nêu tên và giới thiệu khái quát về Bến Nhà Rồng (Di tích lịch sử nổi tiếng gắn liền với hành trình tìm đường cứu nước vĩ đại của chủ tịch Hồ Chí Minh. Trở thành một biểu tượng của thành phố mang tên Bác)

+ Nội dung chính:

* Vị trí tọa lạc: Nằm ở số 1 Nguyễn Tất Thành, phường 12, quận 4. Hiện nay, Bến Nhà Rồng có bốn khu vực chính là Bảo tàng Hồ Chí Minh, tượng đài Bác Hồ, khuôn viên bến cảng và đài phun nước. Các tín đồ du lịch vẫn thường hay gọi tòa nhà bảo tàng là Nhà Rồng và bến cảng ở ngay bên cạnh là Bến Nhà Rồng. Khu vực bảo tàng ở Bến Nhà Rồng hiện tại có tổng diện tích lên đến 1500 m2 với 1 tầng trệt, 2 tầng lầu và 9 phòng trưng bày đẹp mắt.

* Lịch sử hình thành: Bến Nhà Rồng nằm bên sông Sài Gòn, trước kia là trụ sở của hãng vận tải Messageries Maritimes (từ năm 1864-1955) được xây dựng từ giữa năm 1862, là một trong những công trình đầu tiên thực dân Pháp xây dựng sau khi chiếm được vùng đất này. Công trình có lối kiến trúc công sở phương Tây với hành lang bao quanh và những vòm cuốn, nhưng lại có mái mang nét kiến trúc phương Đông. Đặc biệt, trên đỉnh mái có trang trí đôi rồng kiểu lưỡng long chầu nguyệt - một lối trang trí phổ biến trên các kiến trúc truyền thống Việt Nam. Và kiến trúc ấy được gọi là Nhà Rồng hay Bến Nhà Rồng. Sau khi thực dân Pháp thất bại ở Đông Dương năm 1954, Bến Nhà Rồng được chính quyền miền Nam Việt Nam quản lý, sử dụng phục vụ cảng đường thủy của chính quyền Sài Gòn. Sau năm 1975, đất nước thống nhất, Bến Nhà Rồng được tu sửa, trang trí lại.

* Đặc điểm kiến trúc, cảnh quan:  

Kiến trúc của Bến Nhà Rồng mang đậm hơi hướng Á Đông với phần đỉnh được tạo tác theo hướng “Lưỡng long chầu nguyệt”. Tính đến nay, công trình vẫn còn lưu giữ được nét đẹp vẹn nguyên như ngày đầu dù đã trải qua nhiều lần thay đổi chỉnh sửa. 

Bảo tàng Hồ Chí Minh trong khuôn viên của Bến Nhà Rồng hiện có đến 9 phòng trưng bày, trong đó 6 phòng lưu trữ các hiện và tư liệu liên quan đến Bác.Hiện tại, các gian trưng bày của Bảo tàng Hồ Chí Minh được chia thành 5 chủ đề xoay quanh các giai đoạn trong cuộc đời của Bác.

* Giá trị lịch sử, văn hóa: Bến Nhà Rồng chứng kiến nhiều sự kiện trọng đại trong lịch sử dân tộc. Nơi này từng là trung tâm giao thương quan trọng của khu vực, nhiều thương thuyền quốc tế ghé thăm, trao đổi buôn bán. Từ Bến Nhà Rồng cũng mở ra con đường cách mạng cho nhân dân Việt Nam khi đây là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước.

+ Kết thúc: Đánh giá khái quát về di tích lịch sử, bày tỏ suy nghĩ tình cảm về di tích, đưa ra một lời mời gọi tham quan (nếu cần)

- Chuẩn bị các phương tiện phi ngôn ngữ để tăng sự hấp dẫn cho bài nói (hình ảnh Bến Nhà Rồng qua các thời kì, sơ đồ tham quan, đoạn phim về Bến Nhà Rồng…)

Bước 3: Luyện tập, trình bày

- Luyện tập ở nhà bằng cách trình bày trước gương hoặc quay video để xem lại và chỉnh sửa.

- Trình bày các thông tin rõ ràng, chính xác.

- Kết hợp số liệu, phương tiện, phi ngôn ngữ.

- Những kiến, các câu hỏi của người nghe và câu trả lời.

- Có thể trình bày trước cho ba mẹ, bạn bè, thầy cô xem để nhận những đóng góp phản hồi, hoàn thiện bài trình bày.

Bước 4: Trao đổi, đánh giá

Sau khi trình bày học sinh sử dụng bảng kiểm đánh giá kỹ năng thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử (Ngữ văn 9, tập một) để tự đánh giá và góp ý cho bài nói của các bạn khác trong buổi sinh hoạt ngoại khóa.