Dựa vào nội dung văn bản Sự sống và cái chết, vẽ sơ đồ mô tả quá trình phát triển của sự sống trên Trái Đất.
- Đọc kĩ văn bản Sự sống và cái chết.
- Dựa vào nội dung từng đoạn, sự liên kết thông tin giữa các đoạn để vẽ sơ đồ mô tả quá trình phát triển của sự sống trên Trái Đất.
Cách 1
Sơ đồ mô tả quá trình phát triển sự sống trên Trái Đất:
- Những thông tin chính trong văn bản: lịch sử sự sống diễn ra theo 2 hướng; sự hiện diện của các loài sinh vật trên Trái Đất vào 3 tỉ năm trước và 140 triệu năm trước; các sinh vật đơn bào, đa bào đã xuất hiện trên Trái Đất; một số loài sinh vật đã tuyệt chủng; các loài tiến hóa và hoàn thiện để sinh tồn; sự khác nhau giữa sinh vật và vật vô sinh.
- Tác giả sắp xếp các thông tin theo trật tự:
+ Khái quát về lịch sử sự sống trên Trái Đất.
+ Sự sống trên Trái Đất cách đây 3 tỉ năm và 140 triệu năm thông qua sự có mặt của các sinh vật.
+ Sự ra đời và tuyệt chủng của một số sinh vật.
+ Tìm ra nguyên nhân vì sao các loài tiến hóa và tự hoàn thiện.
Cách 3* Tóm tắt những thông tin chính trong văn bản:
- Lịch sử sự sống trên Trái Đất diễn ra đồng thời theo hai hướng dọc và ngang.
- Theo thời gian, các sinh vật ngày càng tiến hóa nhiều và đa dạng.
- Sự xuất hiện của các dạng động vật mới có khả năng thích nghi hơn không nhất thiết đồng nghĩa với sự đào thải các dạng kém tiến hóa hơn nhưng một loài nào đó được sinh ra không có nghĩa sẽ tồn tại mãi mãi.
* Cách tác giả sắp xếp, tổ chức các thông tin đó: tác giả đi từ khái quát, giới thiệu về các sinh vật, sau đó đi theo chiều dài của lịch sử để thấy được sự tiến hóa của sinh vật và nêu lí do các loài sinh vật cần phải tiến hóa. Từ đó, ông mở rộng vấn đề ra sự sống và cái chết của sự sống trên Trái Đất cũng như đưa cho người đọc thêm nhiều thông tin bổ ích.
Các bài tập cùng chuyên đề
Khi quan sát những biểu hiện cụ thể của sự sống trên Trái Đất, điều gì đã khiến bạn suy nghĩ, băn khoăn hoặc tò mò?
Dự đoán nội dung cụ thể sẽ được triển khai trong bài viết qua nhan đề và đoạn 1 văn bản Sự sống và cái chết
Việc tác giả tưởng tượng ra một chuyến “du hành” ngược thời gian trong văn bản Sự sống và cái chết có ý nghĩa gì?
Chú ý các thuật ngữ chuyên ngành sinh học được sử dụng trong đoạn 3, 4 văn bản Sự sống và cái chết và tác dụng của chúng.
Trong văn bản Sự sống và cái chết, sự khác nhau giữa các vật vô sinh và các sinh vật là gì?
Văn bản Sự sống và cái chết viết về đề tài gì? Từ việc liên hệ tới những văn bản khác cùng đề cập đề tài này mà bạn đã đọc, hãy cho biết góc độ tiếp cận vấn đề riêng của tác giả?
Tóm tắt những thông tin chính trong văn bản Sự sống và cái chết và chỉ ra cách tác giả sắp xếp, tổ chức các thông tin đó.
Văn bản Sự sống và cái chết đưa lại cho bạn hiểu biết gì về mối quan hệ giữa “đấu tranh sinh tồn” và “tiến hóa”, giữa “sự sống” và “cái chết”.
Ngoài việc biết thêm các thông tin khoa học về Trái Đất, bạn còn nhận được những thông điệp gì từ văn bản Sự sống và cái chết? Trình bày suy nghĩ của bạn về những thông điệp đó.
Những đặc trưng của loại văn bản thông tin đã được thể hiện như thế nào trong văn bản Sự sống và cái chết? Các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận đã được phối hợp sử dụng như thế nào và tạo được hiệu quả ra sao?
Có thể đổi nhan đề văn bản thành Sự sống và cái chết của các loài sinh vật trên Trái Đất được không? Vì sao?
Vấn đề tác giả đặt ra trong văn bản Sự sống và cái chết đã tác động như thế nào đến nhận thức của bạn về cuộc sống?
Thu thập thông tin về một loài sinh vật mà bạn muốn tìm hiểu. Trình bày thông tin đó bằng một đoạn văn (khoảng 150 chữ)
Xác định câu chủ đề và thông tin chính được trình bày trong đoạn trích Sự sống và cái chết
Thông tin chính này được triển khai cụ thể thành các ý phụ và chi tiết nào trong văn bản Sự sống và cái chết?
Các số liệu được nhắc tới trong đoạn trích Sự sống và cái chết có tác dụng gì?
“Cái chết cho phép sự sống tiến lên. Nó là một phần không thể tách rời của sự sống.”. Những thông tin trích trong Sự sống và cái chết gợi cho bạn suy nghĩ gì?
