Tóm tắt cốt truyện ở văn bản Truyện núi Tản Viên (Lĩnh Nam chích quái – Trần Thế Pháp).

 

Tóm tắt: Lạc Long Quân và Âu Cơ sinh ra 100 người con trai. 50 con theo cha xuống biển, còn lại 50 theo mẹ Âu Cơ chia trị xứ. Thần núi Tản Viên, con của họ từ thủy quốc về đất liền theo con đường cửa bể Thần Phù, tìm nơi sinh sống thanh tịnh ở núi Tản Viên. Cao Biền muốn yểm linh mạch vùng đất này nhưng bị thần khinh thường. Truyền thuyết kể về cuộc đấu tranh giữa thần và Thủy Tỉnh vì cầu hôn Mỵ Nương, con gái của vua Hùng. Cuộc chiến này tạo ra những hiện tượng tự nhiên như lụt lội, đánh sụt đất, và dân chúng phải đối mặt với những khó khăn từ các thế lực siêu nhiên. Những thiên tai lụt lội hàng năm được cho là do cuộc đấu tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh, vì họ tranh nhau lấy Mỵ Nương. Điều này tạo ra những sự kiện kỳ bí và bí ẩn, đồng thời tăng thêm sự linh thiêng cho núi Tản Viên và vùng lân cận.