Nhân tố hàng đầu chi phối nền chính trị thế giới và các quan hệ quốc tế trong hơn bốn thập niên sau chiến tranh thế giới thứ hai là gì?

Một trật tự thế giới được thiết lập trên cơ sở các nước tư bản thắng trận áp đặt quyền thống trị đối với các nước bại trận.

Một trật tự thế giới hoàn toàn do chủ nghĩa tư bản thao túng.

Một trật tự thế giới hoàn toàn do chủ nghĩa xã hội thao túng.

Chiến tranh lạnh

Xu thế liên kết khu vực và quốc tế

Sự ra đời của các khối quân sự đối lập

Thắng lợi của cách mạng Trung Quốc (1949)

Thắng lợi của cách mạng Việt Nam (1945)

Thắng lợi của cách mạng Cuba (1959)

Đông Bắc Á

Mĩ Latinh

Bắc Phi

Mĩ vươn lên trở thành đế quốc giàu mạnh nhất và triển khai chiến lược toàn cầu với tham vọng bá chủ thế giới

Nhờ sự tự điều chỉnh kịp thời, nền kinh tế các nước tư bản có sự tăng trưởng khá liên tục, hình thành các trung tâm kinh tế lớn của thế giới.

Xu hướng liên kết khu vực diễn ra mạnh mẽ

Xu thế hòa hoãn và hòa dịu, đối thoại và hợp tác

Các cuộc xung đột sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ liên tục diễn ra

Xu thế hòa bình, ổn định, hợp tác

Quân sự - kinh tế - khoa học kĩ thuật 

Kinh tế - tài chính - khoa học công nghệ

Quốc phòng - kinh tế - tài chính - khoa học công nghệ

Hoà hoãn và hoà dịu trong quan hệ quốc tế.

Cùng tồn tại trong hoà bình, các bên cùng có lợi

Hoà nhập nhưng không hoà tan.

Trật tự hai cực Ianta với sự đối đầu của Liên Xô và Mĩ.

Chiến tranh lạnh diễn ra gay gắt ở nhiều khu vực trên thế giới.

Sự ra đời của hệ thống Xã hội chủ nghĩa đối trọng với Tư bản chủ nghĩa.

Do tác động của cách mạng khoa học- kĩ thuật

Do sự phát triển của lực lượng sản xuất

Do tác động của xu thế toàn cầu hóa

Để tranh thủ những lợi thế của xu thế toàn cầu hóa

Để xoa dịu những mâu thuẫn trong nước

Để thiết lập trật tự thế giới “đơn cực”

Chủ nghĩa khủng bố

Di chứng của Chiến tranh lạnh

Sự can thiệp của các nước lớn

Sự chống phá của các thế lực chống chủ nghĩa xã hội.

Chậm sửa chữa những sai lầm

Không bắt kịp bước phát triển của khoa học - kĩ thuật tiên tiến.

Sự suy yếu của các nước đế quốc chủ nghĩa phương Tây.

Thắng lợi của phe Đồng minh trong chiến tranh chống phát xít.

Hệ thống xã hội chủ nghĩa hình thành và ngày càng phát triển.

Do bóc lột hệ thống thuộc địa.

Do giảm chi phí cho quốc phòng.

Nhờ giá nguyên, nhiên liệu giảm.

Thúc đẩy Mỹ phải chấm dứt tình trạng Chiến tranh lạnh với Liên Xô

Góp phần hình thành các liên minh kinh tế - quân sự khu vực

Thúc đẩy các nước tư bản hòa hoãn với các nước xã hội chủ nghĩa

Sự tham gia tích cực của các nước Á, Phi, Mĩ Latinh vào các hoạt động quốc tế

Quy mô toàn cầu của các hoạt động kinh tế - tài chính - chính trị

Tác động của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật

Đều là sản phẩm của các cuộc chiến tranh thế giới

Đều do các nước thắng trận thiết lập

Đều có các tổ chức quốc tế giám sát để duy trì trật tự thế giới

Khai thác và sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên

Nâng cao trình độ tập trung vốn và lao động

Tăng cường xuất khẩu công nghệ phần mềm

Giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp quân sự.

Giải quyết các tranh chấp bằng việc lợi dụng mâu thuẫn giữa các nước lớn.

Giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp liên minh chính trị với các nước.