Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đối trong các câu thơ sau:
a. Gặp thời đổ điếu công thành dễ,
Lỡ vận anh hùng hận xót xa
Phò chúa dốc lòng nâng trục đất
Tẩy binh khôn lối kéo Ngân Hà.
(Đặng Dung, Cảm hoài, Nguyễn Khắc Phi dịch)
b. Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.
(Quang Dũng, Tây Tiến)
Đọc lại kiến thức về biện pháp tu từ đối
a. Biện pháp tu từ đối:
- Câu 1 và câu 2: Đối ý:
+"Gặp thời đồ điếu công thành dễ" - ý nói thời thế thuận lợi thì việc lập công dễ dàng.
+"Lỡ vận anh hùng hận xót xa" - ý nói khi thời thế không thuận thì anh hùng cũng phải chịu thất bại, ôm hận.
- Câu 3 và câu 4: Đối ngữ:
+"Phò chúa dốc lòng nâng trục đất" - hành động cụ thể thể hiện lòng trung thành của tác giả.
+"Tẩy binh không lối kéo Ngân Hà" - hình ảnh ẩn dụ thể hiện tài năng phi thường của tác giả.
Tác dụng:
+Tạo sự cân xứng, nhịp nhàng cho câu thơ.
+Nhấn mạnh ý nghĩa đối lập giữa thời thế thuận lợi và thời thế không thuận.
+Làm nổi bật ý chí, lòng trung thành và tài năng của tác giả.
b. Biện pháp tu từ đối:
-Câu 1 và câu 2: Đối thanh:
+"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi" - thanh bằng.
+"Mường Lát hoa về trong đêm hơi" - thanh trắc.
-Câu 1 và câu 2: Đối cảnh:
+"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi" - cảnh tượng gian khổ, mệt mỏi của đoàn quân.
+"Mường Lát hoa về trong đêm hơi" - cảnh tượng đẹp đẽ, thơ mộng của núi rừng.
Tác dụng:
- Tạo sự tương phản giữa gian khổ và thơ mộng.
- Làm nổi bật sự vất vả của đoàn quân Tây Tiến trên đường hành quân.
- Thể hiện tâm hồn lãng mạn của Quang Dũng.
Các bài tập cùng chuyên đề
Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa trong các câu thơ sau:
a. Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
( Quang Dũng, Tây Tiến)
b. Trời thu thay áo mới
Trong biếc, nói cười thiết tha
(Nguyễn Đình Thi, Đất nước)
Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ trong các câu thơ sau:
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá giữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
(Quang Dũng, Tây Tiến)
Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ trong các câu thơ sau:
a. Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.
(Quang Dũng, Tây Tiến)
b. Tiếng ghi ta nâu
Bầu trời cô gái ấy
Tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
Tiếng ghi ta ròng ròng
Máu chảy
(Thanh Thảo, Đàn ghi ta của Lor-ca)