Quan sát quá trình chế biến thực phẩm ở gia đình em và đánh giá ý thức thực hiện an toàn vệ sinh thực phẩm theo mẫu sau.
Vận dụng kiến thức đã học và kiến thức thực tế để trả lời câu hỏi.
TT |
Tình huống |
An toàn |
Giải thích |
Đề xuất giải pháp |
|
Có |
Không |
||||
1 |
Dùng thớt bị nứt, bị mốc để cắt, thái thực phẩm. |
Không |
Thớt bị nứt, bị mốc có thể chứa vi khuẩn và nấm mốc gây hại cho thực phẩm. Khi sử dụng thớt này, vi khuẩn và nấm mốc có thể bám vào thực phẩm và gây ra nguy cơ nhiễm bệnh. |
Thay thớt mới khi thớt cũ bị hỏng hoặc mốc. Đảm bảo vệ sinh thớt sau mỗi lần sử dụng bằng cách rửa sạch bằng nước ấm và xà phòng. |
|
2 |
Dùng chung thớt để cắt thái thực phẩm sống và chín |
Không |
Vi khuẩn từ thực phẩm sống có thể lan sang thực phẩm chín thông qua thớt, gây ra nguy cơ nhiễm bệnh. Sử dụng cùng một thớt cho cả thực phẩm sống và chín có thể dẫn đến ô nhiễm chéo giữa các loại thực phẩm. |
Sử dụng các thớt riêng biệt cho thực phẩm sống và chín để tránh ô nhiễm chéo. Rửa sạch thớt sau mỗi lần sử dụng. |
|
3 |
Rửa rau sống không kĩ |
Không |
Rau sống có thể chứa bụi, bẩn và vi khuẩn. Nếu không rửa kĩ, vi khuẩn có thể lưu lại trên rau và gây nguy cơ nhiễm bệnh khi tiêu thụ. |
Rửa rau sống với nước chảy, sử dụng bàn chải rau hoặc tay để cọ sạch. Làm sạch rau trước khi sử dụng để loại bỏ bụi, bẩn và vi khuẩn. |
|
4 |
Rửa hạt bị mốc rồi nấu ăn |
Không |
Hạt bị mốc có thể chứa độc tố từ nấm mốc, gây hại cho sức khỏe. Khi nấu ăn, độc tố có thể vẫn tồn tại trong thức ăn và gây ra nguy cơ nhiễm độc. |
Loại bỏ hạt bị mốc, không sử dụng cho việc nấu ăn. Kiểm tra hạt trước khi sử dụng để đảm bảo chúng không bị nấm mốc. |
|
5 |
Ăn đậu, đỗ chưa nấu chín kĩ |
Không |
Đậu, đỗ chưa nấu chín kĩ có thể chứa các hợp chất độc hại như lectin và phytic acid. Ăn chúng có thể gây ra vấn đề tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng không hiệu quả. |
Nấu chín đậu, đỗ trước khi tiêu thụ để tiêu diệt các hợp chất độc hại. Sử dụng nước sôi để nấu đậu, đỗ để đảm bảo chúng được nấu chín đều. |
|
6 |
Dùng chung khăn lau tay cho nhiều người |
Không |
Khăn lau tay chứa vi khuẩn từ tay người sử dụng. Nếu dùng chung, vi khuẩn có thể lây lan từ người này sang người khác, gây ra nguy cơ lây nhiễm. |
Sử dụng khăn lau tay cá nhân cho mỗi người hoặc sử dụng khăn giấy để lau tay. Rửa khăn lau tay thường xuyên để loại bỏ vi khuẩn. |
|
7 |
Ăn nhiều thức ăn bán sẵn ở vỉa hè |
Không |
Thức ăn bán sẵn ở vỉa hè thường không được bảo quản và chế biến trong điều kiện vệ sinh, dễ bị ô nhiễm vi khuẩn và gây ra nguy cơ nhiễm bệnh. |
Tăng cường ý thức về vệ sinh thực phẩm và lựa chọn nơi mua thức ăn uy tín và đáng tin cậy. Tự chế biến thực phẩm tại nhà để đảm bảo an toàn vệ sinh. |
|
8 |
Ăn nhiều thực phẩm chiên |
Không |
Thực phẩm chiên có thể chứa lượng dầu và chất béo cao, gây ra nguy cơ tăng cân, tăng cholesterol máu và các vấn đề sức khỏe khác nếu ăn quá nhiều. |
Giảm lượng thực phẩm chiên trong khẩu phần ăn hàng ngày và thay thế bằng các phương pháp chế biến khác như hấp, luộc, nướng. |
|
9 |
Diệt chuột, gián bằng bả, thuốc hóa học |
Không |
Sử dụng bả hoặc thuốc hóa học để diệt chuột, gián có thể gây ra ô nhiễm cho môi trường và thực phẩm. Ngoài ra, việc tiếp xúc trực tiếp với bả hoặc thuốc hóa học có thể gây ra nguy cơ độc hại cho sức khỏe. |
Sử dụng các phương pháp diệt côn trùng và gặm nhấm an toàn hơn như dùng bẫy, lưới, hoặc hóa chất an toàn được phê duyệt. |
|
10 |
Đeo trang sức, để móng tay dài khi sơ chế thực phẩm và nấu ăn |
Không |
Trang sức và móng tay dài có thể chứa vi khuẩn và bụi bẩn, gây ô nhiễm cho thực phẩm. Ngoài ra, có thể dễ dàng làm trầy xước hoặc văng vào thực phẩm trong quá trình chế biến. |
Tháo trang sức và cắt ngắn móng tay trước khi tiến hành sơ chế thực phẩm và nấu ăn để tránh ô nhiễm thực phẩm. |
Các bài tập cùng chuyên đề
Quan sát Hình 4.1 và cho biết, người lao động đang sử dụng những trang bị bảo hộ gì trong quá trình chế biến thực phẩm?
Quan sát Hình 4.2 về các dụng cụ, thiết bị nhà bếp dưới đây, hãy sắp xếp các dụng cụ, thiết bị đó vào từng nhóm theo chức năng trong quá trình sử dụng.
Kể tên một số dụng cụ, thiết bị nhà bếp mà gia đình em đang sử dụng và các lưu ý trong quá trình sử dụng, bảo quản các dụng cụ, thiết bị đó để đảm bảo an toàn lao động.
Tìm hiểu thông tin từ Internet, sách, báo,... và cho biết, người trực tiếp sản xuất thực phẩm tại các nhà hàng, khách sạn, ... cần được trang bị bảo hộ như thế nào để đảm bảo an toàn lao động? Vai trò của mỗi trang bị đó là gì?
Hãy quan sát hình dưới đây và cho biết, để đảm bảo an toàn lao động, người chế biến thực phẩm đã sử dụng những dụng cụ gì và sử dụng để tránh nguy cơ mất an toàn nào.
Hãy đánh giá việc đảm bảo an toàn lao động trong chế biến thực phẩm tại gia đình mình. Có thể đánh giá dựa trên các tiêu chỉ như Bảng 4.2
Kể tên một số tác nhân gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm thường gặp.
1. Quan sát Hình 4.7 và cho biết, trường hợp nào tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.
2. Hãy kể tên một vài trường hợp mất an toàn vệ sinh thực phẩm gây ra hậu quả nghiêm trọng mà em biết.
Bằng hiểu biết của bản thân, em hãy mô tả sáu bước rửa tay theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Hãy đánh giá việc đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong chế biến thực phẩm tại gia đình mình. Có thể đánh giá dựa trên các tiêu chí như Bảng 4.3
Vì sao cần đảm bảo an toàn lao động và an toàn vệ sinh thực phẩm trong chế biến thực phẩm?
Từ thực tế tại gia đình và địa phương, kết hợp với kiến thức đã học, hãy đề xuất phương án giúp đảm bảo an toàn lao động và an toàn vệ sinh thực phẩm trong chế biến thực phẩm.
Ngành đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm là ngành chuyên nghiên cứu, xử lý chế biến, bảo quản và lưu trữ các loại thực phẩm. Công việc chính của ngành đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm là kiểm soát quá trình sản xuất và chất lượng thực phẩm; kiểm tra, phân tích, đánh giá chất lượng thực phẩm; xác định mối nguy trong an toàn vệ sinh thực phẩm; xây dựng hệ thống quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm. Những người làm ngành đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm có thể làm việc tại các công ty chế biến thực phẩm, siêu thị khu công nghiệp, nhà hàng, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, ... Dựa vào thông tin trên, hãy tìm hiểu rồi cho biết sự phù hợp của bản thân mình với ngành nghệ này và nêu lí do.
Nêu những yếu tố chưa đảm bảo an toàn lao động trong chế biến thực phẩm ở Hình 5.1.
1. Mùa đông, thời tiết lạnh, bạn A mang bếp than tổ ong vào trong nhà để nấu ăn và đóng kín các cửa. Em hãy chỉ ra cho bạn A yếu tố nguy hiểm của việc làm đó.
2. Vừa chiên thực phẩm xong, bạn B định đổ luôn dầu, mỡ nóng vào ống xả bồn rửa bát rồi xả nước. Em hãy giải thích cho bạn ấy những nguy hiểm có thể xảy ra.
Trong các hướng dẫn phòng ngừa yếu tố nguy hiểm do tác động cơ học, khi làm bếp ở nhà, em đã thực hiện được những điều nào?
1. Khi có sự cố chập điện trong bếp, việc đầu tiên em cần làm là gì?
2. Nêu thêm một số biện pháp khác phòng ngừa nguy hiểm về điện giật, chập điện trong bếp.
1. Quan sát căn bếp ở gia đình em và liệt kê có những vật dụng dễ cháy nổ nào chưa được thực hiện biện pháp phòng ngừa.
2. Trong các hướng dẫn phòng ngừa yếu tố nguy hiểm khi chế biến thực phẩm trong không gian hẹp, em đã thực hiện được những điều nào?
Đánh giá ý thức thực hiện an toàn lao động trong chế biến thực phẩm ở gia đình em theo mẫu sau:
Yếu tố nào chưa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong Hình 6.1. Giải thích.
Rau, quả sát ngày thu hoạch vẫn được bón phân hữu cơ và tưới nước từ mương có chứa những mỗi nguy sinh học nảo? Nều rõ nguồn gốc của chúng.
Thực phẩm có thể nhiễm hóa chất hoặc sinh ra chất độc trong quá trình chế biến gây hại cho người sử dụng không? Các chất đó có thể xuất phát từ đâu?
Quá trình phơi thóc hoặc hạt trên đường hay trong sân có thể bị nhiễm các dị vật nào?
Em và những người trong gia đình mình đã thực hiện được bao nhiêu điều theo hướng dẫn ở trên?
Người bị tiêu chảy, sốt virus có nên nấu ăn cho những người khác không? Giải thích.
1. Cần lưu ý gì trong lựa chọn, bảo quản và chế biến thực phẩm để tránh những mối nguy hóa học?
2. Nhiều học sinh rất thích ăn đồ ăn vặt ngoài đường, hãy quan sát một số quán ăn ven đường và kể các mối nguy có thể nhận diện được.
Để hạn chế nhiễm chất độc hóa học sinh ra trong quá trình chế biến (rang, nướng, chiên) ở nhiệt độ cao, em cần thay đổi cách chế biến thực phẩm trong gia đình như thể nào?