Nêu cách hiểu của em về các câu tục ngữ trong Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (2).
Đọc kỹ văn bản SGK.
1. Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.
Khi trời có màu ráng mỡ gà thường sẽ có mưa bão lớn. Vì thế, phải chú ý chống bão.
2. Nhất thì, nhì thục.
Vai trò của thời vụ là hàng đầu. Trong sản xuất nông nghiệp phải đảm bảo hai yếu tố là thời vụ và đất đai.
3. Mống đông vồng tây, chẳng mưa dây cũng bão giật.
Một kinh nghiệm dự đoán thời tiết. Nếu trời có cầu vồng ở phía đông hoặc ở phía tây là sắp có mưa to gió lớn.
4. Tôm đi chạng vạng, cá đi rạng đông.
Nếu muốn bắt tôm thì phải đi buổi gần chập tối, còn bắt cá thì đi lúc bình minh rạng đông.
5. Đói cho sạch, rách cho thơm.
Khó khăn về vật chất vẫn phải sống trong sạch, thiện lương.
6. Chết trong hơn sống đục.
Thà chết mà giữ được nhân phẩm còn hơn sống mà phải chịu nhục.
7. Có công mài sắt, có ngày nên kim.
Cố gắng thì việc khó thế nào cũng sẽ xong.
8. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
Khi được hưởng thành quả nào đó, phải nhớ đến người có công xây dựng nên, phải biết ơn người đã giúp mình.
Cách 2
Câu tục ngữ |
Cách hiểu |
1. Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ |
Trời xuất hiện ráng có màu vàng mỡ gà có nghĩa sắp có bão |
2. Nhất thì, nhì thục |
Nhấn mạnh tầm quan trọng của các yếu tố thời vụ, đất đai đã được khai phá, chăm bón với nghề trồng trọt. |
3. Mống đông vồng tây, chẳng mưa dây cũng bão giật. |
Nếu trời có cầu vồng ở phía đông hoặc ở phía tây là sắp có mưa to gió lớn. Câu tục ngữ thể hiện kinh nghiệm dự báo thời tiết của nhân dân. |
4. Tôm đi chạng vạng, cá đi rạng đông. |
Truyền đạt kinh nghiệm bắt tôm, cá, muốn bắt tôm phải đi vào chập tối , còn bắt cá thì phải đi từ sáng sớm. |
5. Đói cho sạch, rách cho thơm |
Khó khăn về vật chất vẫn phải sống trong sạch, thiện lương |
6. Chết trong hơn sống đục. |
Chết trong: Chết vì lý tưởng cao đẹp, chết vì lý tưởng vĩ đại. Sống đục: Sống một cách nhục nhã, hèn hạ.=> Đây là câu tục ngữ thể hiện lối sống cao đẹp, vĩ đại của con người. |
7. Có công mài sắt, có ngày nên kim |
Từ thanh sắt to có thể rèn thành một cây kim nhỏ bé. Qua đó thể hiện đức tính kiên trì trong cuộc sống. |
8. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. |
Phải biết nhớ ơn người cho trái ngọt, quả lành |
- Câu 1: ý chỉ đám mây có màu vàng như mỡ gà thì chứng tỏ sắp có dông bão
- Câu 2: trong sản xuất, đúng thời điểm là quan trọng nhất sau đó mới đến cày bừa kỹ.
- Câu 3: Khi nhìn thấy đoạn cầu vồng phía trân trời, chứng tỏ trời sắp mưa hoặc có giông bão.
- Câu 4: tôm thì có nhiều vào lúc chiều tối, cá thì có nhiều vào buổi sớm
- Câu 5: con người nên giữ đúng phẩm giá, phẩm chất của mình dù trong bất kì hoàn cảnh nào.
- Câu 6: ý chỉ thà chết một cách vinh quang còn hơn sống một cuộc đời đầy nhục nhã.
- Câu 7: ý chỉ sự kiên trì, bền bỉ sẽ làm lên việc lớn lao.
- Câu 8: nhắc nhở chúng ta phải biết ơn thế hệ đi trước, trân trọng những thành quả mà họ đã để lại.
Các bài tập cùng chuyên đề
Chú ý hình thức các câu tục ngữ trong Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội.
Nhận biết sự khác biệt về đề tài của các câu tục ngữ trong văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội.
Nhận xét về số lượng tiếng vần, nhịp,... của các câu tục ngữ trong văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội.
Nhận biết và chỉ ra tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong các câu tục ngữ Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội.
\Các câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động trong Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội đã phản ánh những kinh nghiệm gì? Những kinh nghiệm ấy có vai trò như thế nào đối với người lao động?
Các câu tục ngữ về con người, xã hội trong Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (1) muốn nhắn gửi mọi người điều gì?
Trong những câu tục ngữ thuộc Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (1), em thích câu nào nhất? Vì sao?
Theo em, các câu tục ngữ thuộc Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (1) có còn hữu ích với cuộc sống ngày nay không? Hãy nêu một câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động và một câu tục ngữ về con người, xã hội mà em thấy vẫn có ích với cuộc sống ngày nay.
Đọc trước văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (2); tìm hiểu thêm về những câu tục ngữ có đề tài và nội dung tương tự.
Đề tài các câu tục ngữ trong Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (2) có gì giống với các câu tục ngữ đã học ở trước?
Có thể chia các câu tục ngữ trong văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (2) làm mấy nhóm? Đó là những nhóm nào?
Những câu tục ngữ trong văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (2) có ý nghĩa gì đối với đời sống thực tiễn của con người?
Theo em, vì sao nói: Tục ngữ là kho tàng trí tuệ của nhân dân?
Theo em, vì sao nói: Tục ngữ là kho tàng trí tuệ của nhân dân?
Hãy nêu một câu tục ngữ mà em thấy có ích đối với cuộc sống của chính mình.
Phương án nào dưới đây là khái niệm của thể loại tục ngữ?
A. Là những câu ca truyền miệng không theo một điệu nhất định, nhằm bộc lộ tình cảm, cảm xúc trữ tình của người xưa
B. Là những câu nói dân gian ngắn gọn, hàm súc, thường có vần điệu, có hình ảnh, nhằm đúc kết kinh nghiệm về thế giới tự nhiên và đời sống con người
C. Là một tổ hợp từ cố định, được sản sinh trong quá trình giao tiếp giữa người với người
D. Là tập hợp các từ ngữ có tính tượng hình, tượng trưng, thường dùng để chỉ các khái niệm, có cái nhìn tổng quát
Việc sử dụng tục ngữ trong giao tiếp có lợi ích ra sao?
A. Giúp cho lời ăn tiếng nói thêm sâu sắc, sinh động, có tính biểu cảm cao
B. Giúp cho lời ăn tiếng nói lôi cuốn hơn, để đưa đẩy, rào đón người nghe
C. Giúp cho lời nói kín đáo, bóng gió, không cho người nghe hiểu rõ ngay ý của người nói
D. Giúp cho lời nói nhẹ nhàng, bay bổng, nhằm diễn tả thế giới tâm tình của người nói
Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội bao gồm những đối tượng nào?
A. Là các quy luật của tự nhiên
B. Là quá trình lao động, sinh hoạt và sản xuất của con người
C. Là con người với các mối quan hệ và những phẩm chất, lối sống cần phải có
D. Tất cả các đối tượng trên
Tục ngữ về thiên nhiên, lao động có ý nghĩa gì?
A. Là bài học dân gian để giúp người dân lao động suy đoán được cuộc sống và tương lai của chính mình
B. Là bài học dân gian để giúp người dân lao động nâng cao tinh thần lạc quan, yêu đời trong lao động, sản xuất
C. Là bài học dân gian về khí tượng để giúp người dân lao động chủ động dự đoán thời tiết và nâng cao năng suất lao động
D. Tất cả phương án trên
Câu nào sau đây không phải là tục ngữ?
A. Thương người như thể thương thân
B. Tấc đất tấc vàng
C. Một mặt người bằng mười mặt của
D. Đẹp như tiên
Các câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động đã phản ánh những kinh nghiệm gì? Những kinh nghiệm ấy có vai trò như thế nào đối với người lao động?
Các câu tục ngữ về con người, xã hội muốn nhắn gửi mọi người điều gì?
Theo em, các câu tục ngữ trong Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội có còn hữu ích với cuộc sống ngày nay không? Hãy nêu một câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động và một câu tục ngữ về con người, xã hội mà em thấy vẫn có ích với cuộc sống ngày nay.
Ý nào sau đây phản ánh đúng nghĩa của câu tục ngữ Nhất thì, nhì thục?
A. Kinh nghiệm trồng trọt: để đạt năng suất cao thì phải ưu tiên thứ nhất là cần cù, thứ nhì là chịu khó chăm sóc cho đất tơi xốp, màu mỡ
B. Kinh nghiệm trồng trọt: để đạt năng suất cao thì ưu tiên hàng đầu là đúng thời vụ, sau đó cần cày bừa kĩ để làm cho đất tơi xốp, màu mỡ
C. Người nông dân luôn mong đợi thời gian thu hoạch và mùa vụ được năng suất cao để trang trải cho cuộc sống
D. Tất cả các phương án trên
Câu tục ngữ Tôm đi chạng vạng cá đi rạng đông truyền đạt kinh nghiệm gì?
A. Kinh nghiệm về hiện tượng thiên nhiên, thời tiết tối, sáng
B. Kinh nghiệm trồng trọt: để đạt năng suất cao thì ưu tiên hàng đầu là đúng thời vụ, sau đó cần cày bừa kĩ để làm cho đất tơi, xốp, màu mỡ
C. Người nông dân luôn mong đợi thời gian thu hoạch và mùa vụ được năng suất cap để trang trải cho cuộc sống
D. Tất cả các phương án trên
Câu tục ngữ Đói cho sạch, rách cho thơm nhằm răng dạy điều gì?
A. Dù đói rách, cùng khổ hay gặp khó khăn, vất vả cũng phải biết gìn giữ nhân cách và phẩm chất tốt đẹp
B. Dù đói rách, cùng khổ hay gặp khó khăn, vất vả nhưng vẫn lạc quan yêu đời, không cần phải bận tâm, lo nghĩ nhiều
C. Dù đói rách, cùng khổ hay gặp khó khăn, vất vả nhưng cuối cùng phải tắm rửa cho cơ thể thơm tho mỗi ngày
D. Tất cả các phương án trên
Ý nào dưới đây không phải nghĩa của câu tục ngữ Chết trong hơn sống đục?
A. Chết vì lí tưởng cao đẹp, chết vì lí tưởng vĩ đại
B. Không chịu sống một cách nhục nhã, hèn hạ
C. Lối sống cao đẹp, vĩ đại của con người
D. Muốn chết ở nơi cao sang, không chịu cuộc sống nghèo hèn
Biện pháp tu từ nào dưới đây được sử dụng trong câu tục ngữ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây?
A. So sánh
B. Ẩn dụ
C. Chơi chữ
D. Nhân hóa