Từ những thông tin về hoàn cảnh ra đời bài thơ Phò giá về kinh, hãy nêu hiểu biết của em về hào khí thời Trần.
Dựa vào hiểu biết của em hoặc tham khảo sách báo, internet
Hoàn cảnh ra đời bài thơ Phò giá về kinh:
- Bài thơ Phò giá về kinh là một trong hai bài thơ tuyên truyền cổ động quan trọng của Trần Quang Khải viết sau ngày đại thắng lịch sử hào hùng của dân tộc, đánh đuổi toàn bộ đội quân xâm lược Mông - Nguyên ra khỏi bờ cõi đất nước, đem lại bình yên cho đất nước.
- Tác phẩm được hoàn thành sau ngay tháng 9 năm 1285, thời gian Trần Quang Khải được lệnh hô giá trở lại Thăng Long (Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và Hoàng đế Trần Nhân Tông trở về Thăng Long), khi kinh thành đã sạch bóng quân thù, sau chiến thắng Hàm Tử và Chương Dương. Đây là hai chiến thắng quan trọng, có ý nghĩa quyết định lớn đối với toàn bộ cuộc chiến chống giặc Mông - Nguyên lần thứ hai, trong đó, chiến dịch Chương Dương do Trần Quang Khải trực tiếp chỉ huy.
- Hào khí thời Trần:
+ Từ bối cảnh ra đời của bài thơ có thể thấy được hào khí thời Trần, được gợi là hào khí Đông A, hun đúc từ ý chí quyết tâm của cả dân tộc, triều đại quyết bảo vệ nền độc lập, tự do, toàn vẹn lãnh thổ của dân tộc, không chịu làm nô lệ trước kẻ thù hung hãn. Quân sử có trên cán tay hai chữ “Sát Thát” (giết giặc Nguyên) với tinh thần sẵn sàng hi sinh vì độc lập, tự do của dân tộc.
+ Bài thơ mở đầu bằng hài chiến công oanh liệt với khí thế ngút trời của quân dân Đại Việt. Điều này đánh dấu việc quân ta chuyển từ thế bị động phải rút chạy khỏi kinh đô Thăng Long (hai vua Trần bị kẻ thù vây bắt, nhiều lần nguy kích tưởng rơi vào tay giặc) sang thế chủ động tấn công và chiến thắng. Nay hai vua cùng đại quân chiến thắng trở về với tư cách chủ nhân của đất nước, với tư thế của người chiến thắng đội quân xâm lược hung bạo nhất thời đại lúc bấy giờ. Đất nước sạch bóng thù, bước vào một thời kì mới với khí thế hào hùng.
Hào khí thời Trần (hào khí Đông A) được đúc kết từ trí tuệ, từ lòng tự tôn, tự hào dân tộc của Đại Việt.
Các bài tập cùng chuyên đề
Trần Quang Khải sống ở thế kỷ nào
-
A.
XII
-
B.
XIII
-
C.
XIV
-
D.
XV
Chú ý các chiến thắng lịch sử và việc sử dụng động từ mạnh
Hãy trình bày bối cảnh ra đời văn bản Phò giá về kinh của Trần Quang Khải.
Xác định đặc điểm thể loại của bài thơ (số chữ, số dòng, niêm, luật và cách hiệp vần ở bản phiên âm bài thơ,.…)
Trình bày nội dung của hai dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối, từ đó cho biết chủ đề của bài thơ.
Tìm hiểu cách ngắt nhịp của bài thơ ở bản phiên âm bài thơ. Nhịp điệu của các dòng thơ có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung bài thơ?
So sánh bài thơ trên với bài thơ Sông núi nước Nam để chỉ ra sự tương đồng về nội dung và hình thức nghệ thuật giữa hai tác phẩm.
Bài thơ ra đời từ rất lâu nhưng nội dung vẫn có ý nghĩa với cuộc sống hiện nay như thế nào? Vì sao?
Trần Quang Khải là con trai của vị vua nào?
-
A.
Trần Thái Tông
-
B.
Trần Nhân Tông
-
C.
Trần Thánh Tông
-
D.
Trần Anh Tông
Tác giả nổi bật nhất với vai trò gì?
-
A.
Nhà thơ
-
B.
Thầy thuốc
-
C.
Võ tướng
-
D.
Quan văn
Thời đại tác giả sinh sống, nước ta đang bị quân giặc nào quấy nhiễu?
-
A.
Giặc Minh
-
B.
Giặc Pháp
-
C.
Giặc Mông - Nguyên
-
D.
Giặc Thanh
Đâu không phải là sáng tác của Trần Quang Khải?
-
A.
Phúc hưng viên.
-
B.
Tụng giá hoàn kinh sư.
-
C.
Xa ngắm thác núi Lư
-
D.
Xuân nhật hữu cảm.
Trần Quang Khải có công lớn trong chiến thắng ở đâu?
-
A.
Sơn Động và Vạn Kiếp
-
B.
Sông Cầu và Phù Ninh
-
C.
Bạch Đằng và Lạng Sơn
-
D.
Hàm Tử và Chương Dương.
Tác phẩm được viết theo thể loại nào?
-
A.
Thơ thất ngôn tứ tuyệt
-
B.
Thất ngôn bát cú
-
C.
Ngũ ngôn tứ tuyệt
-
D.
Ngũ ngôn
Phò giá về kinh là tác phẩm của ai sáng tác?
-
A.
Lý Thường Kiệt
-
B.
Phan Bội Châu
-
C.
Trần Quang Khải
-
D.
Trần Nhân Tông
Bài thơ Phò giá về kinh được sáng tác lúc tác giả đi đón Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông về Thăng Long sau chiến thắng Hàm Tử, Chương Dương, đúng hay sai?
Giọng điệu chính của bài thơ Phò giá về kinh là gì?
-
A.
Đanh thép
-
B.
Sảng khoái
-
C.
Sâu sắc
-
D.
Thống thiết
Cảm xúc của tác giả trong bài thơ Phò giá về kinh được thể hiện như thế nào?
-
A.
Hạnh phúc
-
B.
Đau đớn
-
C.
Hân hoan
-
D.
Căm phẫn
Đâu không phải là giá trị nghệ thuật của văn bản?
-
A.
Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc.
-
B.
Giọng điệu sảng khoái, hân hoan, tự hào.
-
C.
Sử dụng chữ Nôm điêu luyện
-
D.
Hình thức diến đạt cô đúc
Hai câu thơ đầu bài thơ diễn tả điều gì?
-
A.
Nói về hào khí chiến thắng của dân tộc trong cuộc chiến chống Mông - Nguyên xâm lược
-
B.
Chiến thắng quan trọng để giải phóng kinh đô Thăng Long, góp công vào bảo vệ độc lập dân tộc
-
C.
Chiến thắng quan trọng có công sức của tác giả: chiến thắng ở Chương Dương và Hàm Tử
-
D.
Cả 3 đáp án trên
Cách đưa tin chiến thắng trong hai câu đầu bài thơ có gì đặc biệt?
-
A.
Đảo kết cấu chủ - vị của câu thơ
-
B.
Đảo trật tự thời gian của những chiến thắng
-
C.
Nói tới những chiến thắng trong tương lai
-
D.
Nhắc tới những chiến thắng của các triều đại trước
Chiến thắng Hàm Tử - Chương Dương diễn ra trong trận chiến chống quân giặc nào?
-
A.
Giặc Minh
-
B.
Giặc Pháp
-
C.
Giặc Mông - Nguyên
-
D.
Giặc Thanh
Nội dung của hai câu thơ sau trong bài Phò giá về kinh?
-
A.
Khát vọng muôn đời thái bình, độc lập
-
B.
Lời khích lệ xây dựng đất nước trong cảnh thái bình
-
C.
Khẳng định sự bền vững, hưng thịnh của đất nước
-
D.
Cả 3 đáp án trên
Từ “Thái bình” trong câu thơ "Thái bình tu trí lực" chỉ điều gì?
-
A.
Một tỉnh của nước ta
-
B.
Một huyện của nước ta
-
C.
Tên riêng của một người
-
D.
Sự yên bình của đất nước
Trong những nhận xét sau đây, nhận xét nào đúng nhất cho cả hai bài thơ “Phò giá về kinh” và “Sông núi nước Nam”?
-
A.
Khẳng định chủ quyền bất khả xâm phạm của đất nước
-
B.
Thể hiện niềm tự hào trước những chiến công oai hùng của dân tộc
-
C.
Thể hiện bản lĩnh, khí phách của dân tộc trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm
-
D.
Thể hiện khát vọng hòa bình
Nghệ thuật nổi bật trong cả hai bài thơ Phò giá về kinh và Sông núi nước Nam là gì?
-
A.
Sử dụng nhiều biện pháp tu từ và ngôn ngữ biểu cảm
-
B.
Sử dụng nhiều yếu tố trùng điệp
-
C.
Ngôn ngữ sáng rõ, cô đúc, hòa trộn giữa ý tưởng và cảm xúc
-
D.
Sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng
Từ “trí lực” trong câu thơ Thái bình tu trí lực là một từ Hán Việt, đúng hay sai?
Vì sao tác giả bài thơ Phò giá về kinh lại viết “Thái bình tu trí lực”?
A. Vì phải cùng nhau mở hội ăn mừng chiến thắng oanh liệt trước kẻ thù hung bạo
B. Vì hòa bình rồi thì cố gắng làm giàu cho mình và gia đình, bù đắp thiệt hại do chiến tranh gây ra
C. Vì hòa bình rồi nhưng vẫn phải cùng nhau dốc hết sức lực bảo vệ và xây dựng đất nước hùng mạnh
D. Vì chiến tranh chấm dứt rồi thì nên gắng sức mà hưởng thụ cuộc sống sau bao ngày vất vả, gian lao
Tìm hiểu cách ngắt nhịp của bài thơ Phò giá về kinh ở bản phiên âm. Nhịp điệu của các dòng thơ có tác dụng gì tỏng việc thể hiện nội dung bài thơ?
So sánh bài thơ Phò giá về kinh với bài thơ Sông núi nước Nam để chỉ ra sự tương đồng về nội dung và hình thức nghệ thuật giữa hai tác phẩm.
