Bài 15. Trung Quốc - SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo

? mục 1 1

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 64 SGK

Quá trình xâm lược Trung Quốc của các nước đế quốc đã diễn ra như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc lại nội dung mục 1 trang 64 SGK 

Lời giải chi tiết:

Là một quốc gia có tiềm năng về nguyên liệu và thị trường rộng lớn. 

=> Vào thế kỉ XIX, Trung quốc trở thành đối tượng xâm lược của các nước đế quốc.

- Mở đầu tiên là Anh, lấy cớ triều đình nhà Thanh cấm buôn bán thuốc phiện, Anh gây chiến với Trung Quốc, thường gọi là chiến tranh thuốc phiện (1840 – 1842).

=> Triều đình nhà Thanh thất bại, kí Hiệp ước Nam Kinh với Anh.

- Sau Anh, các nước đế quốc khác tiếp tục kí với Trung Quốc nhiều hiệp ước, từng bước xác lập vùng ảnh hưởng, kiểm soát hoàn toàn về thương mại ở Trung Quốc. 

+ Anh chiếm vùng châu thổ sông Trường Giang

+ Đức chiếm đóng Sơn Đông

+ Pháp chiếm đóng Vân Nam

+ Nga và Nhật chiếm đóng Đông Bắc Trung Quốc. 

? mục 2 2

Trả lời câu 2 trang 65 SGK

Trình bày những nét chính về diễn biến, kết quả, ý nghĩa của Cách mạng Tân Hợi. 

Phương pháp giải:

Đọc lại nội dung mục 2 trang 65 SGK 

Lời giải chi tiết:

* Diễn biến

- Đầu thế kỉ XX, giai cấp tư sản Trung Quốc lớn mạnh, lập ra nhiều tổ chức chính trị, trong đó tiêu biểu nhất là Trung Quốc Đồng minh hội.

- Năm 1911, Trung Quốc Đồng minh hội lãnh đạo nhân dân tiến hành Cách mạng Tân Hợi.

- 9/5/1911, triều đình nhà Thanh ra sắc lệnh Quốc hữu hóa đường sắt. Tầng lớp tư sản và nhân dân công khai phản đối.

- 10/10/1911, cách mạng bùng nổ và thắng lợi ở Vũ Xương

- Tháng 12/1911, Tôn Trung Sơn được bầu làm Đại Tổng thống lâm thời

- 12/2/1912, Hoàng đế Phổ Nghi thoái vị. Nền quân chủ chuyên chế sụp đổ.

- Tháng 2/1912, Tôn Trung Sơn từ chức, Viên Thế Khải lên nắm quyền Tổng thống. Cách mạng kết thúc.

* Kết quả

- Lật đổ chế độ phong kiến triều đình Mãn Thanh ở Trung Quốc 

- Nước Trung Hoa Dân Quốc ra đời, chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế tồn tại lâu đời ở Trung Quốc.

- Công nhận quyền tự do dân chủ và bình đẳng của mọi công dân. Tuy nhiên về cơ bản cuộc cách mạng này lại không mang đến kết quả triệt để.

* Ý nghĩa

- Cách mạng Tân Hợi 1911 là cuộc cách mạng dân chủ tư sản.

- Cách mạng đã chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế, lật đổ triều đại Mãn Thanh, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. 

- Ngoài ra cách mạng cũng mang đến quyền tự do bình đẳng cho nhân dân Trung Quốc. 

- Đối với các nước trên thế giới thì Cách mạng Tân Hợi 1911 thắng lợi đã cổ vũ tinh thần đấu tranh đòi quyền dân chủ cho nhân dân thế giới.

Luyện tập 1

Trả lời câu hỏi luyện tập trang 65 SGK

Kết quả quan trọng nhất mà cuộc Cách mạng Tân Hợi đạt được là gì? Kết quả của cuộc Cách mạng Tân Hợi (1911) có đáp ứng các nội dung của chủ nghĩa Tam dân không? 

Phương pháp giải:

Đọc lại nội dung mục 2 trang 65 SGK 

Lời giải chi tiết:

- Kết quả quan trọng nhất mà cuộc Cách mạng Tân Hợi đạt được là lật đổ triều đình phong kiến Mãn Thanh, khai sinh ra Trung Hoa Dân quốc.

- Kết quả của cuộc Cách mạng Tân Hợi (1911) chưa đáp ứng các nội dung của chủ nghĩa Tam dân: Dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc.

+ Trung Quốc sau cách mạng vẫn lệ thuộc vào các nước phương Tây

+ Vấn đề ruộng đất cho nông dân chưa được giải quyết.

Vận dụng 1

Trả lời câu hỏi vận dụng trang 65 SGK

Nội dung nào của tư tưởng Tam dân vẫn còn giá trị đối với xã hội hiện nay? Tại sao? 

Lời giải chi tiết:

Nội dung tư tưởng Tam dân: “Dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc” của Tôn Trung Sơn vẫn còn giá trị đối với xã hội hiện nay vì:

- Tư tưởng Hồ Chí Minh là kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng mà tư tưởng Hồ Chí Minh đã kế thừa và phát triển nhiều nội dung tư tưởng của Tôn Trung Sơn.

- Mục tiêu nước ta hiện nay là dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. 

- Dân tộc, dân quyền, dân sinh là vấn đề cốt lõi, không bao giờ cũ trong xã hội.