Viết bài văn phân tích bài thơ "tết quê bà" tác giá Đoàn Văn Cừ.
Bà tôi ở một túp nhà tre.
Có một hàng cau chạy trước hè,
Một mảnh vườn bên rào giậu nứa.
Xuân về hoa cải nở vàng hoe.
Gạo nếp ngày xuân gói bánh chưng,
Cả đêm cuối chạp nướng than hồng.
Quần đào, áo đỏ, tranh gà lợn,
Cơm tám, dưa hành, thịt mỡ đông.
Đọc kĩ văn bản
Vận dụng kiến thức đã học về đặc trưng thể loại
Vận dụng kĩ năng lập luận, phân tích
Bài thơ "Tết quê bà" của Đoàn Văn Cừ là một bức tranh sinh động về không khí Tết truyền thống ở làng quê Việt Nam, qua đó thể hiện tình cảm sâu nặng với quê hương, gia đình và những giá trị truyền thống. Với những hình ảnh giản dị, gần gũi, bài thơ đã khắc họa nên một không gian Tết ấm cúng, đầy hương vị và tình cảm.
Bà tôi ở một túp nhà tre.
Có một hàng cau chạy trước hè,
Một mảnh vườn bên rào giậu nứa.
Xuân về hoa cải nở vàng hoe.
Gạo nếp ngày xuân gói bánh chưng,
Cả đêm cuối chạp nướng than hồng.
Quần đào, áo đỏ, tranh gà lợn,
Cơm tám, dưa hành, thịt mỡ đông.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh "Bà tôi ở một túp nhà tre," một hình ảnh giản dị, mộc mạc nhưng rất đỗi quen thuộc trong ký ức của mỗi người. Ngôi nhà tre, dù đơn sơ nhưng ấm áp, là nơi chốn thân thương mà mọi người luôn nhớ về. Hình ảnh ngôi nhà được làm nổi bật qua chi tiết "Có một hàng cau chạy trước hè," và "Một mảnh vườn bên rào giậu nứa," thể hiện sự gần gũi, bình dị của làng quê Việt Nam. Những hình ảnh này không chỉ mô tả không gian vật chất mà còn là nơi chất chứa bao kỷ niệm, tình cảm gia đình. Những chi tiết này không chỉ đơn thuần miêu tả cảnh vật mà còn gợi lên hình ảnh về một cuộc sống đầm ấm, yên bình nơi làng quê.
Khung cảnh xuân về hiện lên qua hình ảnh “hoa cải nở vàng hoe”, một dấu hiệu đặc trưng của mùa xuân ở vùng nông thôn Bắc Bộ. Hoa cải vàng không chỉ là một cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp mà còn là biểu tượng cho sự tươi mới, sự khởi đầu của một năm mới. Từ hình ảnh này, người đọc có thể cảm nhận được không khí rộn ràng, tươi vui của mùa xuân đang tràn ngập khắp nơi. Khi Tết đến, người dân quê lại tất bật chuẩn bị những món ăn truyền thống. Bài thơ miêu tả cảnh chuẩn bị Tết với các chi tiết “gạo nếp ngày xuân gói bánh chưng”, “cả đêm cuối chạp nướng than hồng”. Đây là những hình ảnh rất đặc trưng cho ngày Tết cổ truyền của dân tộc. Cảnh gói bánh chưng, nướng than hồng không chỉ thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ trong gia đình mà còn là một phần của nghi thức đón Tết, một phong tục đẹp đẽ mà các thế hệ người Việt luôn giữ gìn và truyền lại.
Bài thơ tiếp tục bằng những hình ảnh đầy màu sắc và hương vị của Tết: "Quần đào, áo đỏ, tranh gà lợn." Đây là những thứ trang phục và đồ vật đặc trưng của Tết, với màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn, phúc lộc. Hình ảnh "tranh gà lợn" gợi nhớ về những bức tranh Đông Hồ, một nét văn hóa truyền thống lâu đời của người Việt. Cuối cùng, những món ăn Tết không thể thiếu được tác giả nhắc đến: "Cơm tám, dưa hành, thịt mỡ đông." Những món ăn đơn giản, quen thuộc nhưng mang đậm hương vị của Tết, khiến cho bất cứ ai, dù đi xa, cũng không thể quên được hương vị của ngày Tết quê hương. Qua đó, tác giả không chỉ tái hiện lại một bức tranh sinh động về ngày Tết mà còn thể hiện sự gắn bó sâu sắc với những giá trị văn hóa truyền thống.
“Tết Quê Bà” không chỉ là bức tranh về một cái Tết đơn thuần mà còn chứa đựng tình cảm sâu sắc của người cháu dành cho bà. Ngôi nhà của bà không chỉ là nơi sinh hoạt hàng ngày mà còn là nơi lưu giữ những giá trị truyền thống, nơi mà những ký ức tuổi thơ và tình cảm gia đình luôn hiện hữu. Từ việc gói bánh chưng, nướng than hồng đến những món ăn truyền thống, tất cả đều mang đậm dấu ấn của người bà, của những thế hệ đi trước đã truyền lại cho con cháu. Bài thơ còn phản ánh tình cảm sâu nặng của tác giả dành cho bà và quê hương. Hình ảnh người bà hiện lên một cách thân thương, giản dị, nhưng rất đỗi gần gũi và yêu thương. Bà là người giữ gìn những nét đẹp truyền thống của ngày Tết, là biểu tượng của sự gắn bó, yêu thương trong gia đình. Qua những dòng thơ, tác giả không chỉ thể hiện tình yêu thương, kính trọng với bà mà còn gửi gắm niềm tự hào và lòng biết ơn đối với những giá trị truyền thống, phong tục tập quán của dân tộc.
Bài thơ "Tết quê bà" của Đoàn Văn Cừ, dù ngắn gọn nhưng đã khắc họa một bức tranh Tết quê đầy đủ màu sắc, hương vị và tình cảm. Qua bài thơ, ta cảm nhận được tình yêu quê hương sâu nặng của tác giả, đồng thời nhắc nhở ta về giá trị của những truyền thống tốt đẹp, về tình cảm gia đình mà mỗi người nên trân trọng, giữ gìn.
Các bài tập cùng chuyên đề
Trong phần Đọc, em đã được học các tác phẩm mẫu mực của thể thơ thất ngôn bát cú và tứ tuyệt Đường luật. Em hãy vận dụng các thao tác, kĩ năng đọc hiểu đã được hình thành, rèn luyện để viết bài văn phân tích một bài thơ thất ngôn bát cú hoặc tứ tuyệt Đường luật.
Yêu cầu:
- Giới thiệu khái quát về tác giả và bài thơ (nhan đề, đề tài, thể thơ,…); nêu ý kiến chung của người viết về bài thơ.
- Phân tích được nội dung cơ bản của bài thơ (đặc điểm của hình tượng thiên nhiên, con người; tâm trạng của nhà thơ), khái quát chủ đề bài thơ.
- Phân tích được một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật (một số yếu tố thi luật của thể thơ thất ngôn bát cú hoặc tứ tuyệt Đường luật; nghệ thuật tả cảnh, tả tình; nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ (từ ngữ, biện pháp tu từ,…)
- Khẳng định được vị trí, ý nghĩa của bài thơ.
Phân tích một tác phẩm văn học là làm rõ những nét đặc sắc về nội dung và hình thức nghệ thuật của tác phẩm. Việc phân tích một bài thơ trào phúng cũng cần được triển khai theo hướng đó. Ở bài học này, em sẽ được thực hành viết bài văn phân tích một bài thơ trào phúng, qua đó vừa củng cố kĩ năng đọc hiểu, tiếp nhận một bài thơ trào phúng, vừa tiếp tục phát triển kĩ năng phân tích một bài thơ mà em đã được rèn luyện ở bài 2.
Yêu cầu:
- Giới thiệu tác giả và bài thơ
- Phân tích được nội dung trào phúng của bài thơ để làm rõ chủ đề.
- Chỉ ra được tác dụng của một số nét đặc sắc về nghệ thuật trào phúng được thể hiện trong bài thơ.
- Khẳng định được giá trị, ý nghĩa của bài thơ.
Phân tích một tác phẩm truyện là làm sáng tỏ chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm được thể hiện qua những yếu tố cơ bản của thể loại truyện như cốt truyện, nhân vật, người kể chuyện,… Phần Viết của bài học này sẽ hướng dẫn em viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện theo định hướng đó.
Yêu cầu:
- Giới thiệu tác phẩm truyện (nhan đề, tác giả) và nêu ý kiến khái quát về tác phẩm.
- Nêu ngắn gọn nội dung chính của tác phẩm.
- Nêu được chủ đề của tác phẩm.
- Chỉ ra và phân tích được tác dụng của một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm (như cốt truyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, ngôi kể, ngôn ngữ,…)
- Sử dụng các bằng chứng từ tác phẩm để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết.
- Nêu được ý nghĩa, giá trị của tác phẩm truyện.
Mỗi tác phẩm văn học là một thế giới nghệ thuật sống động, thu hút sự khám phá, giải mã của người đọc. Việc phân tích tác phẩm giúp ta hiểu sâu sắc hơn về vẻ đẹp của nghệ thuật ngôn từ và những thông điệp mà tác giả gửi gắm. Trong bài 6. Chân dung cuộc sống, em đã được hướng dẫn cách viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện. Phần Viết của bài học này sẽ tiếp tục hướng dẫn em cách viết kiểu bài trên để củng cố và nâng cao kiến thức, kĩ năng đã học.
Yêu cầu:
- Giới thiệu tác phẩm truyện (nhan đề, tác giả) và nêu ý kiến khái quát về tác phẩm.
- Nêu ngắn gọn nội dung chính của tác phẩm
- Nêu được chủ đề của tác phẩm
- Chỉ ra và phân tích được tác dụng của một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm (như cốt truyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, ngôi kể, ngôn ngữ,…), tập trung vào một số yếu tố nghệ thuật nổi bật nhất của tác phẩm.
- Sử dụng các bằng chứng từ tác phẩm để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết
- Nêu được ý nghĩa, giá trị của tác phẩm truyện
Bài văn phân tích tác phẩm văn học nào?
Phần mở bài văn bản Phân tích truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa nêu những nội dung gì?
Phần thân bài văn bản Phân tích truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa có mấy luận điểm? Người viết đã sử dụng những lí lẽ, bằng chứng nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó?
Phần kết bài văn bản Phân tích truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa có mấy ý?
Người viết đã sử dụng các phương tiện liên kết nào để giúp người đọc nhận ra mạch lập luận của bài viết Phân tích truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa?
Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện mà em yêu thích.
Chỉ ra luận điểm, lí lẽ, bằng chứng trong bài viết và mối quan hệ giữa các yếu tố này.
Để làm nổi bật các luận điểm, tác giả bài viết đã sử dụng những từ ngữ nào?
Từ bài văn trên, hãy ghi lại một số lưu ý khi viết bài nghị luận phân tích một tác phẩm văn học
Câu lạc bộ văn học trường em tổ chức cuộc thi viết với chủ đề: “Tác phẩm tôi yêu”. Em hãy viết một bài văn nghị luận phân tích một bài thơ mà em yêu thích để tham gia cuộc thi này.
Ở bài Sắc thái của tiếng cười (Ngữ văn 8, tập một), em đã học cách thảo luận ý kiến về một vấn đề trong đời sống. Trong phần bài học này, em sẽ sử dụng những kĩ năng đã có để thảo luận về vấn đề ý nghĩa của sự tự nhận thức bản thân, từ đó, từng bước hoàn thiện chính mình.
Mỗi người có thể tự nhận thức về ưu điểm, nhược điểm của bản thân hay không? Vì sao? Thành lập nhóm để thảo luận về vấn đề này và trình bày trong buổi sinh hoạt lớp.
Đề bài: Phân tích truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao.
Định hướng phân tích một tác phẩm thơ cũng như phân tích một tác phẩm truyện (Bài 6)
Đề bài: Phân tích bài thơ “Vịnh khoa thi Hương” của Trần Tế Xương.
Phân tích đoạn trích “Đổi tên cho xã” (từ vở kịch “Bệnh sĩ” của Lưu Quang Vũ)
Phân tích truyện ngắn "Buổi sáng" của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh
Phân tích truyện Bà bán bỏng cổng trường tôi của tác giả Xuân Quỳnh
Viết bài văn phân tích truyện ngắn Cha tôi
Viết bài văn phân tích đoạn trích trong bài thơ "Mẹ" của Bằng Việt
Con bị thương, nằm lại một mùa mưa
Nhớ dáng mẹ ân cần mà lặng lẽ
Nhà yên ắng, tiếng chân đi rất nhẹ,
Gió từng hồi trên mái lá ùa qua.
Nhớ vườn cây che bóng kín sau nhà
Trái chín rụng suốt mùa thu lộp độp
Những dãy bưởi sai, những hàng khế ngọt,
Nhãn đầu mùa, chim đến bói lao xao…
Con xót lòng, mẹ hái trái bưởi đào
Con nhạt miệng, có canh tôm nấu khế
Khoai nướng, ngô bung, ngọt lòng đến thế
Mỗi ban mai toả khói ấm trong nhà.
Ba con đầu đi chiến đấu nơi xa
Tình máu mủ mẹ dồn con hết cả,
Con nói mớ những núi rừng xa lạ
Tỉnh ra rồi, có mẹ, hoá thành quê!
Phân tích bài thơ "Không có gì Tự đến đâu Con" của Nguyễn Đăng Tấn
Phân tích truyện ngắn Bố tôi của Cao Thị Tỵ
Phân tích bài thơ "Mùa thu cho con" của Nguyễn Hạ Thu Sương.
"Nắng mùa thu như ươm vàng rót mật
Tiếng trống trường rộn rã bước chân vui
Niềm hân hoan trong ánh mắt rạng ngời
Con đến trường học bao điều mới lạ.
Con hãy đi bằng đôi chân kiêu hãnh
Và con tim mang ánh lửa tự hào
Con hãy cháy hết mình cho hoài bão
Với niềm tin của tuổi trẻ tươi hồng.
Con hãy nhớ giữa bộn bề cuộc sống
Nhận và cho, biết chia sẻ cho đời
Sống bao dung nhân ái với mọi người
Mở tấm lòng, tình yêu thương sẽ tới.
Con hãy nhớ trong muôn triệu lí do
Không có lí do cho sự chùn bước
Không nặng trong tâm những điều mất được
Bởi quanh con đều là những tình yêu."
Phân tích truyện ngắn "Đôi bàn tay yêu thương"
