Hãy nhận xét về cách chấm câu trong bài thơ Đây mùa thu tới. Phân tích hiệu quả nghệ thuật của cách chấm câu trong một khổ thơ mà em thấy đặc sắc nhất trong bài thơ.
Cần phân biệt rõ hai khái niệm dòng thơ và câu thơ; trên cơ sở đó nhận diện ý nghĩa nghệ thuật của việc tổ chức câu thơ.
Bài thơ có cách chấm câu linh hoạt và gắn với đó là những sắc thái biểu cảm rất đa dạng. Nên tập trung vào những hiện tượng tiêu biểu và mang ý nghĩa nghệ thuật rõ nét:
- Câu 3 - 4 là câu thơ vắt dòng: đọc phải liền mạch, không ngắt hơi ở cuối dòng. Câu thơ vắt dòng trong trường hợp này giúp khắc họa sự đồng hiện của “mùa thu tới” và “áo mơ phai”, qua đó cho thấy bước chuyển mau lẹ của dòng thời gian; mùa thu đột ngột hiện ra với sắc màu đầy gợi cảm.
- Khổ thơ cuối cũng có cách chấm câu rất độc đáo. Câu 13 và câu 14: dòng thơ và câu thơ đồng nhất với nhau (được kết thúc bằng dấu chấm), vì thế đọc chậm. Nhưng câu 15 và câu 16 thì hai dòng thơ mới hợp thành câu thơ, vì thể đọc phải nhanh hơn, liền mạch để thể hiện giữa tư thế và tâm trạng của người thiếu nữ dường như nhập thành một khối, trộn lẫn vào nhau.
- Khổ thơ thứ 3 thì ở cuối mỗi câu đều là những dấu (..) vì thế phải đọc chậm để gợi hình tượng về cái rét lan rộng vào trong không gian rộng lớn của đất trời.
Các bài tập cùng chuyên đề
Đọc trước bài thơ “Đây mùa thu tới” tìm hiểu thêm thông tin về nhà thơ Xuân Diệu?
Em biết những bài thơ nào có đề tài viết về mùa thu? Ấn tượng, cảm xúc, suy nghĩ mà những bài thơ đó gợi ra cho em là gì?
Trong bài thơ Đây mùa thu tới, điệp ngữ “mùa thu tới” trong dòng thơ số 3 có ý nghĩa gì?
Chú ý cách sử dụng từ khác lạ trong dòng thơ số 5 (“Hơn một”) trong bài thơ Đây mùa thu tới
Cách chấm câu của khổ 3 trong bài thơ Đây mùa thu tới có giá trị biểu đạt gì?
Hãy nêu một yếu tố tượng trưng trong bài thơ Đây mùa thu tới và nêu lí do cho sự lựa chọn của em.
Bức tranh thiên nhiên ở khổ thơ thứ nhất bài thơ Đây mùa thu tới được khắc họa qua những chi tiết nào? Nêu nhận xét của em về mối quan hệ giữa các chi tiết đó.
Ở khổ 2 bài thơ Đây mùa thu tới, sự rụng rơi của thế giới cảnh vật trước cái lạnh diễn ra theo trật tự hoa - lá - cành. Trật tự theo “bước đi của thời gian” này có ý nghĩa gì?
Hãy so sánh sự khác biệt của không gian thơ ở khổ 2 và khổ 3 trong bài thơ Đây mùa thu tới. Chỉ ra ý nghĩa nghệ thuật của sự khác biệt này.
Em hiểu thế nào về tâm trạng “buồn không nói", "Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi" của “ít nhiều thiếu nữ” trong hai câu kết của bài thơ Đây mùa thu tới? Qua đó, chỉ ra mạch cảm xúc chủ đạo của bài thơ.
Nêu và lý giải một số điểm khác nhau về nội dung và nghệ thuật giữa bài Đây mùa thu tới của Xuân Diệu với Thu hứng của Đỗ Phủ hoặc Thu điếu của Nguyễn Khuyến.
Hãy nêu một yếu tố tượng trưng trong bài thơ Đây mùa thu tới và đưa ra lí do cho sự lựa chọn của em.
Em hiểu như thế nào về tâm trạng “buồn không nói”, “Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi” của “Ít nhiều thiếu nữ” trong hai câu kết của bài thơ Đây mùa thu tới? Qua đó, chỉ ra mạch cảm xúc chủ đạo cả bài thơ.
Nêu và lí giải một số điểm khác nhau về nội dung và nghệ thuật giữa Đây mùa thu tới của Xuân Diệu với Thu hứng của Đỗ Phủ hoặc Thu điếu của Nguyễn Khuyến.
Phân tích vẻ đẹp độc đáo của câu thơ: Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh trong bài thơ Đây mùa thu tới
Cảm nhận về bài thơ Đây mùa thu tới của Xuân Diệu, nhà thơ - nhà phê bình Vũ Quần Phương viết:
“Còn một lí do tạo sức gợi cảm của mùa thu nữa: đó là ảnh hưởng của thơ Đường, của mùa thu phương Bắc trong văn chương cổ nước Trung Hoa đối với thi nhân ta. Thu phương Bắc lạnh lắm, có tuyết, cây khô, lá rụng, thê lương tiêu điều. Mùa thu ở ta cây lá còn xanh, trời se lạnh chứ chưa phải đã rét mướt, mây mùa thu cao xanh chứ chưa phải đã u ám. Cho nên mùa thu trong thơ nước ta nếu có tuyết, có lá vàng, cành khô rét mướt là do cảm hứng từ sách vở gợi nên [...] Bài thơ của Xuân Diệu có khung cảnh Việt Nam, nhưng nếu đổi là Đây mùa đông tới chắc hợp hơn”.
