Tóm tắt nội dung câu chuyện được kể và chỉ ra đặc điểm cách xây dựng cốt truyện trong Hai đứa trẻ.
Đọc kĩ văn bản
Cách 1
- Tóm tắt:
Liên và An là hai chị em được mẹ giao cho trông coi một cửa hàng tạp hóa nhỏ tại một Phố huyện nghèo. Trước đây gia đình Liên và an sống ở Hà Nội, do cha bị mất việc nên cả nhà phải chuyển về sống ở phố huyện nghèo. Mẹ của Liên làm nghề hàng xáo, hàng ngày Liên quan sát những gì xảy ra xung quanh. Liên thấy những đứa trẻ nhà nghèo bên chợ đi nhặt nhạnh những thứ có thể dùng được do người đi chợ bỏ lại. Liên đã chứng kiến cuộc sống vất vả, nghèo túng của mẹ con chị Tí, của gia đình bác Xẩm, của bà cụ Thi, của bác phở Siêu và cũng như nhiều người dân lam lũ tại Phố huyện. Hai chị em Liên và An vừa bán hàng vừa trông chờ chuyến tàu đêm từ Hà Nội về ầm ầm lăn bánh qua phố huyện rồi khuất dần, im tiếng trong trời đêm. Và khi chuyến tàu đã qua, hai chị em Liên đi vào giấc ngủ yên tĩnh, cũng yên tĩnh như đêm ở trong phố tịch mịch và đầy bóng tối.
- Về cốt truyện: truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam là truyện không có cốt truyện. Bởi lẽ, cốt truyện chỉ là cảnh một buổi chiều tối ở một phố huyện nghèo nàn, tăm tối, với tiếng trống thu không, cảnh chợ chiều hiu hắt, với một chõng hàng nước, một gánh hàng phở, một gia đình bác xẩm ê a, một bà già điên uống rượu cười sằng sặc và hai chị em cô hàng xén Liên, An cố thức chờ chuyến tàu đêm đi qua... Truyện không có tình huống gây cấn, éo le cũng không có mâu thuẫn xung đột, biến cố nó chỉ là diễn biến theo thời gian.
Cách 2- Tóm tắt:
Truyện ngắn Hai đứa trẻ là văn bản kể về hai nhân vật Liên và An cùng những người dân trong một phố huyện nghèo. Liên và An đã từng có một cuộc sống đầy đủ vui vẻ ở Hà Nội. Do bố mất việc, gia đình sa sút, hai đứa trẻ phải về sống nơi phố huyện - một cuộc sống nghèo khổ, đơn điệu. Hai chị em được mẹ giao cho trông cửa hàng tạp hóa nhỏ bên bến tàu của huyện. Trong một buổi chiều tà, Liên cảm thấy nơi đây buồn tẻ, chị ngắm nhìn những đứa trẻ con đi nhặt nhạnh những đồ thừa. Nhìn cuộc sống tàn lụi của chị Tí, bác Siêu, vợ chồng bác Xẩm xung quanh. Thế nhưng chừng ấy người sống trong bóng tối vẫn hy vọng cái gì đó tươi sáng hơn. Mong ước ấy vẫn được thể hiện qua sự mong đợi chuyến tàu đêm chạy qua phố huyện của cả hai chị em và những người buôn bán về đêm. Nhưng chỉ thoáng qua đó, đoàn tàu rầm rộ đi tới, chẳng được bao lâu lại vụt qua và chỉ còn lại đêm khuya - đêm ở trong phố, tịch mịch và đầy bóng tối.
- Đặc điểm về cách xây dựng cốt truyện: truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam là truyện không có cốt truyện Hai đứa trẻ đúng là rất tiêu biểu cho loại “truyện không có truyện”. Bởi lẽ, cốt truyện chỉ là cảnh một buổi chiều tối ở một phố huyện nghèo nàn, tăm tối, với tiếng trống thu không, cảnh chợ chiều hiu hắt, với một chõng hàng nước, một gánh hàng phở, một gia đình bác xẩm ê a, một bà già điên uống rượu cười sằng sặc và hai chị em cô hàng xén Liên, An cố thức chờ chuyên tàu đêm đi qua... Chỉ có vậy thôi, chẳng có tình huống gây cấn, éo le cũng không có mâu thuẫn xung đột, truyện không có xung đột, không có biến cố nó chỉ là diễn biến thời gian.
Cách 3* Tóm tắt:
Hai chị em Liên và An sống ở một phố huyện nghèo. Buổi chiều tối, hai chị em dọn hàng tạp hóa và ngóng ra sân ga chờ đợi đoàn tàu đi qua. Khi đoàn tàu đến, hai chị em say mê nhìn ngắm những toa đèn rực rỡ. Sau khi đoàn tàu đi qua, hai chị em lại lang thang trên phố và trò chuyện về cuộc sống của mình. Hai chị em nhớ về Hà Nội và khao khát được thoát khỏi cuộc sống tẻ nhạt, buồn chán nơi đây. Hai chị em trở về nhà khi màn đêm đã buông xuống. Nỗi buồn và sự bế tắc vẫn còn đó, nhưng hai chị em vẫn hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn.
* Đặc điểm cách xây dựng cốt truyện trong Hai đứa trẻ:
-Cốt truyện đơn giản, không có nhiều tình tiết:
+Câu chuyện xoay quanh cuộc sống của hai chị em Liên và An trong một ngày.
+Các sự kiện diễn ra theo trình tự thời gian.
-Sử dụng nhiều chi tiết miêu tả:
+Tác giả miêu tả khung cảnh thiên nhiên, phố huyện và tâm trạng nhân vật một cách tỉ mỉ.
+Các chi tiết miêu tả tạo nên bầu không khí buồn bã, tẻ nhạt của câu chuyện.
-Sử dụng điểm nhìn của nhân vật "tôi":
+Câu chuyện được kể qua lời của nhân vật "tôi" - một người khách trọ.
+Điểm nhìn này giúp cho người đọc hiểu rõ hơn tâm trạng và cảm xúc của hai chị em Liên.
-Kết thúc mở:
+Câu chuyện không có kết thúc rõ ràng.
+Người đọc tự suy ngẫm về số phận của hai chị em Liên và tương lai của họ.
Các bài tập cùng chuyên đề
Thạch Lam sinh ra tại:
Thuở nhỏ, Thạch Lam sống ở đâu?
Đáp án nào dưới đây nhận định đúng về con người Thạch Lam?
Thạch Lam xuất thân trong gia đình như thế nào?
Thạch Lam là thành viên của nhóm văn học nào sau đây?
Thạch Lam thành công nhất với thể loại văn học nào?
Truyện ngắn của Thạch Lam thường có đặc điểm gì?
Tích vào phong cách nghệ thuật của Thạch Lam:
Tích vào đáp án không phải sáng tác của Thạch Lam?
Theo Thạch Lam, văn chương là:
Khi miêu tả khung cảnh phố huyện lúc về đêm, Thạch Lam sử dụng thủ pháp ngệ thuật đặc sắc nào?
Khi chờ đợi một điều gì đó quan trọng với bản thân, bạn thường có tâm trạng, cảm xúc như thế nào? Hãy chia sẻ điều đó với các bạn trong lớp
Chú ý những từ ngữ, hình ảnh được dùng để miêu tả cảnh hoàng hôn trong phần văn bản này.
Chi tiết này cho thấy việc buôn bán của người dân phố huyện như thế nào?
Qua chi tiết này, bạn hiểu thêm điều gì về nhân vật Liên?
Bầu trời đêm và không gian phố huyện trong đoạn này được miêu tả qua điểm nhìn của ai?
Chú ý tâm trạng và cảm xúc của chị em Liên trong lúc đoàn tàu đến.
Bức tranh phố huyện đã được tác giả miêu tả theo trình tự nào và có đặc điểm gì? Làm rõ ý nghĩa của việc miêu tả bức tranh ấy trong văn bản.
Xác định ngôi kể, điểm nhìn trong văn bản và cho biết tác dụng của ngôi kể, điểm nhìn ấy trong việc khắc hoạ nhân vật, thể hiện chủ đề, cảm hứng của tác phẩm.
Nêu và phân tích ý nghĩa:
a. Một số câu văn, đoạn văn sử dụng kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm.
b. Một số hình ảnh, chi tiết xuất hiện nhiều lần trong văn bản.
Theo bạn, truyện Hai đứa trẻ của Thạch Lam được viết theo phong cách sáng tác nào? Dựa vào đâu để bạn khẳng định như vậy?
Một tác phẩm văn học có giá trị thẩm mĩ và nhân văn thường đánh thức ở người đọc ít nhất một điều gì đó sâu xa, tốt đẹp trong tư tưởng, tình cảm. Đối với bạn, Hai đứa trẻ có khả năng đánh thức như vậy không? Vì sao?
Tìm hiểu thêm về các tác giả sáng tác theo phong cách lãng mạn, phong cách hiện thực trong văn học Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945 và hoàn tất bảng sau bằng cách đánh dấu xác định phong cách sáng tác của tác phẩm, tác giả trong văn bản (làm vào vở) và lí giải:
Tên tác giả |
Tên tác phẩm |
Phong cách lãng mạn |
Phong cách hiện thực |
Thạch Lam |
Dưới bóng hoàng lan, Nắng trong vườn,… |
|
|
Vũ Trọng Phụng |
Số đỏ, Giông tố,... |
||
Nam Cao |
Lão Hạc, Chí Phèo,... |
Thạch Lam tên thật là :
Phong cách nghệ thuật tạo nên sự đặc sắc trong truyện ngắn của Thạch Lam là:
Dòng nào sau đây nhận định không chính xác về Thạch Lam
Phong cách của Thạch Lam nghiêng về:
Thạch Lam là cây bút chủ chốt của báo nào?
Trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ”, tác giả đã nhắc nhiều lần cái vầng sáng toả ra từ ánh đèn nhỏ của gánh nước nhà chị Tí. Nó có ý nghĩa gì?
Những con người nghèo nơi phố huyện được tác giả nhắc đến trong đoạn 1 là: