Chú ý ngôn ngữ đối thoại giữa ông lão và cậu bé.
Đọc kĩ văn bản, tìm ra chi tiết đối thoại giữa cậu bé và ông lão, chú ý ngôn ngữ được họ sử dụng khi đối thoại.
Đặc điểm ngôn ngữ đối thoại giữa ông lão và cậu bé trong đoạn trích “Trở về” của tiểu thuyết “Ông già và biển cả”:
-Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị:
+ Cả ông lão và cậu bé đều sử dụng ngôn ngữ đời thường, giản dị, phù hợp với hoàn cảnh và trình độ của mỗi người.
+ Ông lão nói chuyện với cậu bé bằng giọng điệu gần gũi, thân mật như một người ông với đứa cháu.
+ Cậu bé cũng thể hiện sự quan tâm, lo lắng cho ông lão qua cách xưng hô và lời nói.
-Ngôn ngữ giàu cảm xúc:
+ Mặc dù ngôn ngữ giản dị, nhưng cuộc đối thoại giữa ông lão và cậu bé lại chứa đựng nhiều cảm xúc.
+ Ông lão thể hiện sự kiêu hãnh khi kể về chiến thắng của mình với con cá kiếm, nhưng cũng có chút buồn bã vì không ai tin lời ông.
+ Cậu bé thể hiện sự ngưỡng mộ, khâm phục ông lão và lòng tin vào những câu chuyện của ông.
-Ngôn ngữ mang tính biểu tượng:
+ Một số chi tiết trong cuộc đối thoại mang tính biểu tượng, góp phần thể hiện thông điệp của tác phẩm.
Ví dụ, việc ông lão tặng cho cậu bé con cá marlin tượng trưng cho sự truyền lại kinh nghiệm, kiến thức và niềm đam mê cho thế hệ trẻ.
+ Ngôn ngữ tạo cảm giác gần gũi, gắn bó:
+ Cuộc đối thoại giữa ông lão và cậu bé tạo cảm giác gần gũi, gắn bó giữa hai thế hệ.
+ Qua lời nói và hành động của họ, ta có thể cảm nhận được tình yêu thương, sự quan tâm và lòng tin tưởng lẫn nhau.
-Ngôn ngữ góp phần thể hiện chủ đề của tác phẩm:
+ Chủ đề về con người và biển cả, về lòng dũng cảm, ý chí và niềm tin được thể hiện rõ nét qua ngôn ngữ đối thoại của ông lão và cậu bé.
+ Ông lão là đại diện cho con người dũng cảm, kiên cường, luôn chiến đấu với thử thách để khẳng định bản thân.
+ Cậu bé là đại diện cho thế hệ trẻ, luôn sẵn sàng tiếp thu những bài học quý giá từ thế hệ đi trước.
-Kết luận: Ngôn ngữ đối thoại giữa ông lão và cậu bé trong đoạn trích "Trở về" là một điểm sáng trong nghệ thuật xây dựng nhân vật và thể hiện chủ đề của tác phẩm. Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng giàu cảm xúc, mang tính biểu tượng đã góp phần tạo nên sức hấp dẫn cho đoạn trích và tác phẩm.
Các bài tập cùng chuyên đề
Bạn đã từng đọc một cuốn sách hay xem một bộ phim mà trong đó nhân vật chính phải trải qua một cuộc hành trình tưởng chừng vượt quá sức mình chưa? Chia sẻ cảm nhận của bạn về chặng cuối trong hành trình đó.
Nhan đề “Trở về” gợi cho bạn những suy nghĩ hay liên tưởng gì?
Không gian và thời gian khi ông lão trở về bến cảng được miêu tả như thế nào?
Chú ý tư thế nằm ngủ của nhân vật – một tư thế gợi liên tưởng đến hình ảnh chúa Giê- su trên cây thập giá
Lời nói và hành động của các ngư dân cho biết điều gì về cảm nhận của họ trước bộ xương con cá kiếm
Giải thích các tình huống hiểu lầm trong đoạn này
Những hình ảnh được sử dụng trong đoạn kết của văn bản có gì đặc biệt.
Theo bạn, đoạn trích Trở về có thể chia làm mấy phần? các phần có liên hệ với nhau như thế nào?
Cuộc đối thoại giữa Xan-ti-a-go và Ma-nô-lin trong đoạn trích là cuộc đối thoại dài nhất trong tác phẩm Ông già và biển cả. Nội dung và hình thức cuộc đối thoại cho ta biết những gì về quan hệ giữa hai nhân vật.
Nêu diễn biến tâm lí của nhân vật Xan -ti-a-gô trong đoạn trích
Trong đoạn trích tác giả đã miêu tả hành động khóc của Ma-nô-lin bao nhiêu lần? hãy lí giải về hành động này của nhân vật.
Trước bộ xương của con cá kiếm, các nhân vật Ma-nô-lin, nhóm ngư dân, chủ khách sạn và hai du khách có thái độ khác nhau như thế nào?
Nêu đặc điểm của ngôn ngữ kể chuyện và ngôn ngữ đối thoại trong đoạn trích ( chú ý liên hệ với “nguyên lí tảng băng trôi” của Hê-minh-uê)
Theo bạn, đoạn kết truyện có thể gợi mở những ý nghĩa liên tưởng gì?
Chuyến đi của Xan-ti-a-gô có phải là một chuyến đi thất bại không? Tại sao? Nếu coi nhân vật Xan-ti-a-gô là một biểu tượng, thì theo bạn, đó là biểu tượng điều gì?
Trong tiểu thuyết Ông già và biển cả, khi miêu tả nhân vật xan-ti-a-gô một mình giữa biển khơi Hê-minh-uê đã viết: “Ông lão biết rằng không ai phải cô đơn nơi biển cả” Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) chia sẻ cảm nhận của bạn về điều này sau khi đọc đoạn trích Trở về.
