Viết bài văn nghị luận khoảng 500 chữ, phân tích trích bài thơ sau:
MẸ TÔI
Mẹ tôi mắt kém lưng còng
Nuôi con ru cháu thuộc lòng ca dao
Bây giờ bước thấp bước cao
Vẫn mong con cháu làm sao nên người
Mẹ tôi tóc bạc da mồi
Trầu nhai móm mém...nụ cười răng đen
Cả đời mưa nắng cơm đèn
Thân cò lặn lội làm nên mùa vàng.
Mẹ tôi nhà ở cuối làng
Có vườn chuối chín cùng hàng cau xanh
Những đêm gió mát trăng thanh
Kể chuyện cổ tích... Mẹ là bà tiên...
(Vầng trăng xa, Bùi Xuân Mệnh. NXB Hội Nhà văn, 2022).
Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.
1. Mở bài
- Giới thiệu tác phẩm văn học (tên tác phẩm, tác giả...).
- Nêu khái quát về chủ đề: Lòng biết ơn công lao, sự hy sinh của mẹ dành cho con cái.
2. Thân bài
* Nội dung đoạn trích:
- Người mẹ (đối tượng trữ tình): Khắc họa hình ảnh tuổi già đặc trưng của mẹ: mắt kém lưng còng, tóc bạc da mồi, răng đen, nhai móm mém...; Sự vất vả, lam lũ trong cuộc đời của mẹ: hình ảnh “thân cò lặn lội”, “bước thấp bước cao”, “cả đời mưa nắng cơm đèn”...; Người mẹ một đời sương gió, mưa nắng chỉ mong nuôi dạy con cháu nên người; Mẹ là hình ảnh tuyệt vời nhất, đẹp nhất, vĩnh cửu trong con.
- Người con (nhân vật trữ tình).
+ Nghẹn ngào, xót xa khi nhìn thấy tuổi già sức yếu của mẹ (bây giờ... vẫn mong).
+ Cảm phục, ngưỡng mộ tình yêu thương con của mẹ.
+ Tôn thờ mẹ như biểu tượng vẻ đẹp của quê hương, của giấc mơ cổ tích bất diệt trong mỗi người con: Mẹ tôi nhà ở cuối làng... vườn chuối: Me chín cùng hàng cau xanh, Kể chuyện cổ tích... mẹ là bà tiên...!
→ Đoạn trích gợi những cảm xúc xót xa, ngẫm ngợi về đạo lí, về tình cảm bền chắc và đẹp đẽ trong tâm linh người Việt – tình mẫu tử.
* Nghệ thuật đặc sắc của đoạn trích:
- Thể thơ lục bát, uyển chuyển, nhịp nhàng phù hợp với thể hiện cảm xúc nhân vật trữ tình; Ẩn dụ: Thân cò, nắng mưa – gợi hình ảnh lam lũ tảo tần của mẹ trước những khó khăn của cuộc sống; So sánh: Mẹ là bà tiên – ca ngợi hình ảnh người mẹ như phép màu nhiệm, là giấc mơ tuyệt đẹp đối với cuộc đời mỗi người con; Kết cấu song hành/đồng hiện quá khứ và hiện tại về người mẹ (trước thân cò lặn lội...giờ bước thấp bước cao/tóc bạc da mồi).
- Thông điệp của đoạn trích: cha mẹ chính là điểm tựa, khởi nguồn cho mọi yêu thương và trưởng thành cho mỗi người con
3. Kết bài
- Khẳng định lại chủ đề và giá trị tác phẩm.
- Nêu suy nghĩ, cảm xúc về tác phẩm.
