Ở một loài thực vật, tính trạng màu hoa do một gen có 5 alen quy định, alen trội là trội hoàn toàn. Thực hiện hai phép lai, thu được kết quả sau:

- Phép lai 1: Cây hoa tím lai với cây hoa đỏ (P), thu được F₁ có tỉ lệ 2 cây hoa tím : 1 cây hoa đỏ: 1 cây hoa vàng.

- Phép lai 2: Cây hoa vàng lai với cây hoa hồng (P), thu được F₁ có tỉ lệ 2 cây hoa vàng : 1 cây hoa hồng : 1 cây hoa trắng.

Biết rằng không xảy ra đột biến, không xét đến vai trò của bố mẹ trong phép lai. Cho 2 cá thể lai với nhau, thu được đời con có kiểu hình hoa vàng. Tính theo lí thuyết, có tối đa bao nhiêu sơ đồ lai thỏa mãn?

Từ phép lai 1 ta suy ra được: tím > đỏ > vàng

Từ phép lai 2 ta suy ra được: vàng > hồng > trắng

→ tím (a₁) > đỏ(a₂) > vàng(a₃) > hồng(a₄) > trắng(a₅):

Số kiểu gen tối đa là \(C_5^2 + 5 = 15\);

Số kiểu gen của từng loại kiểu hình là: tím : 5; đỏ : 4; vàng : 3; hồng : 2; trắng : 1;

Số kiểu gen không có a₃: \(C_4^2 + 4 = 10\)

Số phép lai tối đa là: \(C_{15}^2 + 15 = 120\)

Các phép lai giữa các cây không mang alen a₃ chắc chắn không tạo kiểu hình hoa vàng là: \(C_{10}^2 + 10 = 55\)

Còn trường hợp phép lai giữa cây không có a₃ và cây có a₃ mà không tạo kiểu hình hoa vàng:

→ có 15 phép lai có a₃ mà không tạo kiểu hình hoa vàng

Vậy số phép lai thoả mãn là 120 – 55 – 15 = 50