Qua ba câu hỏi trong ba khổ thơ Đây thôn Vĩ Dạ, hãy nêu nhận xét của em về cách cấu tứ của bài thơ.
Đọc kĩ khổ 1, 2, 3 tìm ra những câu hỏi trong các khổ thơ từ đó rút ra được cách sắp xếp của tác giả.
Cách 1
- Ở khổ thơ 1: Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
+ Câu hỏi này không chỉ là một lời chào mời mà nó còn như một lời trách móc nhẹ nhàng của cô gái Thôn Vĩ.
- Ở khổ thơ 2: Thuyền ai đậu bến sông trăng đó/ Có chở trăng về kịp tối nay?
+ Thuyền ai là một câu hỏi không rõ ràng, ai ở đây có thể là một thiếu nữ. Thuyền và bến đò cùng bờ sông và ánh trăng đã tạo nên khung cảnh hết sức lãng mạn và đẹp đẽ.
- Ở khổ thơ 3: Ai biết tình ai có đậm đà?
+ Lời thơ như nhắc nhở, không phải bộc lộ một sự tuyệt vọng hay hy vọng, đó chỉ là sự thất vọng. Sự thất vọng của một trái tim khao khát yêu thương mà không bao giờ và mãi mãi không có tình yêu trọn vẹn.
→ Nếu ở khổ 1 khổ 2 là những câu hỏi tu từ mang sự bí ẩn, gây tò mò một chút trách móc nhưng kết lại bài thơ bằng câu thơ cuối là câu hỏi tu từ bộc lộ rõ sự thất vọng khi tình yêu không trọn vẹn.
- Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
+ Câu hỏi này không chỉ là một lời chào mời mà nó còn như một lời trách móc nhẹ nhàng của cô gái Thôn Vĩ.
- Thuyền ai đậu bến sông trăng đó/ Có chở trăng về kịp tối nay?
+ Thuyền ai là một câu hỏi không rõ ràng, ai ở đây có thể là một thiếu nữ. Thuyền và bến đò cùng bờ sông và ánh trăng đã tạo nên khung cảnh hết sức lãng mạn và đẹp đẽ.
- Ai biết tình ai có đậm đà?
+ Lời thơ như nhắc nhở, không phải bộc lộ một sự tuyệt vọng hay hy vọng, đó chỉ là sự thất vọng về một tình yêu không trọn vẹn.
→ Nếu ở khổ 1 khổ 2 là những câu hỏi tu từ mang sự bí ẩn, gây tò mò một chút trách móc nhưng kết lại bài thơ bằng câu thơ cuối là câu hỏi tu từ bộc lộ rõ sự thất vọng khi tình yêu không trọn vẹn.
Cách 3Ở ba khổ thơ, mỗi khổ thơ lại có một câu hỏi khác nhau:
- Ở khổ thơ 1: Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Câu hỏi này không chỉ là một lời chào mời mà nó còn như một lời trách móc nhẹ nhàng của cô gái Thôn Vĩ. Lý do về chơi thôn Vĩ không chỉ có thiên nhiên đẹp, tràn ngập sức sống cùng màu sắc mà nó còn có một cô gái với “gương mặt chữ điền” lấp ló sau “lá trúc che ngang”. Một nét đẹp thần bí mà cũng rất duyên dáng, gây tò mò cho người đọc.
- Ở khổ thơ 2: Thuyền ai đậu bến sông trăng đó/ Có chở trăng về kịp tối nay?
Hai câu thơ này gợi nhớ đến câu ca dao: “Thuyền ơi có nhớ bến chăng, Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền” gợi lên một mối tình thương nhớ, đợi chờ trong mơ hồ. Thuyền ai là một câu hỏi không rõ ràng, ai ở đây có thể là một thiếu nữ. Thuyền và bến đò cùng bờ sông và ánh trăng đã tạo nên khung cảnh hết sức lãng mạn và đẹp đẽ.
- Ở khổ thơ 3: Ai biết tình ai có đậm đà?
Trong toàn bộ bài thơ có tất cả 4 từ “ai” lặp lại và cùng xuất hiện trong các câu hỏi tu từ, không chỉ góp phần tạo nên âm điệu cho câu thơ mà còn tạo cảm giác tò mò không biết ai ở đây là người nào.
Các bài tập cùng chuyên đề
Đọc trước bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ và tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Hàn Mặc Tử.
Tìm hiểu cảnh vật, con người xứ Huế và hoàn cảnh ra đời của bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
Chú ý hình ảnh so sánh “xanh như ngọc” ở dòng thơ số 3 trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
Chú ý về tính nghịch lý khác thường trong quan hệ của “gió” và “mây” trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
Từ “ở đây” trong dòng thơ số 11 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ chỉ không gian nào?
Bức tranh thôn Vĩ (khổ 1) có đặc điểm gì? Bức tranh đó được nhìn từ con mắt của ai? Qua đó, ta thấy được tâm trạng gì của nhân vật trữ tình?
Bức tranh thiên nhiên ở khổ 2 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ có điểm nào khác với khổ 1? Sự khác biệt đó cho biết điều gì về tâm trạng, tình cảm của nhân vật trữ tình?
Trong bài Nhớ thương, Hàn Mặc Tử khắc hoạ tâm trạng của người cung nữ thông qua hình ảnh đối lập giữa “ngoài kia” và “trong đây”.
Ngoài kia xuân đã thắm duyên chưa
Trời ở trong đây chẳng có mùa
Không có niềm trăng và ý nhạc
Có người cung nữ nhớ thương vua
Theo em, sự đối lập không gian được thể hiện thế nào trong Đây thôn Vĩ Dạ? Ý nghĩa của sự đối lập này là gì?
Nêu nhận xét của em về tác dụng của một yếu tố tượng trưng trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
Sự day dứt về thân phận như bị bỏ rơi, bị quên lãng của chủ thể trữ tình trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ gợi cho em cảm xúc gì? Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng) trình bày cảm xúc đó.
Theo em, câu hỏi “Sao anh không về chơi thôn Vĩ” trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ là lời của ai?
Em hiểu thế nào về hình ảnh “mặt chữ điền” trong câu thơ trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ: “Lá trúc che ngang mặt chữ điền” ?
Câu 3 (trang 14, SBT Ngữ Văn 11, tập hai):
Bức tranh thiên nhiên ở khổ 2 có điểm nào khác so với khổ 1? Sự khác biệt cho biết điều gì về tâm trạng, tình cảm của nhân vật trữ tình?
Qua ba câu hỏi trong ba khổ thơ, hãy nêu nhận xét của em về cách cấu tứ của bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
Trong bài Nhớ thương, Hàn Mặc Tử khắc họa tâm trạng của người cung nữ thông qua hình ảnh đối lập giữa “ngoài kia” và “trong đây”:
Ngoài kia xuân đã thắm duyên chưa
Trời ở trong đây chẳng có mùa
Không có niềm trăng và ý nhạc
Có người cung nữ nhớ thương vua
Theo em, sự đối lập không gian được thể hiện thế nào trong Đây thôn Vĩ Dạ ? Ý nghĩa của sự đối lập này là gì?
Theo em, hình ảnh “khách đường xa” trong khổ kết của bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ là hình ảnh của ai?