Đề bài

Phân tích bài thơ Cỏ Non của Nguyễn Minh Khiêm

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản

Dựa vào đặc trưng thể loại

Chú ý các chi tiết, từ ngữ, hình ảnh đặc sắc

Lời giải của GV Loigiaihay.com

Bài thơ “Cỏ non” của Nguyễn Minh Khiêm, sáng tác ngày 07-5-2009, là lời tri ân sâu sắc dành cho các liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập dân tộc. Thông qua hình ảnh cỏ non xanh mướt, tác giả không chỉ khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên mà còn gửi gắm ký ức, lòng biết ơn và trách nhiệm của thế hệ sau. Với ngôn ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc, bài thơ khơi dậy tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc.

Ngay từ khổ đầu, cỏ non hiện lên với màu xanh sống động: “Xanh đau đáu”, “xanh nhoi nhói”, “xanh mươn mướt”. Những từ láy gợi cảm giác tươi mới nhưng cũng day dứt, như mang theo nỗi đau chiến tranh. Cỏ non được so sánh với “màu tóc”, “ánh mắt bạn bè”, gợi hình ảnh những người lính trẻ trung, thân thiết. Cỏ không chỉ là thiên nhiên mà còn là biểu tượng cho linh hồn các liệt sĩ, mãi xanh trong ký ức.

Khổ thứ hai khắc họa sự hy sinh của tuổi trẻ: “Xanh nụ cười của tuổi hai mươi / Từ lòng đất hiện về tươi roi rói”. Nụ cười “tươi roi rói” gợi sự lạc quan, nhưng “chưa kịp nói” lại khiến người đọc xót xa vì những ước mơ dang dở. Cụm từ “gởi vào trong màu cỏ” như một ẩn dụ, thể hiện tâm nguyện của các liệt sĩ hòa vào thiên nhiên, chờ người sống trở về. Khổ thơ vừa ngợi ca, vừa bày tỏ lòng tiếc thương sâu sắc.

Ở khổ ba, thiên nhiên quê hương hiện lên qua “màu trăng”, “ngọn gió”, “hương lúa” gắn với Hàm Rồng, Nam Ngạn. Các hình ảnh được liệt kê sống động, hòa quyện với ký ức chiến tranh qua “mưa bom bão đạn”. Thiên nhiên trở thành chứng nhân cho sự hy sinh, mang hơi thở các liệt sĩ, gợi tình yêu quê hương tha thiết. Khổ thơ tạo nên bức tranh vừa thơ mộng vừa bi tráng.

Khổ bốn tái hiện chiến tranh khốc liệt với “trận địa, chiến hào”, “đường cứu thương”. Câu “Mỗi tấc đất bao nhiêu lần thấm máu / Bao nhiêu lần da thịt hoá phù sa” sử dụng phóng đại và ẩn dụ, nhấn mạnh sự hy sinh to lớn. Máu thịt các liệt sĩ hóa thành phù sa, nuôi dưỡng đất nước trù phú, khẳng định giá trị vĩnh cửu của họ.

Khổ cuối thể hiện lòng biết ơn: “Mấy chục năm rồi, từ màu cỏ mở ra / Những gương mặt như còi tàu hú gọi”. Biện pháp nhân hóa khiến cỏ non như mang linh hồn đồng đội, gợi nỗi nhớ da diết. Hành động “cúi lạy cỏ non” thể hiện sự thành kính, trân trọng. Tác giả nhắc nhở thế hệ sau phải ghi nhớ và gìn giữ hòa bình.

Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng hình ảnh cỏ non xuyên suốt, kết hợp nhân hóa, ẩn dụ, liệt kê, từ láy giàu cảm xúc. Giọng điệu trữ tình, sâu lắng, chuyển sang bi tráng và thành kính, làm nổi bật lòng biết ơn. Bài thơ không chỉ ca ngợi sự hy sinh mà còn khơi gợi tình yêu đất nước, ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ. Đọc “Cỏ non”, em cảm nhận sâu sắc công ơn các liệt sĩ, càng trân trọng hòa bình hôm nay.

Báo lỗi/Góp ý

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 :

Tóm tắt “Truyện Kiều” bằng một đoạn văn ngắn 8-10 dòng.

Mở bài
Thân bài	Luận điểm 1
	Luận điểm 2
	Luận điểm 3
Kết bài